Jan Krzysztof Kluk

Z Wikipedii

Jan Krzysztof Kluk (ur. 13 września 1739 roku w Ciechanowcu na Podlasiu, zm. 2 lipca 1796 tamże) - polski przyrodnik i ksiądz katolicki.

Był synem zubożałego szlachcica warmińskiego Jana Krzysztofa i Marianny Elżbiety. Ojciec budowniczy, architekt głównie kościołów. Kształcił się początkowo w Warszawie, następnie w Drohiczynie, a w końcu w szkole pijarskiej w Łukowie. Ukończył seminarium duchowne misjonarzy u św. Krzyża w Warszawie w 1763 roku. W latach 1763-67 był kapelanem domowym w Nurze u Tomasza Ossolińskiego, starosty nurskiego. W latach 1767-70 był proboszczem bogatej parafii w Winnej, a od 1770 objął probostwo w Ciechanowcu i na tym stanowisku pozostał do śmierci. Jako człowiek o wszechstronnych zainteresowaniach zasłynął przede wszystkim jako przyrodnik badając głównie rejon Podlasia i Mazowsza. Posiadał umiejętność rysowania i rytowania, które umożliwiły mu ilustrowanie swych późniejszych dzieł. Dzięki pomocy księżnej Anny z Sapiehów Jabłonowskiej miał możliwość korzystać z bogatej biblioteki i gabinetu przyrodniczego w Siemiatyczach.

Ks. Kluk opublikował wiele prac, które stanowiły przełom w ówczesnych polskich naukach przyrodniczych i rolniczych.

W latach 1777-1780 napisał dzieło pt. "Roślin potrzebnych i pożytecznych opisanie" a w latach 1781-1782 został wydany dwutomowy podręcznik geologii i mineralogii pt. "Rzeczy kopalnych osobliwie zdatniejszych szukanie, poznanie i zażycie" a w 1785 r. "Zoologia czyli zwierzętopismo" dla Komisji Edukacji Narodowej. K. Kluk otrzymał tytuł doktora nauk wyzwolonych i filozofii Szkoły Głównej Wielkiego Księstwa Litewskiego w Wilnie za zasługi na polu szerzenia kultury rolnej oraz wiedzy przyrodniczej. Otrzymał również od króla Stanisława Augusta złoty medal Merentibus. Uzyskał kilka godności duchownych tj. był kanonikiem inflanckim, kruszwickim, brzeskim i dziekanem drohickim.

J. K. Kluk zmarł 2 lipca 1796 roku w Ciechanowcu i tam został pochowany.

Społeczeństwo uczciło jego pamięć fundując (1850) pomnik w Ciechanowcu dłuta Jakuba Tatarkiewicza. Jego imieniem nazwano (1965) szkołę podstawową, plac oraz Muzeum Regionalne w Ciechanowcu.

Źródła:

• J. Twardowski - Jan Krzysztof Kluk (13 IX 1739-2 VII 1796) Poczet wielkich geologów, Warszawa, 1974

Kluk Krzysztof - Wielka Encyklopedia Powszechna Wydawnictwo GUTENBERGA

• S. Inglot - Kluk Krzysztof (1739-1796) Polski Słownik Biograficzny Tom XIII, 1967-1968

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Jan Krzysztof Kluk, Dykcyonarz roślinny, w którym podług układu Linneusza są opisane rośliny nie tylko krajowe dzikie, pożyteczne, albo szkodliwe ... T. 1 - T. 3, Warszawa 1804-1805. Kopia cyfrowa w KPBC
• | Biografia na stronie Ciechanowca