Granatnik nasadkowy
Z Wikipedii
Granatnik nasadkowy – indywidualna broń strzelecka wyposażona w nasadkę przeznaczoną do wystrzeliwania granatów przy pomocy naboi ślepych lub ostrych (nasadkowy układ miotający broni palnej).
Najwcześniejszą formą granatnika nasadkowego był garłacz karabinowy. Jego nazwa nawiązywała do garłacza - odprzodowej broni palnej wyposażonej w lufę z charakterystycznym rozszerzeniem u wylotu. Garłacze karabinowe były karabinami wyposażonymi w cylindryczną nasadkę zamocowaną na końcu lufy (garłacz współosiowy) lub równolegle do lufy (garłacz równoległy). W garłaczach współosiowych miotanie granatu następowało za pomocą siły ciśnienia gazów prochowych ładunku miotającego naboju karabinowego, lub też przy wykorzystaniu tejże siły oraz energii pocisku wystrzelonego z karabinu i uderzającego w tylną część granatu karabinowego. W pierwszym przypadku granaty posiadały wzdłuż otwór centralny, przez który przelatywał pocisk, w drugim – tulejkę z otworem stożkowym do uchwycenia wystrzelonego pocisku.
W garłaczach równoległych nasadka byłą połączona z lufą karabinu kanałem gazowym przez który przedostawały się gazy prochowe powstałe po odpaleniu naboju. Obecnie garłacze stosowane są głównie jako broń policyjna przeznaczona do miotania granatów z gazami łzawiącymi
W okresie międzywojennym garłacze karabinowe znajdowały się w uzbrojeniu wojsk Francji, Niemiec, Włoch i ZSRR. W Wojsku Polskim stosowane były do karabinów systemu Berthiera wraz z granatami karabinowymi VB (Vivien-Bessieres).
W czasie II wojny światowej pojawiły się udoskonalone wersje garłaczy karabinowych z nasadkami gwintowanymi. Granaty karabinowe miotane z tych garłaczy miały kaliber około 30 mm i masę 0,25-0,45 kg. Na ich powierzchni nacięte były bruzdy współpracujące z bruzdami lufy. Garłacze gwintowane były celniejsze od swoich poprzedników z okresu I wojny światowej, ale problemem pozostawała niewielka skuteczność niewielkich granatów karabinowych.
Pod koniec II wojny światowej pojawiły się granatniki nasadkowe miotające granaty nasadkowe. Wyposażone one były w cylindryczne urządzenia wylotowe, których zewnętrzna powierzchnia była prowadnicą, na którą nakładano granat. Obecnie większość karabinów posiada wielofunkcyjne urządzenia wylotowe pełniące także funkcję nasadki do miotania granatów nasadkowych, ale rzadko są w tej roli stosowane z uwagi na rozpowszechnienie granatników podwieszanych.
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Ciepliński, Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994. ISBN 83-86028-01-7.
