Gremi

Z Wikipedii

Gremi - na wzgórzu cerkiew świętych Archaniołów, dzwonnica i zamkowa wieża.

Gremi (gruz.: გრემი) - jeden z najważniejszych zabytków architektury gruzińskiej, dawna stolica królestwa Kachetii usytuowana 175 km na wschód od Tbilisi.

[edytuj] Historia i architektura

Gremi w XVIw. i XVIIw była stolicą królestwa Kachetii, założona przez króla Lewana. Miasto istniało jedynie 150 lat. W 1616r. rozgrabione i zniszczone przez pułk Szacha Abbasa I, nigdy nie odzyskało dawnej świetności. W połowie XVIIw królowie Kachetii przenieśli stolice do pobliskiego Telawi.

Ruiny miasta zajmują około 50 ha. Na wzgórzu uchowała się świątynia, wieża zamkowa, dzwonnica oraz piwnica na wino (marani).

Wykopaliska archeologiczne wskazują, że miasto składało się z trzech części. Część środkową stanowiła cytadela, na zachód od niej znajdowało się targowisko, a wschodnią część zamieszkiwał król ze stoją świtą. Górująca dziś nad ruinami cytadela składa się z dzwonnicy, świątyni i murów twierdzy. Cerkiew Mtawar Angelozi (świętych Archaniołów), jak można wywnioskować z napisu umieszczonego nad jej zachodnim wejściem, została wybudowana w 1565r. przez króla Lewana; w roku 1577 w kościele wykonano freski^[1].

Freski na ścianach cerkwi, czwarta postać od lewej przedstawia króla Lewana, założyciela Gremi.

Świątynię zbudowano na planie czworokąta, z trzech stron posiada wejścia, wschodnia część zakończona jest apsydą. Cegła, z której wykonano cerkiew stanowi element dekoracyjny. Każda fasada jest podzielona na trzy części wykończone arkadami z czego środkowa jest najwyższa. Głównym elementem dekoracyjnym są krzyże ułożone z cegieł. Tambur kopuły podzielony jest na osiem części, z których każda wykończona została arkadami w taki sam sposób jak na fasadach. Dach cerkwi pokryto dachówkami. Na południe od niej znajduje się budowla zwana "pokojami", stanowiąca zlepek różnych stylów architektonicznych. Od strony północnej dobudowano do niej dzwonnicę. Mury twierdzy powstawały stopniowo na przestrzeni trzech wieków, ich przebieg odpowiada kształtowi wzgórza. Do murów podprowadzony został tunel, którym transportowano wodę. Główne wejście do twierdzy znajduje się od strony północno-zachodniej. W handlowej części miasta zachowało się kilka małych cerkwi należących do pojedynczych osób lub grup handlowców.

W dzwonnicy obecnie znajduje się muzeum - umieszczono w nim kilka cennych, archeologicznych znalezisk oraz szesnastowieczna armata a ściany dzwonnicy pokryte są malowidłami Kachijskich królów^[2].

Systematyczne badania archeologiczne w Geremi prowadzili A. Mamulashvili oraz P. Zak’araia w latach 1939-1949 i 1963-1967.

Zobacz kategorię na Wikimedia Commons:
Gremi

Przypisy