Pitagoras

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: Powtarzające się i sprzeczne informacje, weryfikacja. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Pitagoras (gr. Πυθαγόρας, Pythagoras, (ur. ok. 582 na Samos, zm. ok. 493 p.n.e. w Metaponcie (płd. Italia))) – grecki matematyk, filozof, mistyk, twórca Twierdzenia Pitagorasa.

Spis treści 1 Ustalenie lat życia 2 Podróże 3 Szkoła Pitagorasa 4 Nauka Pitagorasa 5 Liczba zasadą świata - Filozofia Pitagorasa 6 Twierdzenie Pitagorasa 7 Przypisy 8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Ustalenie lat życia

Ustalenie dokładnej daty urodzin i śmierci Pitagorasa jest zadaniem prawdopodobnie niemożliwym do rozwiązania, różnice w szacunkach sięgają 10 lat – z taką zatem dokładnością można przyjąć rok 580 p.n.e. jako rok jego urodzin i 500 p.n.e. jako rok śmierci.

Niewykluczone jednak, że człowiek ten w ogóle nie istniał, gdyż nie zostawił po sobie żadnych pism, a przekazy o jego życiu zawierają bardzo dużo treści legendarnych i jest ich niewiele. Wszystko co wiadomo o jego życiu pochodzi od Diogenesa Laertiosa żyjącego w III wieku naszej ery oraz z Żywotów Pitagorasa napisanych przez Jamblichosa i Porfiriusza na przełomie III i IV wieku.

Powszechnie przyjmuje się jednak, że Pitagoras urodził się na Samos jako syn kupca, był ponoć w Atenach w czasach Polikratesa, stamtąd uciekł do Krotony w Wielkiej Grecji, gdzie założył swoją szkołę o charakterze filozoficzno-religijnym. Brał udział w zawodach bokserskich podczas 48 olimpiady w roku 554 p.n.e., zdobywając tytuł mistrzowski. Sam Pitagoras był wegetarianinem.

[edytuj] Podróże

Przypisuje mu się podróże po Dalekim Wschodzie do Egiptu i Babilonii, gdzie miał zapoznać się z tamtejszą matematyką, ale powoływanie się na wiedzę Egiptu i Babilonii było w starożytności częstym zabiegiem mającym zwiększyć wiarygodność danego mistrza. Sam Pitagoras podobno mówił, że w Egipcie żyją mędrcy, a on jest tylko filozofem (czyli miłośnikiem wiedzy).

[edytuj] Szkoła Pitagorasa

Założył w Krotonie szkołę pitagorejczyków w roku 529 p.n.e.. Bractwo religijne Pitagorasa, oprócz mistycyzmu zajmowało się też badaniami naukowymi w zakresie matematyki i nauk przyrodniczych. Od ok. 509 p.n.e. przebywał w Metaponcie zakładając tam gminę, zbliżoną do sekt orfickich. Gmina miała cele religijne, moralne, polityczne i naukowe. Członków jej obowiązywało bezwzględne posłuszeństwo dla mistrza i jego nauczania, zachowywanie w tajemnicy nauk Pitagorasa i wiele symbolicznych przepisów. Adepci musieli przechodzić przez okres próby i oczyszczenia. Dokoła osoby Pitagorasa utworzyło się wiele legend. Nauki jego dokładnie nie znamy, nie pozostawił bowiem żadnych dzieł. Z całą pewnością wiadomo tylko, że od niego pochodzi nauka o wędrówce dusz^{[potrzebne źródło]}, mistyczna spekulacja na temat liczb i „Twierdzenie Pitagorasa”. Bractwo to głosiło, że jednym z dogmatów jest nieśmiertelność, drugim zaś wędrówka dusz. Szkoła Pitagorasa była uwikłana w liczne zamieszania polityczne, dlatego sam jej założyciel został wygnany. Osiadłszy w Metaponcie, spędził tam resztę swego życia.

Ponieważ nie ma sposobu, by odróżnić poglądy samego Pitagorasa od poglądów głoszonych przez jego następców ze szkoły pitagorejskiej – często zresztą przypisywanych przez nich mistrzowi – tu przytoczymy jedynie to, co o Pitagorasie mówi Diogenes Laertios.

Dawnym pitagorejczykom (Philolaos, Archytas, Alkmeon) zawdzięczamy rozważania nad stosunkami ilościowymi tonów oraz astronomiczny obraz świata. Według tego obrazu wszechświat składa się z ognia centralnego, dokoła którego krążą: Słońce, Księżyc, 5 pierwszych planet: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz. Ziemia zaś i jakaś niewidoma dla nas przeciw Ziemia (razem 10 ciał; liczba 10 była według P. liczbą doskonałą). Pitagorejczycy przyjmowali też tak zwaną harmonię sfer. W pierwszym wieku po Chrystusie światopogląd pitagorejski odżył jako tzw. neopitagoreizm.

[edytuj] Nauka Pitagorasa

Wydaje się, że Pitagoras przekazywał swe nauki w postaci maksym, z których część jest dziś dla nas zupełnie niezrozumiała, ze względu na nieznajomość kontekstu kulturowego, a część zachowuje swą aktualność do dziś. Oto kilka przykładów jego maksym:

• Każde twierdzenie filozofa daje się zbić z taką samą łatwością, z jaką można go dowieść, nie wykluczając powyższego twierdzenia.
• Kto mówi, sieje, kto słucha, zbiera.
• Liczba jest istotą wszystkich rzeczy.
• Muzyka budzi w sercu pragnienie dobrych czynów.
• Tak długo jak człowiek będzie zabijał zwierzęta, ludzie będą zabijali się nawzajem. W istocie, ten kto zabija i zadaje ból, nie zazna radości i miłości.
• Najkrótsze wyrazy "tak" i "nie" wymagają najdłuższego zastanowienia.
• Nic w nadmiarze.
• Trudno jest iść przez życie wieloma drogami jednocześnie.
• Trzeba milczeć albo mówić rzeczy lepsze od milczenia.
• Zły język zdradza złe serce

Miał też Pitagoras zalecać swoim uczniom zadawanie sobie codziennie wieczorem pytań: Jaki błąd popełniłem? Co zdziałałem? Jakiego obowiązku zaniedbałem? Zakazywał jeść serca zwierzęce i bób; inny przekaz mówi z kolei, że jako pierwszy namawiał atletów do spożywania mięsa.

Z wdzięczności dla bogów za udowodnienie twierdzenia nazywanego jego imieniem, miał złożyć hekatombę czyli ofiarę ze stu byków.

Prawdopodobnie wierzył w reinkarnację.

[edytuj] Liczba zasadą świata - Filozofia Pitagorasa

Według Pitagorasa z Samos świat jest boskim tworem, gdzie człowiek powinien zwyciężać w sobie naturę zwierzęcą i dążyć do boskiej. Uważał, że podstawą wszelkiego bytu są liczby i związane z nimi dziedziny wiedzy: geometria, arytmetyka i muzyka. Największym odkryciem Pitagorasa było stwierdzenie, że harmoniczne interwały w muzyce, można przedstawić za pomocą prostych stosunków liczbowych. Początkiem i zasadą (gr. ἀρχή) miała być jednostka (gr. μονάς), z monady miała powstać nieograniczona diada, która miała być podłożem dla swojej przyczyny, czyli monady. Z monady i diady powstają liczby, z liczb punkty, z nich linie, z tych płaszczyzny, z płaszczyzn bryły, a z brył ciała postrzegalne zmysłami.

[edytuj] Twierdzenie Pitagorasa

Uczniowie Pitagorasa swoje dzieła często przypisywali mistrzowi, dzięki czemu otrzymywały one wyższą rangę i były poparte autorytetem wielkiego filozofa. Podobnie mogło być ze słynnym twierdzeniem Pitagorasa nazwanym jego imieniem. Najprawdopodobniej nie zostało stworzone przez niego, lecz przez jednego z przedstawicieli szkoły pitagorejskiej.

Wśród innych osiągnięć Pitagorasa i jego szkoły wymienia się też^[1]:

• dowód, że suma kątów trójkąta równa jest dwóm kątom prostym,
• wprowadzenie średnich: arytmetycznej, harmonicznej i geometrycznej,
• konstrukcje wielościanów foremnych i odkrycie dwunastościanu foremnego,

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Pitagoras w Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.).