Historia Anglii (5000-55 p.n.e.)

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach.

Historia Anglii - 5000-55 p.n.e.

Najstarsze potwierdzone osadnictwo na Wyspach Brytyjskich datuje się na około 6000 lat przed naszą erą, u końca ostatniego okresu zlodowacenia. Wraz z ocieplaniem się klimatu liczba plemion przeprawiających się na wyspy wzrastała. Zachęcały je rozległe lasy z liczną zwierzyną, mnogie rzeki oraz żyzne niziny na południu, a co najważniejsze, geograficzna izolacja dająca schronienie przed plemionami nomadów-najeźdźców ze wschodu.

Pierwsze zorganizowane osady pojawiły się z początkiem neolitu (ok. 4500 p.n.e.) W Skara Brae w północnej Szkocji i na Orkadach zakładano już wsie z domami z kamienia, pokryte dachami z kości wielorybiej, wytrzymalszej od miejscowego drewna. Podobne znaleziska odkryto w Kornwalii, jednak z przewagą uprawy roli nad myślistwem.

Rolnictwo zaczęto na wyspach uprawiać bardzo wcześnie, a szybko dołączyła do niego hodowla bydła. Mieszkańcy odkopanej osady w pobliżu Windmill Hill w Wiltshire hodowali bydło, owce, świnie i kozy, trzymali także psy. Siali też żyto i jęczmień, uprawiali bawełnę i zbierali owoce. Swoich zmarłych chowali w długich kurhanach, masywach ziemnych usypanych na drewnianym szkielecie. Grzebanie w kurhanach rozpowszechniło się zwłaszcza w południowej Anglii, gdzie świetnie nadawało się do tego ukształtowanie terenu, nizinne lub z niewielkimi pagórkami.

Wcześnie zaczęto karczować lasy, zrazu za pomocą siekier z kamienia. Krzemień na nie zdobywano drogą handlu bądź prymitywnego górnictwa, np. w Norfolk na wschodnim wybrzeżu wydobywano krzemień przy użyciu tuneli i galerii wydrążonych w kredowych klifach.

Na tę epokę przypada również szczyt kultury megalitycznej, najlepiej zachowanej w grobowcach i kamiennych kręgach (henges). Grobowce stawiano z olbrzymich, nieociosanych bloków kamiennych służących za ściany i bardziej płaskich służących za sufit, po czym całość przykrywano ziemią. Najbardziej znanym z nich jest grobowiec w New Grange w Irlandii, najstarsza zachowana budowla z kamienia, starsza niż piramidy egipskie.

Kręgi miały swój początek w ogrodzonych osadach zakładanych w dolinach lub na wzgórzach, być może w celu ułatwienia hodowli bydła, albo w celach obronnych lub religijnych. Z czasem zaczęto ich używać do rytuałów religijnych powiązanych z astronomią, w celu wyznaczenia czasu zasiewów i żniw. Kręgi otoczone były fosami lub bankami ziemi, których szerokość dochodziła czasem do kilkunastu metrów.

Pojedyncze kamienie, czyli monolity, mogły służyć celom astronomicznym, były bowiem zorientowane na punkt wschodu czy zachodu słońca w określonych porach roku.

Około roku 3000-2700 p.n.e. na wyspy przedostał się pierwszy lud używający metalu - plemiona kultury dziobowej, nazwane tak od charakterystycznych naczyń jakie wyrabiały. Być może w tych naczyniach przechowywano piwo, lud ten posiadał bowiem umiejętność jego warzenia. Zmarłych chował pojedynczo, w okrągłych kurhanach. Była to też pierwsza grupa mówiąca językiem wywodzącym się z praindoeuropejskiego.

Plemiona te zlały się z tubylcami i dały w rezultacie kulturę Wessex, której najbardziej znanym zabytkiem jest kurhan w Silbury Hill, największa tego typu budowla z ziemi w Europie. Kurhan miał 39 metrów wysokości i opierał się na kilku okrągłych platformach, jego przeznaczenie jednak pozostaje nieznane. Niedaleko Silbury znajduje się Stonehenge, olbrzymi krąg kamienny w kształcie podkowy. O wysiłku włożonym w jego zbudowanie świadczy fakt, że wewnętrzne, mniejsze kolumny zostały przetrasportowane aż z gór południowej Walii.

Rozwinęła się też metalurgia i złotnictwo; odlewano brąz z cyny pochodzącej z Kornwalii, a złoto wydobywano w walijskich górach. Brązu używano do produkcji naczyń, zbroi, tarcz, broni i narzędzi rolniczych. Ze złota wyrabiano puchary, amulety i ornamenty władców.

Około roku 1200 p.n.e. na wyspy przybyli Celtowie, lud z Europy Środkowej, który posiadł umiejętność wytopu żelaza. Przybywali początkowo w niewielkich grupach, lądując na południowym wschodzie i posuwając się stopniowo ku północy. Druga fala imigracji celtyckiej pochodziła z Bretanii. Celtowie używali już koni i rydwanów, budowali forty na wzgórzach i warowne grody. Ich mowa dała początek współczesnym językom celtyckim (zarówno gałęzi Q i P). Celtowie przeszczepili też na wyspy swoją religię, której strażnikami byli druidzi.

W okresie rzymskiego podboju Galii do Anglii wyemigrowała jeszcze jedna grupa Celtów, Belgae. Używali oni metalowego pługa i innych narzędzi, co zrewolucjonizowało rolnictwo. Bili także monety i handlowali z kontynentem zbożem, bydłem i niewolnikami.

Okres prehistoryczny w dziejach Brytanii kończy się wraz z pierwszą inwazją Rzymian w roku 55 p.n.e.