Jan Reinhold Patkul
Z Wikipedii
Jan Reinhold von Patkul (Paikul, Paykul[1],von Patkuli[2]) - ur. 27 czerwca 1660 w Sztokholmie, zm. 10 października 1707 w Kazimierzu Biskupim, polityk inflancki, generał w czasie III wojny północnej.
Był przywódcą ruchu szlachty inflanckiej przeciwko absolutnej władzy króla Szwecji Karola XII. W 1694 został skazany na obcięcie prawej ręki i konfiskatę majątku. Zbiegł jednak i rozpoczął akcję propagandową na dworach europejskich. Był inicjatorem zawiązania antyszwedzkiego przymierza Saksonii z Rosją w 1700. Wstąpił wówczas na służbę rosyjską jako generał-major i minister pełnomocny. W służbie cara Piotra Wielkiego, znany jako autor projektów rozbioru Polski.
W 1704 doprowadził do podpisania traktatu sojuszniczego Rzeczypospolitej z Rosją w Narwie. Był głównodowodzącym sił sasko-polsko-litewskich w czasie bitwy pod Warszawą, które nie zdołały przeszkodzić koronacji Stanisława Leszczyńskiego. W 1705 popadł w niełaskę króla Polski Augusta II, który kazał go uwięzić w twierdzy Königstein, a na mocy pokoju w Altranstädt 1706 oddał w ręce Karola XII.
Król szwedzki skazał go za zdradę na karę śmierci przez łamanie kołem, wyrok został wykonany w Kazimierzu Biskupim, co upamiętnia postawiony w miejscu egzekucji na rynku głaz Patkul.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Podawana jest również pisownia Paykul – J. Wimmer, Wojsko Rzeczypospolitej w dobie wojny północnej, Wyd. MON, Warszawa 1956, s. 286, L. Podhorodecki, Rapier i koncerz. Z dziejów wojen polsko-szwedzkich, Książka i Wiedza, Warszawa 1985, s. 428.
- ↑ http://www.aai.ee/abks/Johann%20Reinhold%20von%20Patkul.pdf
