Jędrzej Wincenty Ustrzycki
Z Wikipedii
Jędrzej Wincenty Ustrzycki herbu Przestrzał, Andreas Vincentius Ustricius (urodzony w połowie XVII wieku, zmarły na początku XVIII) – polski poeta.
Był synem kasztelana przemyskiego. Przez wiele lat podróżował po południowej Europie, prawdopodobnie studiował we Włoszech. Poznał bardzo dobrze język i literaturę starożytnego Rzymu, Włoch i Francji. Przebywając w Rzymie, wygłosił mowę Verus in Monstra Alcides Divus Casimirus Poloniarum princeps (opublikowana w 1685). Wydał zbiór tłumaczeń Troista historia, to jest Prozerpina, Faeton, Achilles z innymi drobniejszymi edycjami (1700). Piastował godność kanonika katedralnego w Przemyślu i opata mogilskiego.
Jego głównym dziełem jest łacińska epopeja Sobiesciados seu De laudibus Ioannis Magni (Wenecja, 1686), znana również jako Sobiesciada. Liczy ona 4000 wersów heksametrycznych, a podzielona jest na 5 ksiąg. Opisują one kolejno:
- życie Jana Sobieskiego do chwili zwycięstwa pod Chocimiem oraz dzieje jego przodków
- wybór na króla i pierwsze lata rządów
- koronację oraz (w zarysie) dzieje Polski
- uroczystości związane z koronacją, przybycie cesarskiego posła i naradę Polaków nad zawarciem przymierza z Austrią
- przygotowania chrześcijan i Turków do wojny, a w końcu – wiktorię wiedeńską
Główny bohater jest ukazany jako wybraniec Boga, który w Jego imieniu ma obronić chrześcijaństwo. Sobiesciada jest wzorowana przede wszystkim na Farsalii Lukana. Jej styl jest naturalny i zajmujący, zawiera znakomite opisy przyrody. Należy do najwybitniejszych dzieł literackich, poświęconych Janowi III Sobieskiemu. Nosi znamiona polskiej epopei narodowej, a także epopei chrześcijańskiej. Zyskała rozgłos nie tylko w Polsce, ale i w Europie.
Bibliografia:
- Barbara Milewska-Waźbińska, W kręgu bohaterów spod Wiednia. Rzecz o dwóch łacińskich eposach staropolskich, Warszawa, 1998
