Eskadra
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Eskadra – jednostka organizacyjna lotnictwa wojskowego, składająca się z kilku lub kilkunastu, rzadziej kikudziesięciu samolotów wojskowych. Eskadra może dzielić się na klucze, lecz jest z reguły najmniejszą samodzielną jednostką organizacyjną lotnictwa. Kilka eskadr może tworzyć dywizjon lub pułk lotniczy.
Przykładowa liczba samolotów w eskadrach myśliwskich podczas II wojny światowej:
- Polska 1939 – 10 samolotów (dwie eskadry tworzyły dywizjon),
- Niemcy (niem. Staffel) – 9-12 samolotów,
- Francja (fr. escadrille) – 12-20 samolotów (2 lub 3 eskadry tworzyły dywizjon – Groupe)[1],
- Włochy (wł. squadriglia) – 9 samolotów (2 do 4 eskadr tworzyły dywizjon – Gruppo),
- Wielka Brytania (ang. squadron) – 12 samolotów (+ 6 w rezerwie). Uwaga – nazwa ta tłumaczona jest w Polsce zwyczajowo jako dywizjon, a jako eskadrę przyjmuje się flight – 6 lub 4 samoloty[1],
- USA (ang. squadron) – 25-40 samolotów[1]. Uwaga – nazwa ta jest tłumaczona w Polsce również jako dywizjon
Współcześnie:
- Polska – eskadra lotnictwa taktycznego – 16 samolotów,
- USA (squadron) – od 4-5 samolotów (jednostki bardziej specjalistyczne, np. rozpoznania elektronicznego) do 10-24 samolotów (jednostki ogólnego przeznaczenia, np. myśliwskie).
Polskie lotnictwo przyjęło nazwę eskadry dla podstawowej jednostki organizacyjnej od samego swojego powstania w listopadzie 1918 roku. Początkowo eskadra miała się składać etatowo z 6 samolotów, od jesieni 1919 z 10 samolotów[2], stany faktyczne jednak były niższe z powodu braków samolotów. W okresie międzywojennym, od 1921 do 1939 roku z eskadr mogły się składać pułki i dywizjony.
Wobec różnych interpretacji angielskiego słowa squadron, definicja eskadry w języku polskim może być niejednoznaczna. Popularność książki Arkadego Fiedlera "Dywizjon 303" ugruntowała przyjęty standard angielskiego tłumaczenia słowa squadron, odpowiadającego faktycznie i etymologicznie eskadrze, jako "dywizjon".
Niejednoznaczność słowa w języku polskim ma też związek z tym, że w okresie PRL w polskim lotnictwie wojskowym obowiązywały struktury bardziej związane z wojskami lądowymi, wzorem lotnictwa ZSRR: dywizja lotnicza → pułk lotnictwa → eskadra (eskadry były umownymi częściami pułku, oznaczano je tylko literowo, np. A, B, C).
Natomiast podczas działań RAF w czasie II wojny światowej obowiązywała struktura: wing (skrzydło lotnicze) → squadron (eskadry/dywizjony, oznaczane niepowtarzalnym numerem, np. 308) → flight (klucz; squadron myśliwski miał początkowo 2 klucze po 6 samolotów, później 3 klucze po 4 samoloty, w korespondencji radiowej oznaczane jedynie kolorami).
W ostatnich latach w Polsce, w związku ze zmianą struktury organizacyjnej, powrócono do wyodrębniania eskadry jako podstawowej jednostki organizacyjnej i dotychczasowe pułki przemianowane zostały na eskadry (np. 1. Pułk Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa" stał się 1. Eskadrą Lotnictwa Taktycznego)[3]
Na podstawie obecnego funkcjonowania słowa squadron w lotnictwie wojskowym Stanów Zjednoczonych można przyjąć, że:
- eskadra jest najmniejszą samodzielną jednostką administracyjną struktury (tzn. można z niej wydzielić mniejsze jednostki pod kątem wykonywania szczególnych zadań, lecz ma wspólną strukturę dowodzenia, szkolenia, zaopatrzenia itp.),
- eskadra da się wyróżnić w całości struktury organizacyjnej lotnictwa danej formacji przez jej niepowtarzalny numer i/lub nazwę (dla odmiany "eskadr A" lub "kluczy niebieskich" może być wiele),
- eskadra posiada swoją odrębną tożsamość (nazwa, godło, motto) i tradycję, często trwająca od wielu lat i powiązaną z poprzednimi formami istnienia jednostki (inne oznaczenie, inny zakres działań).
