Corneliu Zelea Codreanu

Z Wikipedii

Corneliu Zelea Codreanu (ur. 13 grudnia 1899 w Jassach, Mołdawia, zm. zamordowany w konwoju do twierdzy Jilava 30 listopada 1938) – rumuński polityk, przywódca nacjonalistycznego Ruchu Legionowego (Legion Archanioła Michała) oraz jego zbrojnego ramienia – Żelaznej Gwardii.

Wywodził się z polskiej rodziny Zielińskich (Zelea) przybyłej do Rumunii z Bukowiny. Ojciec Ion, jeszcze kilka lat po urodzeniu się syna używał podwójnego nazwiska Zieliński Codreanu.

Jako chłopiec Codreanu był uczniem liceum wojskowego. Gdy Rumunia weszła do I wojny światowej po stronie Ententy, Codreanu ochotniczo wstąpił do wojska. W 1918 r. po ukończeniu szkoły wojskowej w Botosani otrzymał stopień podoficerski.

24 czerwca 1927 założył mistyczno-ideowy na wzór średniowiecznych zakonów rycerskich – Legion Michała Archanioła (Legiunea Arhanghelului Mihail), który miał służyć do pogłębiania świadomości narodowej i religijnej wśród Rumunów. W Legionie przyjął tytuł kapitana (Capitanul). Wzrastająca popularność ruchu Legionowego i jego sukcesy wyborcze skłoniły liberalne władze w latach 30. do podjęcia brutalnych represji wobec jego członków. Sam Codreanu był wielokrotnie aresztowany, a Legion kilkakrotnie delegalizowany.

Po sukcesie wyborczym w grudniu 1937, kiedy to pomimo terroru i fałszerstw Legion zdobył 16% głosów i stał się trzecią siłą polityczną w Rumunii, król Karol II w lutym 1938 rozwiązał parlament i wprowadził stan wyjątkowy. Dokonano konfiskaty całego majątku Legionu i zlikwidowano jego kooperatywy. Mimo podporządkowania się przez Codreanu decyzjom władz, który zakazał stawiania oporu i jedynie wystosował list otwarty do cieszącego się powszechnym szacunkiem historyka prof. Nicolae Iorgi z prośbą o wstawiennictwo, właśnie na podstawie tego listu został 16 kwietnia 1938 aresztowany za "obrazę królewskiego doradcy", a wraz z nim tysiące legionistów. Codreanu został oskarżony o rzekome "szpiegostwo na rzecz obcego mocarstwa" (w domniemaniu: Włoch lub Niemiec), "zdradę ojczyzny" i "przygotowywanie w porozumieniu z obcym mocarstwem zbrojnego powstania w kraju" i został 27 maja 1938 skazany podczas pokazowego procesu na dziesięć lat ciężkich robót. W nocy z 29/30 listopada 1938 Codreanu oraz trzynastu innych legionistów zostało wysłanych w transporcie do więzienia w Jilavie. Nad ranem wszyscy zostali uduszeni przez eskortujących ich żandarmów, podlegających ministrowi spraw wewnętrznych, Armandowi Călinescu. Zwłoki zamordowanych, dla pewności przestrzelone, oblane kwasem siarkowym i przykryte warstwą niegaszonego wapna, zakopano następnie w lesie Tincabesti, a dół zalano betonem oraz przykryto ziemią i mchem. W prasie ukazał się komunikat o ich "zastrzeleniu podczas próby ucieczki".

Dwa lata później, po abdykacji Karola II, przejęciu władzy przez armię i Legion (pod kierownictwem Horii Simy) i proklamowaniu (14 września 1940) Rumunii Narodowym Państwem Legionowym, odnaleziono grób Codreanu i jego towarzyszy, a po dokonaniu ekshumacji zwłok, 30 listopada 1940 odbył się w Bukareszcie ich uroczysty pogrzeb. Rumuńska Cerkiew Prawosławna ogłosiła Codreanu "meczennikiem za Wiarę i Ojczyznę". Obecnie jest czczony jako wzór przez wiele organizacji nacjonalistycznych o profilu narodowo-radykalnym.

Codreanu oprócz skrajnego fanatyzmu religijnego cechował silny antysemityzm. W wywiadzie dla angielskiego dziennikarza w 1938 roku Codreanu wypowiedział się na temat Żydów następująco: Żydzi, Żydzi, oni są naszym przekleństwem. Zatruwają nasze państwo, nasze życie, nasz lud. Demoralizują nasz naród. Niszczą naszą młodzież. Są najgorszymi wrogami. Mówi pan o problemie żydowskim; ma pan rację. Żydzi są naszym największym problemem, najważniejszym, najpilniejszym, najbardziej palącym problemem Rumunii. Żydzi zamierzają, knują i planują zrujnować nasze życie narodowe. Nie możemy dopuścić, by tak się stało. My, Żelazna Gwardia staniemy na drodze temu diabelstwu. Zniszczymy Żydów, zanim oni zdołają nas zniszczyć. Żydzi mają popleczników, wpływowych popleczników. Zniszczymy ich także.

Na podstawie: A. L. Easterman, King Carol, Hitler and Lupescu, London 1942, s. 229-230.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona o Corneliu Zelea Codreanu (wersja En, Fr, De, It, Es, Ru, Ro)
• "Droga legionisty" - książka autorstwa Corneliu Codreanu w wersji elektronicznej (po polsku)
• "Rycerz Archanioła Michała Corneliu Codreanu" – artykuł z pisma "Fronda"
• "Corneliu Codreanu" – artykuł profesora Jacka Bartyzela
• "Portret męczennika Narodowej Rewolucji" – artykuł z serwisu Patriota.pl