Herbowni
Z Wikipedii
Herbowni (klejnotni, współherbowni) - osoby i rodziny posługujące się tym samym herbem, lub jego odmianą, staropolskie określenie rodu herbowego.
Termin funkcjonujący w zasadzie tylko w heraldyce polskiej, a więc na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Jedynie tu występowało nieznane reszcie Europy pojęcie rodu herbowego, tj. zjawisko używania jednego herbu, w niezmienionej postaci przez wiele, czasem kilkaset rodzin będących gałęziami jednego rodu rycerskiego, a czasem wręcz niespokrewnionych, a powiązanych jedynie prawnie przez adopcję herbową.
W zachodniej Europie herb przysługiwał tylko jednej, konkretnej rodzinie. Niekiedy - (w Anglii i Szkocji) tylko jednej konkretnej osobie, dlatego pozostali członkowie rodziny musieli wprowadzać do herbu zmiany odróżniające poszczególne osoby. Stąd w wielu krajach funkcjonowało niekiedy kilka tysięcy herbów rodowych wraz z ich odmianami. Nie istnieją poza Polską nazwy herbów, herb określa się nazwiskiem rodziny lub osoby do której należy, lub opisuje (blazonuje). W Polsce zaś herby nazywa się nazwami rodów, które pierwotnie je nosiły, często są to nazwy utworzone od nazw obiektów występujących w herbie funkcjonujące paralelnie z nazwami o innej genezie, odnoszącymi sie do tego samego rodu i herbu. W Polsce zaś, najliczniejszy procentowo w Europie stan szlachecki posługiwał się niewielką liczbą herbów (nieprzekraczającą początkowo 160), z których każdy posiadał własną nazwę, niekiedy tożsamą z zawołaniem. Rodziny używające tego samego herbu tworzyły tzw. ród herbowy, obecnie niekiedy porównywany z klanem. Współherbowość była prawdopodobnie w wielu przypadkach śladem wspólnego pochodzenia z czasów plemiennych i wczesnego średniowiecza. W niektórych przypadkach mogła świadczyć o wspólnym terytorialnym pochodzeniu. Niespokrewnione ze sobą rodziny należące do jednego rodu herbowego, wykazywały często rodzaj solidarności rodowej. Solidarność ta obejmowała również rodziny, z którymi nawet legendarnego pokrewieństwa nie mogło być, np. adoptowane do herbu rodziny nobilitowane i rody szlachty litewskiej.
Pojęcie herbowny bywa niekiedy niezbyt ściśle tłumaczone na francuskiego armigera czy niemieckiego Wappengenosse. Tamte jednak odnoszą się z reguły do używających przysługującej im odmiany rodowego herbu biedniejszych, nieutytułowanych krewnych wielkich rodów. Polscy herbowni używali zasadniczo tego samego, niezmienionego herbu, i teoretycznie wszyscy byli równi stanem. Również w tradycji angielskiej występuje pojęcie "armiger", które jednak odpowiada polskiemu giermkowi i nie jest tytułem szlacheckim w ścisłym, polskim, znaczeniu. Armiger to w tym przypadku raczej noszący herb, noszący tarczę swego pana, noszący strój ozdobiony herbem swego pana, niż osoba, do której herb się odnosi.
