Helena Mniszkówna
Z Wikipedii
Helena Mniszkówna, z domu Mniszek-Tchorznicka (właściwe nazwisko: Rawicz Radomyska z Mniszek Tchórznickich) - (ur. 24 maja 1878 roku w majątku Kurczyce na Wołyniu, zm. 18 marca 1943 w Sabniach na Mazowszu) - polska powieściopisarka. Była autorką romansów z życia wyższych sfer. Nazywana przez Antoniego Langego spadkobierczynią sławy p. Rodziewiczówny[1]. Otrzymała wykształcenie domowe. Mając 19 lat wyszła za mąż za Władysława Chyżyńskiego. Wraz z mężem przeniosła się do Platerowa na Litwę. Tam powstał pomysł Trędowatej, powieści osadzonej w świecie arystokracji. Środowisko to pisarka miała okazję poznawać podczas pierwszego małżeństwa. W 1903 roku, po śmierci męża, przyjechała wraz z dwiema córkami do majątku rodziców, do Sabni na Podlasiu. Dwa tomy pierwszej powieści ukazały się w 1909 roku dzięki wsparciu finansowemu ojca Heleny Mniszkówny. Książka szybko zniknęła z księgarni i została dość ciepło przyjęto przez krytykę literacką (nieprzychylne recenzje przyszły później). Rękopis recenzował Bolesław Prus, który był przyjacielem z dzieciństwa stryja Mniszkówny.
W 1910 roku pisarka wyszła za mąż za A.Rawicza-Radomyskiego i wyjechała do Rogal pod Łukowem gdzie urodziła córki-bliźniaczki. Tam też powstały kolejne powieści, ale w okolicy znana była również z działalności społecznej: zakładała ochronki, szkółki dla dziewcząt.
Wkrótce przeniosła się do majątku Kuchar w Płockiem, gdzie mieszkała aż do 1939 roku, kiedy to została wraz z córkami wyrzucona z majątku przez Niemców. Od ośmiu lat była już po raz drugi wdową. Wróciła do Sabni gdzie kontynuowała pisanie i gdzie pozostała aż do śmierci. Była przewodniczącą Koła Ziemianek i należała do Przysposobienia Wojskowego.
[edytuj] Bibliografia
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
- Trędowata - 1909, Kraków ; prawdopodobnie 16 wydań do 1938roku, ostatnie: 1937,Warszawa: M. Arct.
- Ordynat Michorowski - Kijów, 1910
- Zaszumiały Pióra- Kijów, 1911
- Panicz- T.1-2 Kijów, 1912
- Książęta boru-Kijów, 1912
- Prymicja- nowela- Kijów, 1912
- Gehenna- Kijów, 1914
- Czciciele szatana- Warszawa, 1918
- Verte - 1912/20, 5 wydań do 1927.; Poznań, 1921
- Pluton i Persefona-Baśń fantastyczna na tle mitologicznym;Warszawa, 1919
- Pustelnik - Poznań, 1919
- Prawa ludzi-Lublin, 1922
- Sfinks- Warszawa, 1922
- Królowa Gizella- Poznań, 1925
- Dziedzictwo- Poznań, 1927
- Z ziemi łez i krwi-1927
- Kwiat magnolii-Poznań, 1928
- Powojenni- Poznań, 1929
- Magnesy serc- Warszawa, 1930
- Słońce - wydana po raz pierwszy w 1993 roku po rekonstrukcji z rękopisu.
[edytuj] Ekranizacje
- 1926 Trędowata, reż. E.Puchalski
- 1936 Trędowata, reż. J.Gardan
- 1937 Ordynat Michorowski, reż. Henryk Szaro
- 1976 Trędowata, reż. Jerzy Hoffman
