Wikipedysta:Flack/brudnopis2
Z Wikipedii
Trójprzymierze, zwane również trójprzymierzem azteckim, było sojuszem trzech azteckich miasta-państw: Tenochtitlanu, Texcoco i Tlacopanu. Te miasta-państwa rządziły terenem Doliny Meksyku od 1428 roku, do momentu kiedy zostały pokonane przez hiszpańskich konkwistadorów i ich indiańskich sojuszników pod komendą Hernana Cortesa w 1521 roku.
Trójprzymierze zostało zawarte przez Itzcoatla, władcę Tenochtitlanu oraz Nezahualcoyotla, władcę Texcoco w 1428 roku. W późniejszym czasie do trójprzymierza dołączyło także nieco mniejsze miasto-państwo – Tlacopan. Pomimo swej nazwy, to Tenochtitlan był dominującym miastem, zaś Tlacopan najsłabszym, o małym znaczeniu politycznym. Tenochtitlan i Texcoco otrzymywały po 2/5 wszystkich w wpływów z trybutów, a Tlacopan jedynie 1/5. Kiedy przybyli Hiszpanie, w 1520 roku, Tlacopan prawie odłączyło się od trójprzymierza, a ziemie sojuszu były rządzone przez Tenochtitlan.
W szczytowym okresie trójprzymierze kontrolowało większą część centralnego Meksyku, od wybrzeża do wybrzeża, za wyłączeniem małych, niepodległych terenów znajdujących się na południowy-wschód od Tenochtitlanu. Tereny te należały do Królestwa Tlaxcallan. Miało ono wielkość zbliżoną do dzisiejszego meksykańskiego stanu Tlaxcala. To właśnie Tlaxcalanie stanęli po stronie Cortesa w 1521 roku i niemało przyczynili się do upadku trójprzymierza.
Funkcje Trójprzymierze pełniło głównie rolę gospodarczą (a tym samym podziału i dystrybucji trybutów pobranych od podbitych miast-państw), prawną (nazwa, pod którą narodów Anahuac została wyrażona excan tlatoloyan (trzy razy, a nie sądy) i militarną (dla zwiększenia potęgi i pokonania silnych wrogów.
[Funcionamiento La conformación tenía una función esencialmente económica (con la consiguiente repartición y distribución de los tributos obtenidos de otros pueblos, que en el caso de la última Triple Alianza correspondía a 3/6 partes para México-Tenochtitlan, 2/6 para Texcoco y 1/6 para Tlacopan); jurídica (el nombre con el que los pueblos del Anáhuac se expresaban era excan tlatoloyan (el triple lugar de los tribunales) y militar (para unir tropas y derrotar a enemigos poderosos.]
Budowa To był Tlacaelel, syn Huitzilihuitl którzy udało się Mexicas nie ugięły się do zasilania większości ludzi Tepanec konsensusu w ten sposób orzeczenie klasy i wojskowo-politycznych i religijnych narodów poprzez podporządkowanie Tepanec postanowił strony, a następnie Tenochtitlan, i Tlacopán Texcoco stanowiły Triple Alliance, każdy naród kierowany przez ich przywódców Itzcoatl, Tlacaelel Montezuma i jego brata, księcia Nezahualcoyotl z Texcoco. Wspólnie udało się zadać ciężkie straty Tepanec spadła do twierdzy w Azcapotzalco w roku 1428. Od tego czasu Sojusz Triple przejmuje Dolina Meksyk i wygrał przez prawie 100 lat na inne regiony daniny do nich twierdziło, że w wojnie z terytorialną i polityczną pretekst, gdy nie zostały one, wynalazł pojęcie wojny bardzo często kwiecisty, gdzie więźniowie mieli zostać ubite w Mexicas bóstw.
[Conformación Fue Tlacaelel, hijo de Huitzilihuitl quien logró que los mexicas no se doblegarán más ante el poder del pueblo tepaneca, así pues en consenso los gobernantes y clase político-militar y religiosa de los pueblos sojuzgados por los tepanecas decidieron aliarse y entonces Tenochtitlan, Tlacopan y Texcoco formaron la Triple Alianza, cada nación dirigida por sus líderes Itzcoatl, Tlacaelel y su hermano Moctezuma, y el príncipe Nezahualcoyotl de Texcoco. Juntos lograron infligir graves derrotas a los tepanecas hasta que cayó la plaza fuerte de Azcapotzalco en el año 1428. A partir de entonces la Triple Alianza se adueñó del Valle de México y por casi 100 años conquistó otras regiones a las que les cobró tributo, les hacía la guerra con pretextos político-territoriales y cuando no los había, se inventaban el concepto de las guerras floridas donde muy frecuentemente se hacían prisioneros para sacrificarlos a las deidades mexicas.]
Lista tlatoque Tenochtitlanu, zwanych również "władcami Azteków".
[edytuj] Władcy przedhiszpańscy
[edytuj] Kolonialni władcy
| Tlatoani | Birth | Death | Notes |
|---|---|---|---|
| Juan Velázquez Tlacotzin 7 House (1525) |
7 House (1525) Nochiztlan |
Installed by Hernán Cortés in Huey Mollan. Died before returning to Tenochtitlan. | |
| Andrés de Tapia Motelchiuh 7 House (1525) – 12 Rabbit (1530) |
12 Rabbit (1530) Aztatlan |
Installed in Huey Mollan. A quauhtlatoani ("interim ruler"). | |
| Pablo Xochiquentzin 1 Flint (1532) – 5 Flint (1536) |
5 Flint (1536) | A quauhtlatoani ("interim ruler"). | |
| Diego Huanitzin 7 Rabbit (1539) – 10 House (1541) |
son of Tezozomoctli Aculnahuacatl | 10 House (1541) | |
| Diego de San Francisco Tehuetzquititzin 10 House (1541) – 10 Rabbit (1554) |
son of Tezcatl Popocatzin | 10 Rabbit (1554) | |
| Esteban de Guzmán 10 Rabbit (1554) – 13 House (1557) |
Xochimilco | Not a tlatoani, but a judge (juez). | |
| Cristóbal de Guzmán Cecetzin 13 House (1557) – 5 Rabbit (1562) |
son of Diego Huanitzin | 5 Rabbit (1562) | Installed by Esteban de Guzmán. |
| Luis de Santa María Nanacacipactzin 6 Reed (1563) – 8 House (1565) |
8 House (1565) |
