Jörg Syrlin Starszy
Z Wikipedii
Jörg Syrlin Starszy (ur. ok. 1425 w Ulm; zm. 1491) - niemiecki stolarz, snycerz i rzeźbiarz doby późnego gotyku. Reprezentuje tzw. szkołę ulmską, działającą w ostatniej tercji XV w. zajmującą się rzeźbą (gł. snycerstwo) oraz malarstwem tablicowym. Do tej szkoły należał m.in. syn artysty Jörg Syrlin Młodszy oraz Michel i Gregor Erhartowie. Jörg Syrlin Starszy prowadził w Ulm aktywny warsztat, gdzie od 1481 pracował również jego syn.
Od strony stylistycznej preferował późnogotycki realizm. Skupiał uwagę na twarzach postaci, na układzie draperii, nadając im ekspresyjną formę. Zapewne był zaznajomiony z dziełami rzeźby o mocnej sile wyrazu, dłuta m.in. działającego w Konstancji Heinricha Yselina, czy Mikołaja z Lejdy. Jeżeli chodzi o technikę, swoich rzeźb nie pokrywał polichromią, plastyczny całokształt tworzył na naturalnym materiale, eksponując tym przestrzenność i silny modelunek światłocieniowy.
Jego twórczość wiąże się z dziełami stanowiącymi wyposażenie katedry w Ulm. Nie zachował się do dziś ołtarz główny (zniszczony przez protestantów 1531), którego wygląd znamy dzięki rysunkom artysty. Najważniejszym zachowanym do dziś dziełem są umieszczone w prezbiterium katedry stalle (wykonane w latach 1469-74) o bogatej dekoracji architektoniczno-rzeźbiarskiej z przedstawieniami świętych, oraz popiersiami m.in. starożytnych uczonych - Pitagorasa, Arystotelesa, czy Cycerona. W zbiorach muzeum miejskiego w Ulm (niem. Ulmer Museum) zachował się pulpit do czytania Ewangelii z 1458, ozdobiony rzeźbionymi wizerunkami czterech Ewangelistów. Ponadto z innych dzieł artysty, w Wirtemberskim Muzeum Regionalnym (niem. Württembergisches Landesmuseum) w Stuttgarcie znajduje się statua Świętej Heleny.
Syrlin Starszy zaprojektował także fontannę przed ulmskim ratuszem (niem. Fischkasten-Brunnen).
[edytuj] Bibliografia
- Eduard Mauch: Georg Sürlin, Vater, und Georg Sürlin, Sohn, Bildner in Stein und Holz [w.] Württembergischer Bildersaal Stuttgart 1859, S. 75–77 (Zobacz tutaj)
- Franz Härle: Das Chorgestühl im Ulmer Münster. Geschichte des Glaubens in Eiche geschnitzt. Langenau 2000, ISBN 3-88360-115-2
- Andrzej Dulewicz: Encyklopedia sztuki niemieckiej, Warszawa 2002, ISBN 83-221-0738-2, ISBN 83-01-13637-5
