Wikipedysta:Interfector/brudnopis
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Ordoño
Ordoño (arabski: أردون بن إذفنش /Urdūn ibn Iḍfunš/ ur. ok. 831, zm. 27 maja 866) - kól Asturii od 850 roku.
Ordoño urodził się w Oviedo, gdzie na dworze króla Alfonso II spędził pierwsze lata swego życia. W wieku lat dziewięciu, przeprowadził się do galicyjskiej stolicy Lugo, gdzie jego ojciec, Ramiro, został mianowany gubernatorem. Tam też uzyskał wykształcenie, także w sztuce wojennej.
Ordoño został gubernatorem Galicji gdy jego ojciec wyjechał do Vardulias by poślubić Paternę (swoją drugą żonę). W tym czasie, Alfonso zmarł i Ramiro został ogłoszony królem. Jednakże, podczas nieobecności Ramiro, zniecierpliwieni arystokraci wybrali w tym czasie na króla hrabiego Nepocian. Ordoño natychmiast zaczął zbierać wojska by pomóc ojcu w obaleniu uzurpatora. Nie mógł zostawić swojego urzędu w Galici do pomocy, jednakże, i jego wojsko jeździło nieużywany. Gdy jego ojciec w końcu zwyciężył, potwierdził Ordoño w jego dotychczas tymczasowa pozycja.
W 847, w wieku 26 lat, Ordono poślubił Muniadonę, prawdopodobnie siostrę hrabiego z Bierzo. Miała urodzić mu sześcioro dzieci, wliczając w to jego następcę, Alfonso III.
1 stycznia, 850, Ordono objął tron po swoim ojcu. Był pierwszym królem Asturii który wstąpił na tron bez wyborów, jako spadkobierca swojego ojca. Jego pierwsza konfrontacja była z Baskami, którzy zbuntowali się z poparciem Banu Qasi Zaragozy. Chwila wracająca do Oviedo po zwyciężaniu buntowników, odebrał wiadomość o nieuchronnej mauretańskiej napaści na Vardulias. Zanim Maurowie mogli zaatakować, spotkał ich koło Ebro i zwyciężył ich. Te zwycięstwa oznaczane mało na dłuższą metę, dla regulatora Zaragozy, Musa ibn Musa umocniła miasto Albaida (Albelda). In 859, Ordo?o zwyciężyło go przy Albelda i oblokło i starło miasto.
Kibicował mozarab buntownicy, którzy kosztują go przy Guadacelete w 854. Ale to fiasko tylko podburzyło go łączyć "Pustynia Duero", wyludniony region między Asturian cordillera i rzeka Duero. Wyreżyserował Repoblación, przez który ponownie zaludniły miasta z León, Astorga, Tui, i Amaya.
Zamierzał natrzeć przeciwko regulatorowi Tudela i stąd kontrolować cały dostęp do Navarry i Kraju Basków, ale Emirat z Córdoba odpowiedzieć naruszeniem Álava i worka tytułowego miasta. At Bureba, Araby zwyciężyły Rodrigona, najpierw liczyć z Kastylii, i odsuwać Reconquista przez wiele lat.
Ordo?o zginęło podczas Oviedo i nastąpić przez jego najstarszego syna.
[edytuj] Alfons II Cnotliwy
Alfons II Cnotliwy (ur. 759 w Oviedo - zm. 20 marca 842, ), called the Chaste, was the king of Asturias from 791 to his death, Alfonso I's reputed grandson, the son of Fruela I and the Basque Munia.
Urodził się w Oviedo, w roku 759 lub 760. He was put under the guardianship of his aunt Adosinda after his father's death, but one tradition relates his being put in the monastery of Samos. He was the governor of the palace during the reign of Adosinda's husband Silo. On Silo's death, he was elected king by Adosinda's allies, but the magnates raised his uncle Mauregatus to the throne instead. Alfonso fled to Álava to live with his maternal relatives. Mauregatus was succeeded by Bermudo, Alfonso's cousin, who abdicated after his defeat at Burbia. Alfonso was subsequently elected king on 14 September 791. The events of his reign are in reality almost unknown. Poets of a later generation invented the story of the secret marriage of his sister Ximena with Sancho, count of Saldana, and the feats of their son Bernardo del Carpio. Bernardo is the hero of a cantar de gesta (chanson de geste) written to please the anarchical spirit of the nobles.
Wiadomo że Alfonso utrzymywał kontakty z dworem Karola Wielkiego. Wysyłał delegacje do Aachen w 796, 797 i 798, lecz nie znamy ich celów. Być może chodziło o zabezpieczenie królestwa of the Ibn Mugait brothers. Z drugiej strony, they may have been related to the adoptionist controversy which had brought Bermudo's kingdom into Charlemagne's view.
Pod względem militarnym, Alfonso wiele uczynił by zabezpieczyć swe królestwo przed maurami. Zajął Lizbonę w 798. Pobił muzułmanów pod Narón i Anceo (825) oraz, dzięki tym zwycięstwom, rozpoczął ponowne zaseidlanie terenów Galicia, León i Castile.
Alfonso przeniósł stolicę królewstwa z Pravia, gdzie Silo had located it, do Oviedo, miasta lokowane przez jego ojca i miejsca swoich narodzin. Zbudował tam pałac i wiele kościołów. Zbudował San Tirso, where he is buried, and Santullano, on the outskirts. Crónica Sebastianense w 842 odnotowuje jego śmierć w tych słowach:
- "tras haber llevado por 52 años casta, sobria, inmaculada, piadosa y gloriosamente el gobierno del reino"
- [po sprawowaniu przez 52 lata cnotliwych, trzeźwych, nieskazitelnych, pobożnych i pełnych chwały rządów nad królestwem]
Tradycja głosi iż w roku 814, w miejscowości Santiago de Compostela, odnalezione zostało ciało św. Jakuba, a król Alfonso był pierwszym pielgrzymującym do tego sławnego po dziś dzień sanktuarium.
Poprzednik Bermudo I Diakon |
Król Asturii 791-842 |
Następca Ramiro I |
[edytuj] Miasta Ekwadoru
Miasta w Ekwadorze | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Miasto | Liczba ludności | Prowincja | |||||
Spis ludności z 1982 |
Spis ludności z 1990 |
Spis ludności z 2001 |
Szacunkowo na 2005 |
Szacunkowo na 2008 |
|||
1. | Guayaquil | 1 199 344 | 1 508 444 | 1 985 379 | 2 157 853 | 2 213 030 | Guayas |
2. | Quito | 866 472 | 1 100 847 | 1 399 378 | 1 516 353 | 1 594 883 | Pichincha |
3. | Cuenca | 152 406 | 194 981 | 277 374 | 305 772 | 317 337 | Azuay |
4. | Machala | 105 521 | 144 197 | 204 578 | 228 351 | 240 935 | El Oro |
5. | Santo Domingo | 69 235 | 114 422 | 199 827 | 238 325 | 228 350 | Pichincha |
6. | Manta | 100 338 | 125 505 | 183 105 | 201 700 | 207 396 | Manabí |
7. | Portoviejo | 102 628 | 132 937 | 171 847 | 187 369 | 192 857 | Manabí |
8. | Durán | 51 023 | 82 359 | 174 531 | 212 924 | 190 218 | Guayas |
9. | Ambato | 100 454 | 124 166 | 154 095 | 165 541 | 176 910 | Tungurahua |
10. | Quevedo | 67 023 | 86 910 | 120 379 | 132 544 | 138 286 | Los Ríos |
11. | Riobamba | 75 455 | 94 505 | 124 807 | 135 588 | 137 994 | Chimborazo |
12. | Loja | 71 652 | 94 305 | 118 532 | 129 121 | 127 388 | Loja |
13. | Ibarra | 53 428 | 80 991 | 108 535 | 122 642 | 125 862 | Imbabura |
14. | Milagro | 77 010 | 93 637 | 113 440 | 121 055 | 124 813 | Guayas |
15. | Esmeraldas | 90 360 | 98 558 | 95 124 | 96 265 | 110 156 | Esmeraldas |
16. | Babahoyo | 42 266 | 50 285 | 76 869 | 84 421 | 88 318 | Los Ríos |
17. | La Libertad | 41 955 | 53 108 | 77 646 | 85 750 | 86 027 | Guayas |
18. | El Carmen | 11 928 | 22 870 | 33 382 | 39 989 | 77 088 | Manabí |
?. | Sangolqui | 15 004 | 35 386 | 56 794 | 71 830 | -- | Pichincha |
20. | Latacunga | 28 764 | 39 882 | 51 689 | 57 127 | 59 567 | Cotopaxi |
21. | Velasco Ibarra | 17 017 | 24 112 | 29 265 | 32 189 | 58 703 | Guayas |
22. | Ventanas | 15 869 | 23 217 | 32 425 | 36 596 | 56 975 | Los Ríos |
23. | Salinas | 17 748 | 19 298 | 28 650 | 30 792 | 54 920 | Guayas |
24. | Pasaje | 26 224 | 32 947 | 45 526 | 49 803 | 54 554 | El Oro |
25. | Santa Elena | 12 859 | 17 459 | 27 351 | 30 920 | 53 965 | Guayas |
26. | Daule | 18 923 | 24 399 | 31 763 | 34 632 | 52 425 | Guayas |
27. | Tulcán | 30 985 | 37 069 | 47 359 | 50 761 | 51 799 | Carchi |
28. | Santa Rosa | 26 716 | 32 648 | 42 593 | 45 972 | 50 852 | El Oro |
29. | Chone | 33 839 | 41 437 | 45 526 | 47 994 | 50 671 | Manabí |
30. | Huaquillas | 20 117 | 27 368 | 40 183 | 45 027 | 48 348 | El Oro |
32. | La Troncal | b.d. | 19 654 | 27 847 | 30 726 | 43 107 | Cañar |
35. | Jipijapa | 27 146 | 32 225 | 36 078 | 37 900 | 40 650 | Manabí |
38. | Azogues | 14 548 | 21 060 | 27 866 | 31 151 | 36 678 | Cañar |
42. | Otavalo | 17 461 | 21 548 | 30 965 | 33 946 | 33 640 | Imbabura |
47. | Cayambe | 14 249 | 16 849 | 30 473 | 34 239 | 27 548 | Pichincha |
51. | Nueva Loja | 7 237 | 13 165 | 34 106 | 43 809 | 25 416 | Sucumbíos |
70. | Buena Fe | b.d. | 19 300 | 27 516 | 30 406 | 17 248 | Los Ríos |
[edytuj] Tabele
# | Obwód | Populacja (2005) | Przyrost populacji (2004/2005) | Procentowo Bułgarii |
---|---|---|---|---|
1 | Sofia (miasto) | 1 232 000 | +1,0% | 16,15% |
2 | Plovdiv | 708 000 | -0,2% | 9,28% |
3 | Warna | 458 000 | -0,1% | 6,00% |
4 | Burgas | 419 000 | -0,2% | 5,49% |
5 | Stara Zagora | 362 000 | -0,5% | 4,74% |
6 | Błagojewgrad | 335 000 | -0,8% | 4,39% |
7 | Plewen | 305 000 | -1,5% | 4,00% |
8 | Pazardżik | 300 000 | -1,0% | 3,93% |
9 | Wielkie Tyrnowo | 284 000 | -0,5% | 3,72% |
10 | Chaskowo | 268 000 | -0,7% | 3,51% |
11 | Sofia (obwód) | 262 000 | -1,1% | 3,43% |
12 | Ruse | 257 000 | -0,7% | 3,37% |
13 | Sliwen | 211 000 | -1,0% | 2,77% |
14 | Wraca | 209 000 | -1,7% | 2,74% |
15 | Dobricz | 207 000 | -0,8% | 2,71% |
16 | Szumen | 200 000 | -0,6% | 2,62% |
17 | Montana | 167 000 | -2,0% | 2,19% |
18 | Kyrdżali | 160 000 | -0,7% | 2,10% |
19 | Łowecz | 159 000 | -1,3% | 2,08% |
20 | Kiustendił | 154 000 | -1,2% | 2,02% |
21 | Jamboł | 148 000 | -1,1% | 1,94% |
22 | Pernik | 142 000 | -1,3% | 1,86% |
23 | Razgrad | 141 000 | -1,0% | 1,85% |
24 | Tyrgowiszte | 137 000 | -1,0% | 1,80% |
25 | Gabrowo | 136 000 | -1,2% | 1,78% |
26 | Silistra | 136 000 | -1,3% | 1,78% |
27 | Smolan | 133 000 | -1,5% | 1,74% |
28 | Widin | 118 000 | -2,0% | 1,55% |
Bułgaria | 7 630 000 | -?% | 100% |
# | Obwód | Powierzchnia (km²) | Procent Bułgarii |
---|---|---|---|
1 | Burgas | 7 618 | 6,87% |
2 | Sofia (obwód) | 7 277 | 6,56% |
3 | Błagojewgrad | 6 478 | 5,84% |
4 | Plovdiv | 5 973 | 5,39% |
5 | Stara Zagora | 4 959 | 4,47% |
6 | Dobricz | 4 700 | 4,24% |
7 | Wielkie Tyrnowo | 4 684 | 4,22% |
8 | Pazardżik | 4 393 | 3,96% |
9 | Plewen | 4 216 | 3,80% |
10 | Jamboł | 4 209 | 3,79% |
11 | Łowecz | 4 134 | 3,73% |
12 | Wraca | 4 098 | 3,69% |
13 | Chaskowo | 4 033 | 3,64% |
14 | Kyrdżali | 4 032 | 3,64% |
15 | Warna | 3 819 | 3,44% |
16 | Sliwen | 3 646 | 3,29% |
17 | Montana | 3 595 | 3,24% |
18 | Smolan | 3 532 | 3,18% |
19 | Szumen | 3 365 | 3,03% |
20 | Widin | 3 071 | 2,77% |
21 | Kiustendił | 3 027 | 2,73% |
22 | Silistra | 2 862 | 2,58% |
23 | Tyrgowiszte | 2 735 | 2,47% |
24 | Razgrad | 2 648 | 2,39% |
25 | Ruse | 2 616 | 2,36% |
26 | Pernik | 2 377 | 2,14% |
27 | Gabrowo | 2 053 | 1,85% |
28 | Sofia (miasto) | 1 349 | 1,22% |
Bułgaria | 110 910 | 100% |
[edytuj] Infoboxy
{{{nazwa}}} | |
Podstawowe dane | |
Stolica: | [[{{{nazwamiasta}}}]] |
Powierzchnia: | {{{powierzchnia}}} km² |
Populacja([[{{{dane_na_rok}}}]]): • ogólnie • gęstość |
• proc. Walii: {{{populacja}}} {{{gęstość}}} os./km² {{{pow_proc_wal}}} |
Znajomość języka wal.: | {{{liczba}}} % |
[edytuj] Ludy irańskie
Ludy irańskie[1] - zbiór grup etnicznych,[2][3] definiowany według kryterium lingwistycznego, jako ludy posługujące się językami irańskimi.[4] Współcześnie rozrzuceni są na Wyżynie Irańskiej, na terenie rozciągającym się od gór Hindukusz do środkowej Anatolii i od Azji Środkowej do Zatoki Perskiej - region ten określany jest czasami terminem "Wielki Iran".[5] Jednakże ludy używające irańskich języków, można było kiedyś znaleźć na znacznie większym obszarze Euroazji, od Balkanów do zachodnich Chin.
Ludy irańskie nie są ograniczone do dzisiejszych granic państwa Iran, dlatego też nie powinno się utożsamiać z mieszkańcami państwa Iran - Irańczykami - obywatelami Iranu.
The series of ethnic groups which comprise the Iranian peoples are traced to a branch of the ancient Indo-European Aryans known as the Iranians or Proto-Iranians. Archaeological finds in Russia, Central Asia and the Middle East have elucidated some scant information about the way of life of these early peoples. The Iranian peoples have played an important role throughout history: the Achaemenid Persians established one of the world's first multi-national states and the Scythian-Sarmatian nomads dominated the vast expanses of Russia and western Siberia for centuries with a group of Sarmatian warrior women possibly being the inspiration for the Greek legend of the Amazons.[8][9] In addition, the various religions of the Iranian peoples, including Zoroastrianism and Manichaeism, are believed by some scholars to be important early philosophical influences on Judeo-Christianity.[10] Early Iranian tribes are the ancestors of many modern peoples, including Persians, Kurds, Pashtuns and many other groups.
- ↑ lokalne nazwy - staroirański: Arya, średnioirański: Eran, współczesne języki irańskie: współczesny perski: Iraniyan lub Irani-ha, kurdyjski: Êraniyekan lub gelên Êranî, język mazanderański: Iranijş Benevarün lub Heranaysi Adəmün, zazaki: Iryanıco mılletê, osetyjski: Iranay Adem
- ↑ "The Kurds of Iraq: Recent History, Future Prospects by Carole A. O’Leary" — Middle East International Affairs, Vol. 6, No. 4 (December 2002) (retrieved 4 June 2006)
- ↑ "Iranian peoples" — Encyclopedia of the Ukraine (retrieved 4 June 2006)
- ↑ J. Harmatta in "History of Civilizations of Central Asia", Chapter 14, The Emergence of Indo-Iranians: The Indo-Iranian Languages, ed. by A.H. Dani & V.N. Masson, 1999, p. 357
- ↑ Frye, Richard Nelson, Greater Iran, ISBN 1-56859-177-2 p.xi: "... Iran oznacza wszystkie ludy i ziemie gdzie języki irańskie były, i są używane, i gdzie w przeszłości istniała wie, multi-faceted Iranian cultures existed. ..."
- ↑ "Iranian languages" — Encyclopedia Britannica (retrieved 4 June 2006)
- ↑ "Scope of Iranian languages" — Encyclopedia Iranica (retrieved 4 June 2006)
[edytuj] Inne
Grupy etniczne w Iranie
Większe Persowie: 51% Azerowie: 24% Gilanie i Mazandaranie: 8% Kurdowie: 7% Arabowie: 3% Lurowie: 2% Beludżowie: 2% Turkmeni: 2% |
Mniejsze Kaszkajowie Ormianie Żydzi Gruzini Asyryjczycy Czerkiesi Tałyszowie Tatowie Kazachowie |
Gilanie
Niezamieszkane
Tałyszowie
|