Hidźra
Z Wikipedii
Hidźra (hijra) jest to trzecia płeć w kulturach Azji Południowej (na subkontynencie indyjskim).
Spis treści |
[edytuj] Nazewnictwo
Hidźra występują też pod innymi nazwami:
- w Pendżabie jako khusra, khotti lub ćakka,
- w Tamil Nadu jako aruvani
[edytuj] Kto zostaje hidźra?
Hidźra zostają osoby urodzone biologicznie jako mężczyźni, ale nie utożsamiające się kulturowo lub psychicznie z płcią męska, z męskimi rolami w społeczeństwie, lub utożsamiający się psychicznie z płcią żeńską; transseksualiści; obojnacy; osoby urodzone z narządami obojga płci lub o płci nieokreślonej; mężczyźni wykastrowani z jakiegoś powodu. Na poziomie języka mówią o sobie zwykle w rodzaju żeńskim.
[edytuj] Hidźra a religia
W hinduizmie hidźra należą do szczególnej kasty i są poświęcone bogini zwanej Bahućara Mata. Są kojarzone z androgynicznymi bóstwami hinduizmu. W kontekście islamskim trzecia płeć hidźra jest uważana za wynik woli Allaha. Również jednak w kręgu hinduizmu hidźra są pod wpływem wielu praktyk muzułmańskich, np. grzebią swoich zmarłych zamiast palić ich zwłoki na stosie.
[edytuj] Proces stawania się hidźra
Człowiek staje się hidźra w wyniku procesu socjalizacji w obręb "rodziny hidźra". Najpierw jest ćela czyli uczniem u jakiejś guru, który prowadzi go stopniowo w obręb kulturowej kobiecości. Każda guru ma przynajmniej pięć ćela, które przyjmują jej nazwisko i są uważane za jej spadkobierczynie. Ćela oddają swoje dochody guru, która zarządza gospodarstwem. Kulminacją procesu jest religijny rytuał, na który składa się zwykle kastracja, operacja normalnie w Indiach zakazana. Dla hidźra jest to rodzaj nirwany lub ponownych narodzin. Nie wszystkie hidźra są wykastrowane, choć sądzi się, że zdecydowana większość.
[edytuj] Społeczne położenie hidźra
W Indiach każda grupa społeczna ma określone miejsce w strukturze społeczno-gospodarczej. Hidźra zajmują się głównie żebractwem i prostytucją (w dawnych czasach również świątynną prostytucją sakralną). Mężczyźni utrzymujący kontakty seksualne z hidźra nie są uważani za homoseksualistów w sensie, w jakim to pojęcie jest rozumiane na Zachodzie, bo też i hidźra nie są homoseksualistami, są w Indiach trzecią płcią. Niektóre hidźra wychodzą nawet za mąż.
Hidźra wykonują wiele obrzędów sakralnych w czasie ceremonii zaślubin oraz po narodzinach dziecka płci męskiej. Na obrzędy te przychodzą zwykle bez zaproszenia, ale ich obecność (związana z muzyką, śpiewem i zawierającym aluzje seksualne tańcem) wróży szczęście i płodność. Za ich obecność należy się im więc zwyczajowo wynagrodzenie. Powszechna jest wiara w ponadnaturalne moce hidźra, dlatego wszyscy boją się je obrazić, co niechybnie przyniosłoby nieszczęście.
W muzułmańskich społeczeństwach subkontynentu indyjskiego hidźra były silnie związane z klasami panującymi, pełniąc rozmaite role w pałacach, czy to służących, czy to partnerów seksualnych mężczyzn z elit - było to dość często spotykane jeszcze do lat 50. XX wieku.
W epoce kolonialnej zależności od Wielkiej Brytanii nastąpił pewien wpływ zachodniego sposobu myślenia, który pogorszył położenie hidźra i wniósł traktowanie ich jako swego rodzaju zboczenia czy nawet przestępstwa. Skierowane przeciwko nim ustawodawstwo zostało jednak zniesione po odzyskaniu niepodległości przez Indie. Ksenofobiczne akty przemocy wobec nich, które się jednak czasem zdarzają (głośna była w ostatnich latach sprawa przemocy, jakiej dopuszczali się wobec nich policjanci w Bangalore [1]) są jednak skutkiem wpływów kulturowych wynikających z brytyjskiego panowania, gdyż miejsce hidźra w indyjskiej kulturze jest trwałe i bardzo głębokie.
Hidźra są (obok dzieci poniżej 5 lat życia i sannjasinów) jedyna kategorią ludzi, którzy w hinduizmie nie są po śmierci paleni na stosach (kremowani), lecz zakopywani w ziemi.
[edytuj] Hidźra w sztuce
- O hidźra opowiada słynny dokument BBC India's Ladyboys
- Indyjski film Daaryaa, reż. Amol Palekar [2].
- Ciekawostka: Grający główną rolę Nirmal Pandey zdobył za nią nagrodę dla najlepszej aktorki na festiwalu w Valenciennes.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Serena Nanda: Neither Man Nor Woman: The Hijras of India. 1998.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Hidźra - trzecia płeć (pl). [dostęp 28 maja 2008].
