Gorytos

Z Wikipedii

Goryt przy boku konnego wojownika scytyjskiego

Gorytos, goryt (gr. γωρυτός; ros. горит, trb. gorit) – scytyjski futerał łuczniczy, będący połączeniem kołczanu na strzały i łubia na łuk. Stanowił jeden z podstawowych elementów wyposażenia starożytnego wojownika scytyjskiego.

Spis treści

1 Budowa
2 Zastosowanie
3 Gorytosy paradne
4 Bibliografia
5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Budowa

Gorytos był podzielony na 2 części: jedną dla strzał i drugą dla łuku. Miał kształt prostokątny lub trapezoidalny, przy czym był szerszy u góry, a zwężał się ku dołowi. Dno jego miało kształt okrągły (o średnicy 12-15 cm) lub gruszkowaty i było podzielone na dwie części wzdłuż osi gorytosu. Blacha pokrywająca dno była zdobiona w scytyjskim stylu zoomorficznym. Podstawą konstrukcji gorytosu był drewniany szkielet, przy czym jego główny, najmocniejszy element otaczał górną krawędź po obwodzie i schodził na dno, gdzie biegł pośrodku. Denko było również otoczone drewnianą obwódką. Na drewniany szkielet była naciągnięta skóra, a w tych częściach, które były przeznaczone na metalowe płyty, pokrycie zapewniało płótno. Cały gorytos był zszyty na górnym brzegu. Między płótnem a blachą umieszczano mieszaninę gipsu i wapna dla wzmocnienia konstrukcji i przeciwdziałaniu deformacji ozdobionych reliefami metalowych blach, wśród których nierzadkie były blachy złote lub srebrne. Blachy z cennych metali przybijano do drewnianego szkieletu za pomocą srebrnych gwoździków. Zdarzało się, choć stosunkowo rzadko, że kieszeń na strzały była zakryta daszkiem. Gorytos zwykle był koloru jasnoczerwonego, niebieskiego lub granatowego.

[edytuj] Zastosowanie

Wojownicy scytyjscy nosili go na lewym boku, przytroczonego do pasa za pomocą rzemienia lub, rzadko, małych haczyków. W gorytosie mieściło się od 50 do 180 strzał.

[edytuj] Gorytosy paradne

Oddzielną grupę stanowiły tzw. gorytosy paradne. Ich przykłady odnaleziono w kurhanach władców i dostojników scytyjskich. Wykonane były z cienkich deseczek o grubości 1,25 cm, które obite zostały skórą koloru czerwonego i pokryte złotymi lub srebrnymi, bogato zdobionymi płytami z reliefami przedstawiającymi sceny ze scytyjskiej mitologii bądź utrzymanymi w charakterystycznym scytyjskim stylu zoomorficznym. Często drogie wykończenia gorytosu były wykonywane na zamówienie scytyjskich wodzów u rzemieślników z greckich miast północnego wybrzeża Morza Czarnego. Takie gorytosy zostały odnalezione m.in. w kurhanach Tołstaja Mogiła, Czertomłyk, Karagodeuasz oraz w grobowcu Filipa Macedońskiego w Werginie.