Józef Domachowski

Z Wikipedii

Józef Domachowski (ur. 13 września 1876 w Wielkim Stwolnie, powiat Grudziądz, zm. 12 marca 1940 w Sztutowie), polski duchowny katolicki, proboszcz parafii św. Piotra i Pawła w toruńskim Podgórzu.

Na księdza wyświęcony został 15 grudnia 1901 w Grudziądzu, a od 1905 był proboszczem w Podgórzu, będącym w tym okresie przytoruńskim miasteczkiem. Aktywnie uczestniczył w polskim życiu narodowym, wspierał strajk szkolny uczniów polskich w 1906, zainicjował działalność Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży i Stowarzyszenia Robotników Katolickich. Należał do Towarzystwa Naukowego w Toruniu. W 1913 przejął kierownictwo zagrożonego upadłością Banku Ludowego w Toruniu (wcześniej przewodniczył Radzie Nadzorczej), skutecznie porządkując finanse i wyprowadzając instytucję z kryzysu.

W niepodległej Polsce ks. Domachowski nadal był aktywnym działaczem społecznym i narodowym. Społeczność Podgórza z jego inicjatywy zrzeszała się w patriotycznych organizacjach, głównie śpiewaczych, teatralnych i sportowych (m.in. Towarzystwo Śpiewu "Halka", Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", Bractwo Kurkowe, Podgórski Klub Sportowy). U progu II wojny światowej organizował zbiórki pieniężne na obronność.

W październiku 1939 został aresztowany przez Niemców i uwięziony na kilka dni w toruńskim Forcie VII. Po zwolnieniu mimo zakazu nie zaprzestał działalności kapłańskiej i ponownie trafił do aresztu już w listopadzie tegoż roku, a następnie do obozu koncentracyjnego w Sztutowie (nr obozowy 8821). Chory na serce, zmarł w obozie z przepracowania w lutym 1940. Pochowany został na obozowym cmentarzu na gdańskiej Zaspie.

W grudniu 1995 Rada Miejska Torunia nadała na wniosek Towarzystwa Miłośników Torunia imię ks. Domachowskiego jednej z lewobrzeżnych ulic miasta.

[edytuj] Źródła

• Tadeusz Zakrzewski, Józef Domachowski, w: Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement I (pod redakcją Zbigniewa Nowaka), Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1998