I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu

Z Wikipedii

I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu
Typ szkoły	średnia
Patron szkoły	Jan Smoleń
Data założenia	8 listopada 1932
Lokalizacja	Bytom (Polska)
Liczba uczniów	około 511
Dyrektor	mgr Katarzyna Łoza
Wicedyrektorzy	mgr Jacek Błasiak
Adres	ul. Strzelców Bytomskich 9 41-902 Bytom (e-mail)
Strona internetowa szkoły

I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Smolenia w Bytomiu - publiczna szkoła średnia.

Spis treści 1 Historia 1.1 Utworzenie Gimnazjum Polskiego 1.2 Szkoła w latach 1932-1939 1.3 Okres II wojny światowej 1.4 Powstanie Liceum Ogólnokształcącego 1.5 Dyrektorzy Gimnazjum Polskiego 1.6 Dyrektorzy Liceum Ogólnokształcącego 2 Budynek 3 Patron szkoły 4 Symbole szkoły 5 Nazwy szkoły 6 Edukacja 6.1 Profile 6.2 Programy autorskie 6.3 Współpraca z zagranicą 6.4 Zajęcia pozalekcyjne 6.5 Imprezy szkolne 6.6 Znaczące osiągnięcia szkoły i jej uczniów 7 Znani absolwenci i nauczyciele 7.1 Absolwenci i uczniowie 7.2 Nauczyciele 8 Przypisy 9 Bibliografia 10 Linki zewnętrzne 11 Zobacz też

[edytuj] Historia

[edytuj] Utworzenie Gimnazjum Polskiego

W wyniku podziału Górnego Śląska w 1921 roku, cała niemal inteligencja polska opuściła przyznane Rzeszy Niemieckiej tereny w obawie przed represjami ze strony władz. Przed pozostałą w Niemczech częścią społeczeństwa stanęło zadanie zorganizowania własnego szkolnictwa średniego. Dnia 2 listopada 1932 Janowi Baczewskiemu - prezesowi Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech został wręczony akt powołania Polskiego Gimnazjum w Bytomiu. Uroczystość otwarcia pierwszego od 160 lat Polskiego Gimnazjum na ziemiach niemieckich odbyła się 8 listopada 1932. O godz. 9.30, w Kościele Świętej Trójcy zgromadzili się uczniowie, ich rodzice, liczni członkowie polskich organizacji, dziennikarze oraz grono profesorskie z pierwszym dyrektorem szkoły Wiktorem Pawłem Nechay de Felseis - wybitnym geografem i geologiem. Po mszy świętej uczestnicy przeszli pochodem ulicą Tarnogórską do budynku szkoły. W auli zgromadziło się 500 osób. O godz. 11.00 rozpoczął się historyczny akt duchowej odnowy Polaków w Niemczech. Po uroczystości oficjalnej chór "Halka" odśpiewał pieśń "Uroczysty w szkolnym życiu dzień". Następnego dnia - 9 listopada szkoła rozpoczęła pracę, która kontynuowana jest w I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Smolenia po dziś dzień.

[edytuj] Szkoła w latach 1932-1939

Liczba uczniów systematycznie wzrastała, w listopadzie 1932 wynosiła ona jeszcze 98 uczniów, zaś 16 maja 1933 prezydent policji z Gliwic donosił nadprezydentowi o przyjęciu kilkudziesięciu nowych uczniów, z których niemal połowa pochodziła z Pomorza.

Fakt ten dowodzi, że stopniowo rozszerzał się również zasięg terytorialny gimnazjum. W czasach niemieckich Gimnazjum Polskie było nękane kontrolami, Niemcy szukali pretekstów by je zamknąć. Więc uczniowie musieli być najlepsi. Nie tylko w wiedzy. Byli eleganccy, wysportowani, świetnie tańczyli. Chodziło o to, by wygrywać na każdym polu z konkurującymi szkołami niemieckimi. I rzeczywiście Gimnazjum Polskie wygrywało i poziomem wiedzy i na boisku, grali w piłkę i w szachy, boksowali, mieli także zespoły muzyczne i szkolny teatr.

Władze niemieckie, nie chcąc dopuścić do przekształcenia się szkoły w ośrodek skupiający młodzież polską z terenu całych Niemiec, zaostrzyły rozmaite represje administracyjne i ekonomiczne wobec rodziców bytomskich uczniów. Akcja ta rozwinęła się na szeroką skalę, kiedy 29 listopada 1933 gestapo w Opolu doniosło nadprezydentowi, że z rozpoczęciem roku szkolnego 1934/35 do gimnazjum bytomskiego ma przybyć kolejnych 140 uczniów. Przeciwdziałanie władz niemieckich musiało być bardzo energiczne, skoro 9 marca 1934 gestapo donosi: "Niemal połowa podań zgłoszonych uczniów została wycofana przez rodziców, względnie przedstawicieli prawnych."

Rok szkolny	Liczba uczniów Gimnazjum
1932/33	98
1933/34	149
1934/35	202
1935/36	241
1936/37	299
1937/38	260[1]
1938/39	181[2]

[edytuj] Okres II wojny światowej

Szkoła działała do sierpnia 1939 roku, gdy nadeszło ostrzeżenie i polecenie odesłania dzieci do domów. Nauczyciele wyjechali z Bytomia ostatnimi pociągami do Polski. Potem nastąpiły masowe aresztowania polskich działaczy, w tym wielu nauczycieli Gimnazjum. W Buchenwaldzie zginęli Stanisław Olejniczak – jeden z niewielu nauczycieli, którzy pracowali tu od początku istnienia gimnazjum, oraz zarządca internatu – Antoni Józefczak. W Dachau zginął nauczyciel religii – ks. Franciszek Nawrot. Rodziny uczniów wysiedlono.

[edytuj] Powstanie Liceum Ogólnokształcącego

W 1945 roku szkoła „odrodziła się z popiołów wojennych”, kilku nauczycieli, którzy niemal nazajutrz po wojnie zgłosili się do pracy byli dawnymi nauczycielami Gimnazjum Polskiego, to oni przynieśli legendę tej szkoły i narzucili poziom. W 1946 szkoła przyjęła imię Jana Smolenia.

Funkcję dyrektorów zawsze pełnili wybitni pedagodzy, jednak w pamięci uczniów szczególnie utkwiła postać pełniącego tę funkcję w latach 1950-1966 Stanisława Huka. To za jego czasów poziom nauczania w szkole rozsławił jej imię na cały region, a nawet kraj. Obok jednak osiągnięć naukowych, szkoła wykształciła wielu wybitnych literatów i artystów - tu powstała idea Klubu Artystów Anarchistów, tu rodziła się Konfederacja Nowego Romantyzmu Bohdana Urbankowskiego – wybitnego polonisty, naukowca, poety i dramatopisarza, absolwenta szkoły z roku 1961. To tu pod koniec lat 80., gdy dyrektorem był Jan Mieszko, powstała Grupa Poetycka „Reflektor” dziennikarza i poety Marcina Hałasia. To tu organizowany był Ogólnopolski Konkurs Poetycki Młodych „Nadchodzące pokolenie”, w ostatnich latach reaktywowany jako impreza o zasięgu regionalnym.

Współcześnie życie szkoły obraca się wokół przygotowań do nowej matury. W ostatnich latach „Smoleń” wykształcił laureatów wielu olimpiad przedmiotowych, szkołę ukończył także autor hejnału Katowic, który codziennie słyszą mieszkańcy tego miasta.

[edytuj] Dyrektorzy Gimnazjum Polskiego

• Wiktor Paweł Nechay de Felseis (1932-1936)
• Florian Kozanecki (1936-1937)
• Piotr Miętkiewicz (1937-1939)

[edytuj] Dyrektorzy Liceum Ogólnokształcącego

• Ryszard Kubis (1945)
• Stanisław Wiśniewski i Zbigniew Duszyk (1946-1948)
• Augustyn Tokarz (1948)
• Michał Gonciarz (1949-1950)
• Stanisław Huk (1950-1966)
• Karol Szalbot, Paweł Spyra (1966-1967)
• Bogdan Paprzycki (1967-1971)
• Wanda Redzik - Majeranowska (1971-1976)
• Jan Mieszko (1976-1992)
• Rafał Pisula (1992-1997)
• Katarzyna Łoza (1997-obecnie)

[edytuj] Budynek

W latach 1932-1939 szkoła mieściła się przy Alei Legionów 49. W tym samym budynku w latach 1869-1932 mieściło się wydawnictwo Drukarnia Polska oraz liczne polskie organizacje społeczne i kulturalno-oświatowe. Obecnie znajduje się tu oddział zakaźny Szpitala Specjalistycznego nr 1 w Bytomiu. Po wojnie szkoły nie można było ulokować w dawnym budynku, gdyż Armia Czerwona wyzwalając Bytom zrobiła tam koszary, budynek został tak zdewastowany, że przez kilka lat trzeba było go remontować i dezynfekować. Szkoła rozpoczęła więc nauczanie w budynku dawnego Staatliches Realgymnasium zbudowanym w latach 1929-1930 przez A. Stütza i M. Wolffa w stylu ekspresjonistycznym. Budynek ten znajdował się przy ulicy Strzelców Bytomskich, która potem zmieniła się w Poznańską, kilkanaście lat temu powrócono do pierwotnej nazwy.

[edytuj] Patron szkoły

We wrześniu 1946 roku przyjęła imię zmarłego kuratora oświaty, dawnego nauczyciela w Polskim Gimnazjum – Jana Smolenia. W szkole zatrudniony był od sierpnia 1935, pracował tu do 26 sierpnia 1939 roku jako nauczyciel matematyki, chemii i fizyki. Na kilka dni przed rozpoczęciem II wojny światowej w dramatycznych okolicznościach wyprowadził uczniów z internatu na dworzec kolejowy i odesłał ich do domów rodzinnych, ratując im wówczas życie. Sam opuścił Bytom jednym z ostatnich odjeżdżających do Polski pociągów. W okresie okupacji pełnił funkcję kierownika tajnego nauczania w okręgu krakowskim. Został uwięziony we wrześniu 1942.

Po wojnie prof. Jan Smoleń wybrany został pierwszym kuratorem śląskiego okręgu szkolnego, podejmując się pracy nad odbudową zniszczonego szkolnictwa. Zginął tragicznie w dniu 28 czerwca 1945 roku w wypadku samochodowym podczas podróży służbowej w Bytomiu - Karbiu. Został pochowany w Katowicach na cmentarzu przy ul. Francuskiej.

[edytuj] Symbole szkoły

• Rodło - znak, widniejący w tarczy i na sztandarze szkoły
• Hymn Smoleniaków - słowa do niego napisała Zofia Lambert, muzykę zaś skomponował Józef Szwed:

W sidłach niewoli, w walce omdlały

Wygnany z własnych, ojczystych stron,

Gniazdo założył raz Orzeł Biały

Wśród czarnych kruków, sępów i wron.

I tu, wśród obcych, polskie orlęta

W złą noc niewoli znalazły schron,

A dziwna siła była zaklęta

W słowie, co brzmiało im niby dzwon

Słowo - Znak niby sztandar ich wiodło

A było mocne i brzmiało: "RODŁO"!

Chcemy serca swe i dłonie

Polsce nowej dać:

Sięgać, gdzie nie sięga oko

Kroczyć śmiało, czuć głęboko

Na Jej straży stać

Niech Ojczyzny dom nam rośnie

Niechaj zawsze brzmi donośnie

W słońcu czy wśród burz

Polsce zawsze służ!

[edytuj] Nazwy szkoły

• Nazwy oficjalne
  • Niemcom od początku niebezpieczna wydawała się nazwa polskiej szkoły, którą w ciągu 7 lat istnienia zmieniano pięciokrotnie:
  • 1932 Polskie Gimnazjum Prywatne – Bytom Górny Śląsk, a następnie – Wyższa Szkoła Męska z gimnazjalnym programem i polskim językiem nauczania
  • 1933 Wyższa Szkoła Prywatna z gimnazjalnym programem nauczania w Bytomiu
  • 1936 Prywatne Gimnazjum z polskim językiem nauczania w Bytomiu
  • 1938 Prywatna Wyższa Szkoła dla chłopców z polskim językiem nauczania – Beuthen O/S

• • I Państwowe Gimnazjum i Liceum Męskie
  • IV Szkoła Podstawowa i Liceum Męskie
  • 1966 V LO im. Jana Smolenia
  • 1983 I LO im. Jana Smolenia w Bytomiu

• Nazwy nieoficjalne
  • "Smoleń", "Strzelców", "Pod zegarem", "Liceum Huka"

[edytuj] Edukacja

[edytuj] Profile

Klasa	Profil	Zajęcia rozszerzone	Zwiększona liczba godzin nauczania
1a	społeczny [3]	język angielski język polski wiedza o społeczeństwie geografia
1b	przyrodniczy	biologia chemia	fizyka
1c	humanistyczny	język polski historia	język angielski
1d	politechniczny	matematyka fizyka	technologia informacyjna
1e	ekonomiczny	matematyka geografia wiedza o społeczeństwie	język angielski podstawy przedsiębiorczości
1f	biotechniczny[4]	matematyka biologia chemia

[edytuj] Programy autorskie

• Wiedza o obyczajach - przedmiot, którego celem jest wykształcenie pozytywnych obyczajów i wzorów zachowań oraz zapoznanie się z zasadami savoir-vivre'u, a także poznanie protokołu dyplomatycznego
• Historia żywa - program umożliwiający poznanie wielkich kręgów cywilizacyjnych i ducha epoki w niekonwencjonalnej formie - odkrycia i przygody
• ELM - Emocjonalni Liderzy Młodzieżowi - program profilaktyczny zakładający współpracę przeszkolonych grup młodzieżowych doradców z profesjonalistami
• Wypożyczalnia różańców - "Pierwsza w Polsce, w Europie, na Świecie, w Historii Wypożyczalnia Różańców", stworzona w celu zachęcenia uczniów do żywej modlitwy

[edytuj] Współpraca z zagranicą

• współpraca ze szkołami z Niemiec, Francji, Hiszpanii i Włoch w ramach programu Sokrates Comenius
• wymiana młodzieży ze szkołą w Heubach (Niemcy)
• sportowa wymiana z klubem Milwaukee Sting z Milwaukee (USA)

[edytuj] Zajęcia pozalekcyjne

Młodzieżowe Centrum Edukacji Europejskiej^[5], Mały Uniwersytet, chór szkolny, Szkolny Teatr Pantomimy, Teatr Młodego Aktora, Klub Filmowca, Grupa Poetycka Nadchodzące Pokolenia oraz inne kółka zainteresowań i przedmiotowe.

[edytuj] Imprezy szkolne

• imprezy upamiętniające ważne wydarzenia historyczne: Dzień Solidarności, Dzień Stanu Wojennego
• współorganizowanie Bytomskich Spotkań Europejskich i innych imprez o tematyce proeuropejskiej, wraz z Młodzieżowym Centrum Edukacji Europejskiej
• Turniej Savoir-vivre-u
• Dzień Dewota mający zachęcić uczniów do żywej modlitwy
• uczestniczenie w Dniu Przedsiębiorczości mającym umożliwić uczniom poznanie specyfiki zawodu, który chcą wykonywać w przyszłości
• Bal Absolwentów i Sympatyków I LO
• imprezy sportowe na szczeblu miejskim, regionalnym i wojewódzkim

[edytuj] Znaczące osiągnięcia szkoły i jej uczniów

• Medal Miasta Bytomia za szczególne zasługi dla miasta i śląskiej edukacji^[6]
• tytuł Najlepszy Polski Klub Europejski w 2004 dla Młodzieżowego Centrum Edukacji Europejskiej^[7]
• tytuł laureata Konkursu na Najlepszą Inicjatywę Obywatelską Pro Publico Bono dla MCEE w 2002^[8]
• tytuł Najbardziej Przedsiębiorcza Polska Szkoła w roku 2005
• tytuł Śląski Telent w kategorii Przedsiębiorczość w latach 2006^[9], 2007^[10] i 2008^[11]
• zwycięzca Ogólnopolskiego Konkursu na Najlepsze Młodzieżowe Miniprzedsiębiorstwo w latach 2004, 2005 i 2006, a w roku 2007 laureaci II i III miejsca
• laureaci wielu olimpiad przedmiotowych w tym: srebrny medal na Międzynarodowej Olimpiadzie Biologicznej w roku 2005 w Pekinie^[12]
• wielokrotny tytuł: "Najbardziej Usportowiona Szkoła w mieście"
• certyfikat Centrum Edukacji Obywatelskiej "Szkoła z klasą"

[edytuj] Znani absolwenci i nauczyciele

[edytuj] Absolwenci i uczniowie

• Franciszek Adamiec^[13] - działacz społeczny i kulturalny, popularyzator tradycji Śląska Opolskiego
• Agnieszka Bibrzycka^[14] - koszykarka
• Halina Bieda - działaczka samorządowa, nauczyciel, od 2006 wiceprezydent Bytomia
• Marek Błoński - kierownik Śląskiego Oddziału regionalnego Polskiej Agencji Prasowej w Katowicach
• Marcin Hałaś - poeta, krytyk literacki i dziennikarz
• Krzysztof Jaślar - reżyser telewizyjny
• Marek Kińczyk - prezydent Bytomia w latach 1994-1998
• Piotr Koj - nauczyciel, w latach 1999-2004 przewodniczący Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej, od 2006 prezydent Bytomia
• Janina Oświęcimska-Zielińska - Wiceprezes FIPF - Światowej Federacji Nauczycieli Języka Francuskiego
• Władysław Planetorz^[15] - działacz Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech
• Dorota Pomykała - aktorka
• Anna Popek - dziennikarka telewizyjna
• Mieczysław Szemalikowski - autor filmów dokumentalnych i oświatowych
• Andrzej Sznajder - najmłodszy internowany w Polsce podczas stanu wojennego, kierownik Referatu Wystaw, Wydawnictw i Edukacji Historycznej w katowickim Instytucie Pamięci Narodowej
• Bohdan Urbankowski - poeta, dramaturg, eseista i filozof
• Janusz Weychert - reżyser
• Alojzy Wrzeciono^[16] - fizyk, profesor, specjalista w dziedzinie fizyki ciała stałego i ferromagnetyzmu

[edytuj] Nauczyciele

• Halina Bieda - działaczka samorządowa, nauczyciel, od 2006 wiceprezydent Bytomia
• Władysław Gębik - doktor nauk filozoficznych, pedagog, pisarz, literat
• Józef Kwietniewski - sekretarz Gimnazjum Polskiego, polityk, harcmistrz
• Leopold Kobierski - nauczyciel, ekolog i botanik, prezes Zarządu Ligi Ochrony Przyrody w Bytomiu
• Wiktor Paweł Nechay - polski geolog i geograf, pedagog
• Jan Smoleń - nauczyciel matematyki, chemii i fizyki, śląski kurator oświaty
• Władysław Studencki - nauczyciel, historyk literatury, literat, poeta

-Czy nie stąd pochwały dla tej szkoły, że zanim pan został pisarzem, zanim wydał „Głosy” kończył Pan tę szkołę?

-Myślę, że było odwrotnie, że dlatego zostałem pisarzem, dlatego wydałem „Głosy”, że kończyłem tę szkołę.

Bohdan Urbankowski ^[17]

Dzisiejszy dzień rozpocząłem od wizyty w mojej szkole średniej, w I Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Smolenia w Bytomiu. To tam 25 lat temu zdałem maturę, to tam przez 4 lata nauki (i wiele kolejnych) prowadziłem drużynę, szczep. To tam poznałem wspaniałych ludzi: profesorów, koleżanki, kolegów. To tam przeżywałem wiele niezapomnianych wydarzeń.

Piotr Koj ^[18]

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Alfred Konieczny, Profesorowie i uczniowie Polskiego Gimnazjum Prywatnego w Bytomiu (1932-1939), Studia Śląskie. Seria nowa T. 2, wyd. 1959, s. 144-233
• Walka o szkołę narodową dla Polaków zagranicą, wyd. Warszawa, 1935, Szkolnictwo Polskie Zagranicą

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Smolenia
• Smoleniacy - Absolwenci Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Smolenia

[edytuj] Zobacz też

• Rodło (symbol)