Emil Cioran
Z Wikipedii
Emil Cioran, (urodzony 8 kwietnia 1911 w wiosce Raşinari w Transylwanii w Rumunii, zmarł 20 czerwca 1995 w Paryżu), rumuński filozof i eseista piszący przede wszystkim w języku francuskim.
Mówił o sobie:
„Nie mam narodowości. To wygodny status dla intelektualisty.”
Cioran urodził się w rodzinie prawosławnego kapłana. W latach 1920–1927 uczęszczał do liceum w Sybinie (rum. Sibiu), rok później wstąpił na uniwersytet w Bukareszcie. Razem z grupą wykładowców i przyjaciół (Nae Ionescu, Mircea Eliade) współtworzył klub dyskusyjny "Axa" ("Oś"). W roku 1930 związał się z religijno-politycznym Legionem Michała Archanioła założonym przez Corneliu Zelea Codreanu.
Początkowo zafascynowany filozofią Bergsona, uzyskał na podstawie pracy o nim magisterium; szybko jednak porzucił optymizm Bergsona na rzecz myśli Nietzschego – jedynie taka filozofia ma sens, którą przeżywa się dogłębnie.
W 1933 otrzymał stypendium naukowe na uniwersytecie w Berlinie. W tym czasie deklarował się jako zwolennik Hitlera i włoskiego faszyzmu. W 1934 roku opublikował swoją pierwszą książkę Na szczytach rozpaczy, za którą otrzymał nagrodę w 1937 kolejną – Święci i łzy. W tym samym roku uzyskał stypendium Instytutu Francuskiego w Bukareszcie i wyjechał do Paryża, by pracować nad doktoratem z filozofii. We Francji został już na stałe.
W 1949 ukazały się Zarysy rozkładu (Precis de decomposition), jego pierwsze dzieło po francusku – odtąd Cioran pisał wyłącznie w tym języku, doprowadzając swój styl do mistrzostwa. Był bowiem Cioran jednym z kilku mistrzów pisarstwa aforystycznego, które nie sili się na długie wywody, obliczone na przekonanie czytelnika, a poraża go swą prawdziwością. Tak pisali Pascal, Francois La Rochefoucauld, Ralph Waldo Emerson, Nietzsche, Nicolas Gomez Davila i Cioran właśnie.
Pisma Ciorana, wnikliwe i dogłębnie przeżyte, przesiąknięte są pesymizmem, z którego, paradoksalnie, można czerpać siłę. Ból, cierpienie, bezsens istnienia i balansowanie na krawędzi między życiem i samobójstwem – a jednak życie.
Swój pobyt w domu rodzinnym Emila Ciorana w wiosce Raşinari opisał Andrzej Stasiuk w nagrodzonej Nike 2005 książce pt. Jadąc do Babadag.
Pisma Ciorana opublikowane do tej pory w języku polskim:
- Na szczytach rozpaczy (Pe culmile disperarii, 1934), przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1992.
- Upadek w czas (La Chute dans le temps, 1964), przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1994.
- Zły demiurg (Le Mauvais Démiurge, 1969), przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1995.
- O niedogodności narodzin (De l'inconvénient d'être né, 1973), przeł. I. Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1996.
- Historia i utopia (Histoire et Utopie, 1960), przeł. M. Bieńczyk, Instytut Badań Literackich, Warszawa 1997.
- Ćwiczenia z zachwytu (Exercices d'admiration, 1986), przeł. J. M. Kłoczowski, Czytelnik, Warszawa 1998.
- Rozmowy z Cioranem, przeł. I. Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
- Pokusa istnienia (La Tentation d'exister, 1956), przeł. K. Jarosz, Wydawnictwo KR, Warszawa 2003.
- Święci i łzy, przeł. A.Dwulit, Wydawnictwo KR, Warszawa 2003.
- Ćwiartowanie, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004
- Zmierzch Myśli , przeł. I. Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004.
- Brewiarz zwyciężonych, przeł. A.Dwulit i M. Kowalska, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004
- "Zeszyty 1957 -1972" , przeł. I. Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004.
- Wyznania i anatemy, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
- Zarys rozkładu, Wydawnictwo KR, Warszawa 2006.
