Jan Nepomucen Janowski
Z Wikipedii
Jan Nepomucen Janowski (ur. 17 maja 1803 w Wygodzie k. Częstochowy, zm. 9 lutego 1888 w Juvisie k. Paryża) - działacz emigracyjny, publicysta. Były urzędnik w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu.
W powstaniu listopadowym w latach 1830-1831 działał jako radykalny wiceprezes Towarzystwa Patriotycznego, był też redaktorem "Gazety Polskiej". Na emigracji był współzałożycielem (1832) Towarzystwa Demokratycznego Polskiego (TDP) oraz współredaktorem (1832 i 1836) obu jego manifestów, w latach 1838-1844 redaktorem "Przeglądu Dziejów Polskich", a w latach 1835-1849 i od 1856 członkiem Centralizacji TDP. Był ostrym krytykiem szlacheckiej przeszłości Polski oraz roli Kościoła katolickiego, a zwłaszcza zakonu jezuitów ('Rzym i Polska 1863, Un mot d'histoire sur les jesuites dans l'ancienne Pologne 1874), odrzucał Lelewelowską teorię rozbiorów, krytykował Konstytucję 3 maja 1791 za jej niedostateczny, jego zdaniem, radykalizm społeczny oraz utwierdzenie ustroju monarchistycznego.
Napisał Notatki autobiograficzne 1803-1853 (1950).
[edytuj] Źródła
- Tomasz Kizwalter: Słownik Biograficzny. W: Historia Polski i Świata. T. 11.: Historia Polski - Polska 1831-1939. Mediasat Group S.A. dla Gazety Wyborczej, 2007, ss. 159-160. ISBN 978-84-9819-818-8.
