In iure cessio

Z Wikipedii

In iure cessio – (od łac. cedere – ustąpić, odchodzić) – w prawie rzymskim, odstąpienie prawa przed sądem, jeden ze sposobów pochodnego nabycia własności kwirytarnej.

Spis treści 1 Geneza i przebieg in iure cessio 2 Charakter in iure cessio 3 Zastosowanie in iure cessio 4 Bibliografia

[edytuj] Geneza i przebieg in iure cessio

In iure cessio było dwustronną czynnością prawną, dokonywaną w formie pozornego procesu windykacyjnego. Wywodziło się ono z postępowania legis actio sacramento in rem, tj. procesu którego przedmiotem było prawo o charakterze bezwzględnym (np. własność). Nabywca występujący jako pozorny powód, stwierdzał przed pretorem – na pierwszym etapie procesu (in iure) – dotykając jednocześnie nabywany przedmiot laską, iż dana rzecz należy do niego. Zbywca występujący jako pozorny pozwany, uznawał powództwo, potwierdzając roszczenia powoda lub milcząco się z nimi zgadzając. W konsekwencji przegrywł proces, na zasadzie confessio in iure. Nie było potrzeby dalszego kontynuowania postępowania, a pretor przyznawał „sporną” rzecz powodowi (nabywcy).

[edytuj] Charakter in iure cessio

Ponieważ do dokonania in iure cessio konieczne było wszczęcie procesu legisakcyjnego, jego uczestnikami mogli być jedynie obywatele rzymscy, mający prawo uczestniczenia w takim procesie (zdolność sądową). In iure cessio było sformalizowaną czynnością prawną o charakterze abstrakcyjnym. Ponadto nie można jej było obwarować warunkiem (condicio) ani terminem (dies), gdyż należała do tzw. actus legitimi.

In iure cessio wyszło z użycia w IV w., a ostatecznie zostało zniesione w kodyfikacji justyniańskiej.

[edytuj] Zastosowanie in iure cessio

Za pomocą in iure cessio:

• nabywano własność kwirytarną (w szczególności na res mancipi),
• ustanawiano służebności,
• powierniczo przenoszono własność rzeczy,
• dokonywano darowizny,
• wyzwalano niewolników (manumissio vindicta),
• dokonywano adopcji,
• odstępowano spadek (in iure cessio hereditatis).

[edytuj] Bibliografia

• Marek Kuryłowicz, Adam Wiliński "Rzymskie prawo prywatne" Kraków 1999 ISBN 83-7211-089-1
• Władysław Rozwadowski "Prawo rzymskie" Wydanie II. Poznań 1992 ISBN 83-01-10031-1