Zaspa

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy części Gdańska. Zobacz też: pozostałe znaczenia tego słowa.

	Zaspa
	Gdańska

Pętla tramwajowa na Zaspie - widok w stronę Przymorza

Założono

XII-XIII w.

W granicach miasta

od 1914

Powierzchnia

3,21 km²

Populacja (2004)
- liczba ludności
- gęstość

29 342
9141 os./km²

Położenie na planie Gdańska

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Blok mieszkalny przy ul. Startowej 23 na Młyńcu

Cmentarz Ofiar Hitleryzmu

Przystanek trójmiejskiej SKM Gdańsk Zaspa

Skrzyżowanie ul. F. Hynka z al. Rzeczypospolitej - widok w stronę Przymorza. W tym miejscu trasa średnicowa Dolnego Tarasu opuszcza teren Zaspy.

Zaspa (niem. Saspe) - obszar w północnej części Gdańska.

Spis treści

1 Położenie
- 1.1 Współczesne
- 1.2 Historyczne
2 Historia
- 2.1 Podział historyczny
3 Transport i komunikacja
- 3.1 Transport drogowy
- 3.2 Komunikacja miejska
4 Zobacz też
5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Położenie

[edytuj] Współczesne

Obecnie Zaspa dzieli się na dwie gęsto zaludnione dzielnice:

Zaspa-Młyniec - głównie bloki mieszkalne oraz (na skrajach dzielnicy) ogródki działkowe;
Zaspa-Rozstaje - w zabudowie dominują bloki mieszkalne. Dużą część dzielnicy zajmuje park im. Jana Pawła II.

Obszar zbliżony do zajmowanego przez te dzielnice nazywany jest współcześnie Zaspą.

[edytuj] Historyczne

Pierwotnie, Zaspą określało się duży obszar położony na wydmach, ale nie sięgający do wód Zatoki Gdańskiej. Morfogenetycznie, tereny Zaspy rozciągały się od Letnicy przez południowe Brzeźno, północny Wrzeszcz i Rozstaje do wschodniej części Przymorza Wielkiego. Całość osadnictwa była skupiona wokół prawie nieistniejącego dziś już Jeziora Zaspa.

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki o wsi Zaspa pochodzą z przełomu XII i XIII, kiedy to Zaspą nazywano wyłącznie osadę znajdującą się na zachodnim brzegu Jeziora Zaspa. Z biegiem lat wieś rozrastała się zyskując nowe grunty, a w XV wieku weszła w posiadanie klasztoru Cystersów w Oliwie.

W 1773 Zaspa stała się niezależna od klasztoru, lecz nadal administracyjnie należała do Oliwy. Dopiero w 1877 weszła w skład powiatu Gdańskiego jako wieś gminna. Nie nosiła jednak takiego miana zbyt długo, bo już w 1914 została przyłączona w granice administracyjne miasta Gdańska.

Krótko po przyłączeniu do Gdańska, w 1919, na terenach południowej Zaspy (dzisiejsze Rozstaje) i wsi Młyniec utworzono pierwsze lotnisko na terytorium współczesnej Polski, noszące nazwę port lotniczy Gdańsk-Wrzeszcz. Lotnisko zostało zastąpione w roku 1974 przez port lotniczy Gdańsk-Rębiechowo.

Na Rozstajach do dziś znajduje się Cmentarz Ofiar Hitleryzmu, w którym chowano w czasie II wojny światowej więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego KL Stutthof w Sztutowie oraz poległych obrońców Poczty Gdańskiej.

Od czasu zlikwidowania lotniska do pierwszej połowy lat 80. XX wieku trwała budowa blokowisk Zaspa-Młyniec i Zaspa-Rozstaje.

12 czerwca 1987 Jan Paweł II odbył mszę świętą na terenie parku nazwanego później jego imieniem. Elementy ołtarza papieskiego znajdują się w kościołach pw. św. Kazimierza (Młyniec) oraz pw. Opatrzności Bożej (Rozstaje).

[edytuj] Podział historyczny

Mimo wcześniejszej przynależności do Oliwy, obecnie Zaspa - jako jednostka morfogenetyczna - zaliczana jest do okręgu historycznego Port. Inną jednostką morfogenetyczną jest współczesna część Zaspy - Młyniec, należący do okręgu historycznego Oliwa.

Zaspa dodatkowo dzieli się na następujące podjednostki:

[edytuj] Transport i komunikacja

[edytuj] Transport drogowy

Linię podziału między Zaspą-Młyniec a Zaspą-Rozstaje stanowi al. Rzeczypospolitej. Droga ta biegnie w ciągu, w większości dwupasmowej, Trasy średnicowej Dolnego Tarasu łączącej Śródmieście i Wrzeszcz z dzielnicami Dolnego Tarasu, czyli m.in. z Zaspą.

Przez Zaspę przebiega także inna dwupasmowa droga - al. Jana Pawła II prowadząca z Brzeźna do Strzyży Górnej. Jest najbardziej charakterystyczną trasą w tej części miasta. Znajdują się przy niej:

zachowany fragment pasu startowego byłego lotniska
hala targowa
bazar (między jezdniami alei)
kompleks nowych budynków na Młyńcu, silnie kontrastujących z blokami wybudowanymi w latach 70.

[edytuj] Komunikacja miejska

Przez al. Rzeczypospolitej biegnie linia tramwajowa obsługująca tramwaje nr 2, 4, 8 i 12.

Zaspa ma dobrą komunikację autobusową z Przymorzem, Brzeźnem oraz Wrzeszczem.

Na Zaspie-Młyniec znajduje się przystanek trójmiejskiej SKM - Gdańsk Zaspa. Ciekawostką jest fakt, że istnieje również inny przystanek SKM - Gdańsk Zaspa Towarowa, leżący na "bocznej", nieużywanej, linii SKM Gdańsk Główny - Gdańsk Nowy Port. Znajduje się on na terenie dzielnicy Letnica, ale jego nazwa pochodzi jeszcze z czasów, kiedy Zaspą nazywano tereny na zachód od Letnicy.