Wikiprojekt:Gender Studies/Propozycja zaleceń edycyjnych o płci w języku

Z Wikipedii

Poniższa strona to propozycja zaleceń Wikipedii. Może zostać ona w każdej chwili przez kogokolwiek zmieniona na podstawie wniosków zawartych w dyskusji, dopóki nie zostanie osiągnięty konsensus. Wszelkie odniesienia i linki do tej strony nie powinny jej opisywać jako zawierającej obowiązujące reguły lub zalecenia.

Propozycja unikania stereotypów płciowych i dominacji językowej w artykułach

[edytuj] Uwagi ogólne

• Staramy się pisać w sposób neutralny płciowo, gdziekolwiek można to zrobić w sposób naturalny.
• Gdy nie da się uniknąć sformułowania wskazującego na konkretną płeć, staramy się unikać stereotypów płciowych.
• Zwłaszcza w fikcyjnych przykładach (np. obrazujących określone wyrażenia językowe, konstrukcje gramatyczne, itp.) staramy się działać na przekór stereotypowi, czyli np. zamiast Zosia jest pielęgniarką możemy napisać Tomek jest pielęgniarzem, zamiast Ryszard pełni funkcję dyrektora od dziesięciu lat możemy napisać Ewa pełni funkcję dyrektorki od dziesięciu lat.
• W przypadku nazw zawodów i funkcji staramy się, w miarę możliwości, stosować te dostosowane do podmiotu, nawet jeżeli mogą "brzmieć sztucznie" dla niektórych uszu - ale jedynie pod warunkiem, że dana forma faktycznie w języku występuje (nie zmieniamy języka - piszemy encyklopedię). Dlatego możemy napisać psycholożka^[1] lub ministerka^[2] ale raczej nie naukowczyni. Należy także z dużą ostrożnością wykorzystywać formy słabo rozpowszechnione (np. prezeska) lub mogące mieć deprecjonujący czy mylący wydźwięk (np. dyplomatka czy dziekanka)^[3]. W żadnym wypadku nie wolno utrwalać błędów językowych takich jak sędzina^[4] (w odniesieniu do kobiety będącej sędzią).

[edytuj] Zalecenia dotyczące autoidentyfikacji osób

• W przypadku osoby transseksualnej, transgender czy queer, w odniesieniu do wszystkich etapów życia tej osoby konsekwentnie używamy zaimka (ona lub on) i końcówek rodzajowych odzwierciedlających jej własną aktualną preferencję.
• Z tego samego powodu (szacunek dla autoidentyfikacji) - tam, gdzie mamy wybór - stosujemy terminologię najbardziej precyzyjną, np. Etiopczyk (zamiast Afrykanin) czy socjolożka (zamiast socjolog o kobiecie).

Podobne zalecenia można znaleźć w poradniku na en-wiki - pod hasłem tożsamość.

[edytuj] Wikipedia - postulaty zmian tekstów na stronach pomocy

Tu wpisujmy umieszczane na stronach pomocy sformułowania tylko w formie męskiej (np. "Jesteś przekonany...", "Zapisałeś..."), których prosta samodzielna zmiana na formę skierowaną także do Wikipedystek nastręcza jakąś trudność (jeżeli zmiana jest prosta, naturalna i niekontrowersyjna - śmiało modyfikujemy samodzielnie, bez wpisywania niżej):

• ...

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Psycholożka, socjolożka, reżyserka felieton z cyklu "Obcy język polski"
2. ↑ Ministerka od równości, Aleksandra Pawlicka "Przekrój" z 21 marca 2008
3. ↑ "Ginekolożka, naukowczyni, i in.", Poradnia językowa PWN
4. ↑ "Sędzina" - Poradnia językowa PWN