Grzegorz Dołgoruki

Z Wikipedii

Grzegorz Dołgoruki

Grzegorz Fiodorowicz Dołgoruki (ros. Григорий Федорович Долгорукий) (ur. 1656 – zm. 1723) – rosyjski generał, dyplomata, książę, poseł rosyjski w I Rzeczypospolitej w latach 1701-1706, 1709-1712 i 1715-1721, senator, tajny radca dworu. Jego synem był Sergiej Dołgoruki, również dyplomata rosyjski.

Mianowany kapitanem Pułku Preobrażeńskiego. Odznaczył się w walkach o Azow w latach 1695-1696, nagrodzony tytułem namiestnika Rostowa. W 1700 awansowany do rangi generała-adiutanta.

Będąc osobistym doradcą Piotra I, był faktycznie autorem kursu rosyjskiej polityki wobec Polski na początku XVIII wieku. W 1704 był inicjatorem zawiązania konfederacji sandomierskiej w obronie zagrożonego tronu Augusta II. Po zawarciu pokoju w Altranstädt w 1706 i abdykacji Augusta II opuścił Rzeczpospolitą.

W 1708 na czele wojsk rosyjskich brał udział w pustoszeniu dóbr hetmana Iwana Mazepy, gdy ten przeszedł na stronę Szwecji. W 1709 przeprowadził wybór Iwana Skoropadskiego na hetmana Ukrainy Lewobrzeżnej.

Do dzisiaj niewyjaśniona pozostaje rola jaką odegrał w podburzeniu szlachty przeciwko obecności stacjonujących w Rzeczypospolitej wojsk saskich. Po zawiązaniu anty-saskiej konfederacji tarnogrodzkiej w 1715, która podkopała pozycję Augusta II, wystąpił w roli mediatora pomiędzy konfederatami i monarchą. Dzięki swoim zręcznym posunięciom dyplomatycznym, nie dopuścił do wmieszania się w konflikt państw trzecich i 13 lipca 1716 wystąpił na kongresie w Lublinie jako jedyny arbiter wewnętrznego sporu Rzeczypospolitej. Pomagał mu w tym rosyjski rezydent przy hetmanie Sieniawskim, Aleksy Daszkow. Był głównym architektem traktatu warszawskiego, podpisanego 3 listopada 1716, którego postanowienia zatwierdził Sejm Niemy 1 lutego 1717.

W roku 1716 sprowadził wojska rosyjskie do Polski na życzenie Augusta II.

Dołgoruki pozyskał sobie w czasie misji do Polski zaufanie szlachty polskiej, która częściowo wpłynęła na jego światopogląd. Dzieci swoje Dołgoruki wychować kazał u warszawskich teatynów, , a pod koniec lat dwudziestych cały klan Dołgorukich rozpoczął w Rosji walkę o zmianę ustroju państwa.

W 1721 roku Dołgoruki ujął i wysłał do Rosji agenta kozaków orlikowskich Hryhoryja Hercyka. Było to pogwałcenie prawa RP. marszałek Józef Wandalin Mniszech zaprotestował jednak zbyt późno by nastąpiła zmiana stanu rzeczy. Pozostało wiec jedynie zwrócić sie do cara Piotra I o odwołanie Dołgorukiego, co wkrótce nastąpiło.