Ferenc Lehár
Z Wikipedii
Ferenc (Franz) Lehár (ur. 30 kwietnia 1870 w Komárno, Austro-Węgry (ob. Słowacja), zm. 24 października 1948 w Bad Ischl, Austria) – węgierski kompozytor operetkowy. Jego twórczość operetkowa jest porównywana do twórczości słynnej wiedeńskiej rodziny Straussów (Johann Strauss ojciec, Johann Straus Syn, Josef Strauss).
[edytuj] Historia
Franciszek Lehár urodził się 30 kwietnia 1870 r. w Komarom, niewielkim mieście położonym w granicach monarchii austro-węgierskiej. Pierwsze kroki w zakresie edukacji muzycznej stawiał w domu, pod pilnym nadzorem swego ojca, trębacza i jednego z członków lokalnej orkiestry wojskowej. Gdy ukończył 12 lat, rodzina wysłała go na naukę gry na skrzypcach do konserwatorium muzycznego w Pradze, gdzie jednocześnie poszerzał swoje umiejętności kompozytorskie u znanego nauczyciela Fibicha.
Pod wpływem sugestii ze strony Dvořáka, Lehár zdecydował się poświęcić swoje życie tworzeniu muzyki. Swoją pierwszą pracę otrzymał co prawda w teatrze w Eberfeld (1888 r.). jednak każdą wolną chwilę poświęcał na komponowanie własnych utworów. Już rok później dołączył do orkiestry wojskowej swego ojca jako skrzypek i asystent dyrygenta. Całą ostatnią dekadę XIX wieku prowadził własne orkiestry w różnych miastach na całym kontynencie, w tym w Trieście, Budapeszcie i Wiedniu. Komponowane przez niego walce i marsze cieszyły się dużą popularnością wśród miłośników muzyki poważnej, a w 1896r. Lehár odniósł niewielki sukces jako kompozytor teatralny, wystawiając własną operę w Lipsku.
W 1905 r. ogromny sukces i sławę przyniosła Lehárowi operetka Wesoła Wdówka, której premiera odbyła się w Wiedniu. Dzięki niej kompozytor zyskał olbrzymią reputację i szacunek, a także środki niezbędne na poświęcenie się w pełni tworzeniu muzyki. W ciągu kolejnych trzech dekad powstało blisko trzydzieści nowych dzieł, które rozsławiły Lehára na całym świecie i uczyniły prawdziwie bogatym. Lekkie i frywolne, a zarazem szybko wpadające w ucho melodie wspaniale oddawały atmosferę Wiednia z początku XX wieku. W 1934 r. muzyk zakończył swą karierę kompozytora, poświęcając czas pracy w wydawnictwie muzycznym.
Z chwilą pierwszego triumfu nazistów w Europie Lehár przeszedł na emeryturę i zaszył się w swojej posiadłości w Bad Ischl. Podziw Hitlera dla genialnej muzyki kompozytora prawdopodobnie ocalił życie jego żonie, Zofii, z pochodzenia Żydówce. Z drugiej strony muzyk nigdy nie wystąpił otwarcie przeciw nazistowskiemu reżimowi. Po zakończeniu wojny wraz z żoną przeniósł się do Szwajcarii, gdzie oboje zmarli w niewielkim odstępie czasu. Lehár był uznanym kompozytorem i muzykiem. Jego dzieła zachwycają szeroką paletą barw muzycznych, a wkład w rozwój opery i operetki jest niezaprzeczalny. Utwory odznaczają się odcieniem ironii i szczególną lotnością, zmieszanymi z nutami nostalgii i wyrafinowania. Lehár był ostatnim wielkim twórcą opery wiedeńskiej, a prócz utworów scenicznych pisał również partytury dla filmu, poematy symfoniczne, koncerty na skrzypce, walce i marsze, utwory na fortepian oraz niezliczone piosenki. Do jego najważniejszych dzieł należą: "Wesoła wdówka", "Kraina uśmiechu", "Hrabia Luxemburg" i "Carewicz".
[edytuj] Twórczość
- "Wesoła wdówka"
- "Kraina uśmiechu"
- "Hrabia Luxemburg"
- "Carewicz"
