Fiodor Tiutczew
Z Wikipedii
Fiodor Iwanowicz Tiutczew, Федор Иванович Тютчев (ur. 6 grudnia 1803 w Owstugu, zm. 27 lipca 1873 w Carskim Siole) – rosyjski poeta, dyplomata.
Mieszkał w Monachium, Turynie, utrzymywał znajomość z Heinem, Schellingiem. W życiu literackim udziału nie brał i nie uważał się za literata.
Zachowało się około 400 jego wierszy, które są w Rosji wyjątkowo często cytowane. Wczesne jego wiersze powstawały zgodnie z tradycją poetycką XVIII wieku. W latach 30. XIX wieku w jego utworach przeważają tradycje europejskiego (szczególnie niemieckiego) romantyzmu. Jest to liryka filozoficzna (medytatywna), której podstawowymi tematami są: refleksje o wszechświecie, losie człowieka, przyrodzie. W latach 40. XIX wieku napisał kilka artykułów politycznych na temat problemu wzajemnych stosunków Rosji i cywilizacji zachodniej. W latach 50. XIX wieku Tiutczew stworzył szereg przenikliwych wierszy miłosnych, w których miłość pojmowana jest jako tragedia. Te wiersze zostały później połączone w tak zwany "cykl Dienisjewski", czyli cykl wierszy poświęconych kochance poety E.A. Dienisjewej. W latach 1860-1870 w dorobku poetyckim Tiutczewa znaczne miejsce zajmują wiersze polityczne. Najbardziej znany wiersz: "Silentium!" – to gorzkie wzywanie do trwania w milczeniu, o tym że człowiek nigdy nie będzie mógł zrozumieć do końca inną osobę. Wers "Kłamstwem jest myśl wypowiedziana" jest jednym z najczęściej cytowanych aforyzmów Tiutczewa, podobnie jak "Rosji rozumem się nie pojmie" i "Nie jest nam dane przewidzieć jak się odezwie nasze słowo". Tiutczew napisał również wiersz powitalny do Mickiewicza, który został znaleziony w archiwum polskiego wieszcza.
Spis treści |
[edytuj] Nacjonalizm i wrogość wobec polskiego narodu
Tiutczew jako rosyjski nacjonalista i panslawista był jednym z najzagorzalszych piewców imperializmu rosyjskiego. 8 listopada 1863 podpisał adres hołdowniczy do Michaiła Murawiowa "Wieszatiela" w uznaniu jego zasług w tłumieniu powstania styczniowego. Warto nadmienić, że nie uczynił tego nawet wnuk rzeźnika Pragi z 1794 Aleksandra Suworowa, mówiąc, iż nie złoży swojego podpisu pod adresem dla ludożercy. Stało się to powodem bezpardonowego ataku Tiutczewa na wnuka Suworowa, w wierszu w którym chwali Murawiowa i zdobywcę Warszawy w 1794. Swoją nienawiść do Polski i polskiego narodu wyrażał także w innych utworach.
Podczas Kongresu Panslawistycznego, który odbył się w Moskwie w roku 1867, napisał wiersz "Do Słowian", przewidziany jako powitanie do zgromadzonych. Polska i Polacy zostali tam nazwani "Judaszem Słowiańszczyzny", za swój opór wobec Imperialnej Rosji, i próbę odzyskania niepodległości. Trzy lata później w wierszu "Nad russkoi Vil'noi starodavnoi", opisał swą radość z rusyfikacji Wilna oraz faktu, iż miasto traci polski charakter. Do samego Mickiewicza apelował, aby ten stał się "Słowianinem" (zgodnie z rosyjską wersją panslawizmu, Rosjanie byli uważani za "prawdziwych " Słowian, zaś inne narody pochodzenia słowiańskiego miały się zlać z narodem rosyjskim) i odrzucił polską tożsamość narodową.
[edytuj] Nawiązania
Andriej Tarkowski w swoim filmie z 1979 roku Stalker cytuje wiersz Lubię oczęta twe, kochanie. Także Björk w duecie z Antony and the Johnsons śpiewa ten wiersz na swojej najnowszej płycie, w angielskim tłumaczeniu jako The Dull Flame of Desire.
[edytuj] Bibliografia
- Tiutczew Fiodor, Wybór poezji, oprac. R. Łużny, 1978.
- Julian Tuwim, Wiersze wybrane, opracował Michał Głowiński, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław 1986, Biblioteka Narodowa Nr 184 Seria I, wydanie czwarte rozszerzone (Z tłumaczeń: F. Tiutczew)
- Prus K., "Sacrum w liryce szkoły Tiutczewa. Fiodor Tiutczew, Pawel Wiaziemski", w: Sacrum w literaturach słowiańskich, Lublin 1997, s. 179–189 [1]
- Mucha B., Rosyjscy pisarze-cenzorzy, w: "Przegląd humanistyczny", W-wa 1992, R. 36, N. 3, s. 109–120.
- Doleżal A., Tradycja Fiodora Tiutczewa we współczesnej liryce rosyjskiej, w: "Przegląd humanistyczny", W-wa 1994, R. 38, N. 6, s. 121-139 [2]
- Bezwiński A., Kilka uwag do artykułu Fiodora Tiutczewa "Papiestwo i kwestia rzymska", w: Słowianie wschodni, Kraków 1997, s. 113-120 [3]
