Formacja społeczna

Z Wikipedii

Formacja społeczna (formacja społeczno-ekonomiczna) - pojęcie określające społeczeństwo na określonym poziomie rozwoju używane w pismach Karola Marksa, będące jednym z istotniejszych pojęć materializmu historycznego. W ujęciu Marksa pojęcie to zamiennie używane było jako typ społeczeństwa lub etap rozwoju społecznego.

Marks wydzielił kilka następujących po sobie w procesie historycznym formacji społecznych:

• pierwotną wspólnotę
• formację antyczną i azjatycką
• feudalizm
• kapitalizm - formacja burżuazyjna
• socjalizm - społeczeństwo przejściowe
• komunizm - była to postulowana przez niego formacja, jaka miała pojawić się po kapitalizmie.

Każda z formacji różni się od poprzednich bazą oraz nadbudową. Przechodzenie z jednej formacji w drugą odbywa się najpierw poprzez:

• zmianę bazy, do czego przyczyniają się nowe siły wytwórcze i nowy typ stosunków produkcji,
• zmiana bazy przyczynia się do tego, że nadbudowa jest nieadekwatna do nowej rzeczywistości i musi zostać zmieniona.

Szczegółowo przez Marksa opisane zostały tylko formacje feudalna i kapitalistyczna, a w szczególności przejście z formacji feudalnej do kapitalistycznej w społeczeństwach europejskich. Kolejność przechodzenia z jednej formacji wynikać miała z konieczności dziejowej i była naturalnym procesem ewolucyjnym.