Europocentryzm
Z Wikipedii
Europocentryzm – praktyka i postawa, świadome lub nie, stawianie europejskich (i generalnie zachodnich) rozwiązań, problemów, kultury czy wartości wyżej niż te z innych kręgów kulturowych. Europocentryzm jest wariacją na temat etnocentryzmu, wyjątkowo wpływową z powodu jej forsowania na podstawie bieżącej i minionej siły politycznej. Europocentryzm łączy się również z rasizmem, który podważa istnienie wartościowej kultury wśród niebiałych[potrzebne źródło].
Przejawy europocentryzmu można zaobserwować na uniwersytetach, gdy widzi się, że wszyscy omawiani myśliciele to, jak mówi określenie z lat sześćdziesiątych, "martwi biali europejscy mężczyźni" (ang. Dead White European Males).
[edytuj] Przykłady europocentryzmu
- Teoria europejskiego cudu, czyli wyjaśnienie przyczyn wzrostu Europy do jej obecnej pozycji ekonomicznej i politycznej, była krytykowana za europocentryzm, choć trudno zaprzeczać pozycji przynajmniej bliskiej centrum Europie przed I wojną światową
- Mapy świata były projektowane z północno-zachodnią częścią Europy na środku, a właściwie Anglią, gdzie ustalono południk zerowy (Greenwich). Istnieją racjonalne przesłanki ku takiemu układowi, jednak podkreśla on niewątpliwie centralną pozycję Europy w świadomości jej mieszkańców.
- Nazwy geograficzne na świecie powstały w trakcie podróży europejskich odkrywców, którzy "odkrywali" często tereny od tysięcy lat zamieszkane i posiadające już swoje nazwy oryginalne. Nazwa "Bliski Wschód" jest typowym przykładem nazwy utworzonej z europejskiego punktu widzenia.
- Historia ewangelizacji nowo odkrytych obszarów i anektowania ich pod własne władanie jest historią myślenia w sposób europocentryczny.
- Historia w europejskich szkołach skupia się na wydarzeniach europejskich i historii Stanów Zjednoczonych. Tereny nieeuropejskie pojawiają się zwykle w kontekście "odkrywania" ich przez Europejczyków. Tę tendencję widać nawet wewnątrz samej Europy, gdzie nauczanie historii w szkołach Zachodniej Europy traktuje bardzo pobieżnie historię Europy Wschodniej.
- Historie nauki zwykle pomijają osiągnięcia Azjatów, Indian czy Arabów. Powszechnie przyjmuje się na przykład, że rachunek różniczkowy wynaleźli Izaak Newton i Gottfried Leibniz. Pomija się osiągnięcia Madhava Sangamagrama, które wyprzedziły ich o 300 lat. Kursy filozofii pomijają lub traktują bardzo pobieżnie Konfucjusza czy Buddę.
Choć wydaje się, że centralna pozycja Europy w historii świata jest możliwa do obronienia z punktu widzenia historycznej analizy osiągnięć, to trzeba pamiętać o czarnej historii podbojów, niewolnictwa i europejskiego imperializmu (XVI - XIX w. n.e.). Kosztami europejskiego dobrobytu była i jest kilkusetletnia historia cierpienia kolorowej ludności w krajach Ameryki Południowej czy Afryki.
