Edward Starszy

Z Wikipedii

Edward Starszy Król Anglii
Król Anglii
Okres urzędowania	od 26 października 899 do 17 lipca 924
Poprzednik	Alfred Wielki
Następca	Elfweard
Dane biograficzne
Dynastia	Dynastia Cedryka
Urodzony	ok. 871 Wessex
Zmarł	17 lipca 924 Farndon-on-Dee
Ojciec	Alfred Wielki
Matka	Ealhswith
Żona	Ecgwynn Aelffaed Edgiva z Kentu
Dzieci	Athelstan Elfweard Edyta Angielska Eadgifu Edmund Starszy Edred św. Edburga z Winchesteru

Edward I Starszy (ur. ok. 871, zm. 17 lipca 924 w Farndon-on-Dee w Cheshire) - siódmy król Wessexu od 899, syn Alfreda Wielkiego i Ealhswith, córki Ethelreda Muncila, earla Gaini.

Spis treści 1 Początki panowania 2 Zdobycze Edwarda 3 Rodzina 4 Bibliografia 5 Przypisy

[edytuj] Początki panowania

Objęcie tronu przez Edwarda po śmierci jego ojca nie przebiegło bezproblemowo. Po śmierci Alfreda w 899 r. pretensje do korony zgłosił Aethelwold, syn króla Ethelreda I, starszego brata Alfreda. Opanował dwa ważne miasta w hrabstwie Dorset - Wimborne i Christchurch. Edward ruszył w odpowiedzi do Badbury i starał się sprowokować kuzyna do bitwy. Aethelwold jednak odmówił i wycofał się do Wimborne. Edward rozpoczął przygotowania do ataku na miasto. Aethelwold zorientował się w tych planach i pod osłoną nocy uciekł z miasta i przedostał się do Duńczyków w Nortumbrii, gdzie został okrzyknięty królem Wessex. Edward w międzyczasie zdążył się koronować (8 czerwca 900 r. w Kingston upon Thames). Przyjął również tytuł króla Anglów i Sasów.

W 901 r. Aethelwold na czele duńskiej floty zaatakował wybrzeża Essexu. Powstanie wywołali również Duńczycy z Anglii Wschodniej. W następnym roku zaatakował Cricklade i Braydon. Edward ruszył przeciwko rywalowi i po długich podchodach zmusił go do bitwy niedaleko miejscowości Holme. Edward przegrał bitwę, ale zginęli w niej zarówno Aethelwold jak i wspierający go król Anglii Wschodniej Eohric. Niedługo później Edward zawarł pokój z Duńczykami z północy, jak mówi Kronika anglosaska, zawarł ten pokój z konieczności. Z 907 r. pochodzi wzmianka o zajęciu miasta Chester, ale o ewentualnych działaniach wojennych nie ma żadnych wiadomości.

W 909 r. Edward zaatakował Nortumbrię i wymusił haracz. W odwecie, rok później potężna duńska armia zaatakowała Mercję. 5 sierpnia 910 r. Edward zmusił Duńczyków do bitwy pod Tettenhal, która zakończyła się zniszczeniem armii duńskiej. Był to ostatni najazd tak licznej armii duńskiej na Anglię. Od tamtej pory Duńczycy z Północy nie przekraczali linii rzeki Humber. Anglosasi przejęli inicjatywę w wojnie. Edward nie przedsięwziął jednak prób podboju Danelaw, ograniczając się do oczyszczenia z Duńczyków terenów na południe od rzeki Humber i wprowadzenia tam anglosaskiej administracji. Dla ochrony swoich ziem przed duńskimi atakami wybudował szereg fortec (tzw. burghs), m.in. w Hertford, Witham, Birdgnorth, Tamworth, Stafford, Eddisbury i Warwick.

[edytuj] Zdobycze Edwarda

Najważniejszą zdobyczą króla Edwarda było ostateczne podporządkowanie władcom Wessexu Mercji. W 918 r. zmarła pani Mercjan Ethelfleda, siostra Edwarda. Jej dziedziczką miała zostać jej córka, Aelfwinn, ale Edward usunął siostrzenicę i osobiście przejął rządy w Mercji. Przyłączył również do swego państwa miasta Londyn i Oksford, a także tereny Oxfordshire i Middlesex.

Kolejne lata panowania upłynęły Edwardowi na walkach z norweskimi najazdami na północ kraju. Najazdy zostały odparte, a w latach 918-920 udało się Edwardowi narzucić swoją zwierzchność władcom Walii, Szkocji i Danelawu, którzy tytułowali go swoim ojcem i panem.

Król zreorganizował również kościół w Wessex. Utworzono nowe biskupstwa - Ramsbury i Sonning (909 r.), Welles oraz Crediton. Edward nie był tak religijny jak jego ojciec i dziad. Zachowało się upomnienie od papieża, aby więcej uwagi poświęcał sprawom religijnym.

Król zmarł w 924 r., prowadząc armię przeciwko rebeliantom w Mercji. Został pochowany w New Minster w Winchesterze, które sam ufundował w roku 901. Po normańskim podboju jego ciało przeniesiono do opactwa Hyde. Przydomek Starszy pojawił się po raz pierwszy w pochodzącym z X wieku Życiu św. Ethelwolda, aby odróżnić go od jednego z jego następców, Edwarda Męczennika.

[edytuj] Rodzina

Król Edward był trzykrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się jeszcze za życia ojca. Ok. 893 r. pojął za żonę Ecgwynn, kobietę nieznanego pochodzenia. Miał z nią dwóch synów i córkę:

• Alfred, zmarł młodo
• Athelstan (ok. 895 - 27 października 939), król Anglii
• św. Edyta (zm. 927), żona Sihtrica Caeha, króla Dublina i Yorku

Po objęciu tronu Edward oddalił Ecgqynn i poślubił ok. 901 r. Aelffaedę (zm. 920), córkę Ethelhelma, earla Wiltshire, i Elswithy. Małżonkowie mieli razem

• Edwin (zm. 933)
• Eadflaed, zakonnica
• Ethelhilda, zakonnica
• Edgiva, żona Eberharda, hrabiego Norgau
• Eadhilda (zm. 26 stycznia 947), żona Hugona Wielkiego, hrabiego Paryża
• Elfweard (zm. 1 sierpnia 924), król Anglii
• Elfleda, zakonnica
• Ethelfleda, zakonnica
• Eadgifu (902 - 953), żona Karola III Prostaka, króla Franków Zachodnich, i Herberta III, hrabiego Vermandois
• Edyta (910 - 26 stycznia 946), żona cesarza Ottona I Wielkiego, miała dzieci

Ok. 920 r. poślubił swoją trzecią żonę, Edgivę (zm. 25 sierpnia 968), córkę Sigehelma, earla Kentu. Edward i Edgiva mieli razem dwóch synów i dwie córki:

• św. Edburga z Winchesteru (zm. 15 czerwca 960)
• Eadgifu, żona Ludwika Akwitańskiego
• Edmund Starszy (921 - 26 maja 946), król Anglii
• Edred (ok. 923 - 23 listopada 955), król Anglii

Według niektórych średniowiecznych źródeł^[1] Edward był ojcem Tyry Danebod, żony pierwszego króla Danii - Gorma Starego. Informację tę traktuje się jednak jako bardzo niepewną.

[edytuj] Bibliografia

• Kroniki anglosaskie
• N.J. Higham, Edward the Elder, 899-924, 2001 r., ISBN 0-415-21497-1

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Saxo Grammaticus, Gesta Danorum, zob: Kroman, Erik; Det danske Rige i den ældre Vikingetid, Rosenkilde & Bagger 1976, str. 115