Grzymała (herb szlachecki)

Z Wikipedii

Herb Grzymała

Grzymała (Grzymalita, Odwaga, Ślasa) – herb szlachecki.

Opis herbu:

Istniało pięć podstawowych odmian tego herbu:kaza

W polu złotym mur czerwony o trzech blankowanych basztach, w bramie rycerz zbrojny z mieczem w prawej i tarczą w lewej ręce. W klejnocie nad hełmem w koronie na pięciu piórach strusich - trzy wieże.
W polu złotym mur czerwony o trzech blankowanych basztach, brama otwarta, z kratą. Klejnot - jak odm. I.
Jak odm. I. W klejnocie nad hełmem w koronie na pawim ogonie - trzy wieże.
Jak odm. I. W klejnocie nad hełmem w koronie pięć piór strusich.
W polu złotym mur czerwony z trzema blankowanymi basztami. W klejnocie nad hełmem w koronie na pięciu piórach strusich - trzy wieże.

Pieczęcie:

Znane są następujące średniowieczne pieczęcie: 1262 komes Mroczek; 1276 Stefan i Janusz Michałowscy; 1276 komes Bogusz Pogorzelski; 1302 komes Budziwoj Michałowski (pieczęcie śląskie); 1343 Mikołaj z Błażejewa, sędzia ziemski poznański; 1352 Przecław, kasztelan poznański i Przecław z Prus; 1377 Domarat z Iwna, starosta wielkopolski; 1382 Miczko Kretkowski (Wielkopolska); ok. 1380 Bogusz z Pogorzeli (Śląsk); 1405 Mikołaj, podsędek sandomierski; 1413 Świętosław Litwos, wielkorządca krakowski; 1430 Baranowski (imię nieznane); 1438 Jakub z Kobylan; 1458 Mikołaj, podsędek ziemski sandomierski; 1464 Paweł z Jurkowic i Czartonii; 1466(niezidentyfikowane osoby przy akcie traktatu toruńskiego.) (F.Piekosiński, Heraldyka polska...; tegoż, Pieczęcie polskie...; M. Haisig, Sfragistyka szlachecka...; M. Grzegorz, Analiza dyplomatyczno-sfragistyczna...)

Najwcześniejsze wzmianki:

Pierwsza znana zapiska sądowa wymieniająca herb Grzymała pochodzi z 1402 r. (B. Ulanowski, Materiały do historyi...,nr 49).Aktem unii horodelskiej herb został przyjęty przez rodziny litewskie. Ród Grzymałów reprezentował Domarat z Kobylan (brak pieczęci), adoptowany został Jan Rymwidowicz. (W. Semkowicz, O litewskich rodach..., RTH t. VII)

Wizerunek herbu Grzymała widnieje na gotyckiej, brązowej tarczy (z 2 poł. XV w.)

pochodzącej z nagrobka Grotów ze Słupnicy, a znajdującej się obecnie w kościele św. Jakuba w Sandomierzu. (KZSP t. III z.11) Herb znajduje się też na fryzie heraldycznym w Lądzie.

Znajduje się w Klejnotach Długoszowych, Kronice Soboru w Konstancji, Herbarzu Złotego Runa, Armorial Lyncenich i sztokholmskim Codex Bergshammar.

Najbardziej rozpowszechniony w ziemi krakowskiej, lubelskiej, poznańskiej, sandomierskiej i sieradzkiej.

Herbowni:

Albigowski, Baranowski, Bartold, Bartołd, Bączewski, Bieganowicz, Bieganowski, Biestrzykowski, Bieszczycki, Biezdziecki, Bieżczyński, Binczycki, Błażejewski, Bobalicki, Borkacki, Borkowski, Bortkiewicz, Borzewicki, Bosowski, Brodowski, Brogłowski, Brzeczka, Brzozogłowski, Buckiewicz, Buczow nob. 1775, Budat, Budgin, Budziszewski, Bukowski, Burkard nob. 1790 lub 1799, Burkardt, Busiński, Buszyński,Buszewski, Bzowski, Cetwiński, Chodziewski, Chrostowski, Chrościński, Chwalikowski, Cidzik, Ciesielski, Ciunowicz, Cydzik, Czaplicki, Czapski, Cząmpski, Czuszowski, Długołeński, Długołęcki, Długoski, Dłuski, Dobiecki, Dobrodziejski indyg. 1530, Domarat, Domaszewski, Domejko, Domeyko, Dominikowski, Dzianotti indyg. 1662, Dziatkowski, Dubowiecki, Dziekanowski, Dzierżanowski, Dzięcielski, Fedorkowicz, Frangemberg, Frankenberg odm., Freyberg, Garwacki, Garwaski, Gąsiński, Gąsowski, Gąssowski, Gilewicz, Głogowski, Gnoiński, Godala, Gojski, Gontar, Gontarski, Goścki, Goślicki, Gozdowicz, Górski, Grabowiecki, Grabowski, Gromolewski, Grudziński (Zygmunt Ignacy tyt. hr. prus. 19 II 1786, dypl. 19 IX 1786, potw. 2 XI 1826), Gruszkowski, Grzelinski, Grzymajłło, Grzymajło, Grzymalski, Grzymała odm., Gruszkowski odm., Grzymałowski, Grzymkowski, Grzymułtowski, Gutteter, Habowski, Hałaczkiewicz,Hałaszkiewicz, Harassowski, Hawranowski, Hertyk odm., Herubinowicz, Hoffman nob. 1768, Iwiński odm., Hrymalicz, Imielański, Iwieński, Jabłonowski odm. (Roch Stanisław Michał tyt. hr. austr. 2 I 1779), Jabłoński, Jaźwiński odm., Jukowski, Jurkowicz, Kalborski, Kaliborski, Kalibowski, Kamieński, Kamiński odm., Kaliński, Kaliski, Kamocyński, Kamoczyński, Kamodziński, Kazanowski odm., Kazłowski, Kazonowicz, Kijski, Kijeński odm., Kikowski, Klonowski, Kobylański, Kobyleński, Kobyliński, Kocłowski, Kosłowski, Komodziński, Korczak, Krasnopolski, Kretkowski odm., Krol, Krzemieniowski, Krzemienowski, Kurant, Kwot, Kwotor, Kytor, Lagona, Langmin, Laugmin odm., Leciński, Lesznikowski, Leśnikowski, Leśniowski odm., Lewaszewwski, Litwiński, Litworz, Litwosz odm., Lityński odm., Lubański odm., Lubczyński, Lubiatowski, Ludzicki, Łagiewnicki, Łagiewski, Łagona, Łagowski, Łaguna odm., Łaszczewski, Łaszewski odm., Łazanowski, Łaziński, Łącki, Łopienicki, Łosowski, Łudzicki, Łudziecki, Machwicz, Malocha, Małachowski, Małgowski, Małkch, Marciszowski, Margoński, Mąkolski, Meisinger, Mileski, Mniszewski, Modrzewski, Modrzyński, Mokulski, Morze, Moszczyński odm., Moszczyński odm., Mościbrodzki odm., Murawski odm., Niecikowski, Niegolewski, Niepruszowski, Niemiera odm., Noiński, Ochenkowicz, Ochenkowski, Odachowski, Olejewski, Oleski odm., Olszanowski odm., Olesznicki, Opalacz, Ostrowski, Parzniczewski, Pąchowski, Perski, Pęczalicki, Pęczkowski odm., Pęczlicki, Pęczyński, Piątkowski, Pierski, Pierzcheński, Pierzchnowski, Pietrski, Pintowski, Podlecki, Podleski, Podlewski, Podniestrzański, Podolski, Podsosnowski, Pogorell, Pogorzelecki, Pogorzelski, Pokrzywnicki, Potulicki odm. (Michał tyt. hr. saski 1754 ?; tyt. hr. prus. 28 VIII 1780, potw.w Król Pol. 19 VI 1825 i w Rosji 5 VI 1852), Pradzeński, Prandota, Prądzewski, Prądzyński, Prządzewski, Przeciszewski, Przejrzeński, Przyborowicz, Przyborowski, Przybylski, Przybyłek, Przybyłko, Przybyłowski, Przybyszewski odm., Przyłuski odm., Rachfałowski, Racławicki, Radowicki, Radziszewski, Raszewski, Raszowski, Redwanowski, Remer nob. 1543, Rybczyński, Rybski, Rychlicki, Rychliński, Rymwid odm., Rymwidowicz, Rynwid, Rynwidowicz, Rzepliński, Siedlecki, Siemianowski, Silberschwecht, Skoczyński, Skotnicki, Skwiroszewski, Slaski, Słomowski odm., Smerzyński, Smogulecki, Soboliński, Sojecki, Starogrodzki, Starzyński, Strękowski, Strzelecki, Strzelski, Suchywilk, Swiszowski, Szczaworyski, Szczaworzyski, Szmerzyński, Ślaski odm., Śleżyński, Śmiłowski, Świechowski, Świerad, Świszowski, Świdrygiełł, Świdrygiełło, Świeradzki, Świszowski, Targonski, Tarnowski odm., Troszczeński, Troszczewski, Truszczeński, Truszczyński, Turczyński, Turzański odm., Turzebin, Turzyński, Ujejski, Uliński, Wabiszewicz, Wielgórski, Wielogórski odm., Wieszczycki, Wiewiórowski, Wilamowski, Wilanowski, Wilkau, Wilkowski, Wierzbicki, Wiszniowski, Wkryński, Wolski, Wodźbun, Wojdzbun, Wojno, Wojzbun, Woydzbun, Woyno, Wskrzeński odm., Wskrzyński, Zaborowski, Zaleski odm., Zamojski, Zamoścki, Zasadzki, Zawalczyc, Zawalczyk, Zbierchowski, Zbierzchowski, Zbikowski odm., Zbykalski, Zderkiewicz, Zedlitz, Zieleński, Zieliński, Znatowicz odm., Zut, Zwierzyński, Zwierzchowski, Zwierzyński, Żarnowiecki, Żbikowski, Żut.

Najbardziej znani przedstawiciele: