Ferenc Liszt

Franciszek Liszt (ur. 22 października 1811, zm. 31 lipca 1886) – kompozytor i pianista węgierski epoki romantyzmu. Stworzył taki gatunek, jak poemat symfoniczny.

Był aktywnym propagatorem kultury polskiej, zaprzyjaźnionym m.in. z Fryderykiem Chopinem, Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim, Julianem Ursynem Niemcewiczem, Henrykiem Wieniawskim, Juliuszem Kossakiem; uczył także Karola Tausiga, Juliusza Zarębskiego i Józefa Wieniawskiego. Był teściem i przyjacielem Ryszarda Wagnera. To Wagner namówił Liszta do skrócenia symfonii Dantejskiej do dwóch części. Liszt jest pochowany na cmentarzu w Bayreuth, niedaleko willi i miejsca spoczynku Wagnera.

Krótki życiorys

1811r. 22 października przychodzi na świat w Raiding na Węgrzech.
1820r. Ma miejsce pierwszy publiczny występ małego Liszta. Później przeprowadza się do Wiednia.
1823r. Paryskie konserwatorium odmawia przyjęcia młodego kompozytora.
1824r. W Manchesterze odbywa się premiera jego pierwszej opery, Don Sanche.
1826r. Ojciec kompozytora umiera na tyfus. Liszt ogranicza swoje koncertowanie.
1833r. Spotyka się z Chopinem, dzięki któremu poznaje Marie d'Agoult.
1835r. Przeprowadza się do Szwecji. Na świat przychodzi pierwsze z jego trojga dzieci.
1837r. Powraca do Wiednia. Znowu zaczyna koncertować.
1844r. Koniec związku z Marie d'Agoult.
1847r. Poznaje księżną Carolyne Sayn-Wittgenstein.
1848-1859 mieszka w Weimarze
1851-54r. Powstają Rapsodie węgierskie.
1862r. Umiera córka kompozytora, Blandine.
1865r. Liszt przyjmuje święcenia kapłańskie
1869r. Początek ostatniego romansu z "kozacką hrabiną" Olgą Janiną.
1886r. 31 lipca umiera na zapalenie płuc w Bayreuth w Niemczech.

Wybrane dzieła

Fantazja i Fuga B A C H
Symfonia faustowska
Symfonia dantejska
13 poematów symfonicznych:
- Co słychać w górach
- Tasso
- Preludia
- Orfeusz
- Prometeusz
- Mazepa
- Festklänge
- Héroide funebre
- Hungaria
- Hamlet
- Die Hunnenschlacht (Bitwa Hunów)
- Ideały
- Od kołyski do grobu
- Walc Mefisto (Taniec w wiejskiej karczmie)
- Walc Mefisto II
- Szózat i Hymn - Fantazja
Rapsodie węgierskie
I Koncert Es-dur
II Koncert A-dur
III Koncert Es-dur op. posth. (niedawno odkryty koncert, ukończony około 1839 roku)
Fantazja węgierska
Totentanz. Parafraza na temat "Dies irae"
Annees de Pelerinage (Lata pielgrzymstwa)
Harmonie poetyckie i religijne
12 Etudes d'execution transcendante
6 Consolations
3 Marzenia miłosne
4 Walce Mefisto
19 Rapsodii węgierskich
Rapsodia hiszpańska
Missa choralis
Węgierska msza koronacyjna
Oratoria:
- Chrystus
- Legenda o św. Elżbiecie
- Legenda o św. Stanisławie (najbardziej znane jest interludium "Salve Polonia)
- Legenda o św. Krzysztofie (dotąd nie odnaleziona)
TRANSKRYPCJE fortepianowe:
- Fantazja i Fuga g-moll Bacha
- 9 symfonii Beethovena
- Symfonia fantastyczna Berlioza
- Harold w Italii Berlioza
- Sześć pieśni polskich Chopina
- La campanella Paganiniego
- Uwertura Wilhelm Tell Rossiniego
- 54 pieśni Schuberta
Don Sanche