Jing Ke

Z Wikipedii

Jing Ke
Chińskie nazwisko i imię
Hanyu Pinyin	Jīng Kē
Wade-Giles	Ching K'o
Spolszczenia	King Ko
Zn. tradycyjne	荊軻
Zn. uproszczone	荊軻

Jing Ke (wym. dzing kche, zm. 227 r. p.n.e.) – najsłynniejszy skrytobójca w historii Chin, znany z nieudanego zamachu na Pierwszego Cesarza Qinu. Jego biografia jest przedstawiona w Zapiskach historyka, w rozdziale Biografie skrytobójców (刺客列傳).

[edytuj] Pochodzenie Jing Ke i plan zamachu

Jing Ke pochodził z państwa Wei (衛, nie 魏) i był bękartem tamtejszego króla. Nieuznany przez ojca, błąkał się po Chinach i trafił do państwa Yan, gdzie zaprzyjaźnił się z Gao Jianli oraz rzeźnikiem psów. Razem z nim spędzał czas na hulankach. Został wreszcie z rezydentem na dworze Dana, księcia państwa Yan, do którego trafił z rekomendacji Tian Guanga

Dan był znajomym Zhenga, późniejszego pierwszego cesarza Chin. Poznał go, kiedy obaj byli zakładnikami w państwie Zhao. Obydwu udało się z niewoli uciec. Kiedy armia Qinu zaczęła się szykować do ataku na Yan, Dan uznał, że najlepszą obroną będzie zabójstwo swego dawnego znajomego, który został królem Qinu. Armia Yan była zbyt słaba, aby wygrać ten konflikt.

Z polecenia Tian Guanga misję zgładzenia Zhenga otrzymał Jing Ke. Do intrygi wykorzystano Fu Yuqi, generała armii Qin, który popadł w niełaskę króla i trafił na dwóra Dana. Jing Ke namówił generała do popełnienia honorowego samobójstwa, wiedząc, że krół Qin wyznaczył za głowę dezertera nagrodę. Dzięki temu zyskał pretekst, aby dostać się na teren Qinu i zbliżyć się do samego władcy.

Zapiski historyka wspominają, że przekraczając rzekę Yi na granicy z państwem Zhao Jing Ke spełnił z przyjaciółmi kubek wina, po czym wyrecytował zaimprowizowany wiersz: „Wokół hula wiatr, lód skuł rzekę Yi, odważny człowiek nigdy nie się cofa!" (風瀟瀟兮，易水寒，壮士一去不復返!).Przytaczając opis tej sceny, historyk Sima Qian dał wyraz ówczesnemu pojmowaniu odwagi w starożytnych Chinach.

[edytuj] Nieudane skrytbójstwo króla Qinu

W 227 r. p.n.e. Jing Ke i jego towarzysz Qin Wuyang dotarli do Xianyangu, stolicy Qinu, i udali się na audiencję u króla. Jing Ke niósł głowę generała, Qin Wuyang skrzynkę z mapą, w której zamachowcy ukryli zatruty sztylet. Kiedy weszli do sali tronowej, Qin Wu Yang widocznie się zdenerwował, co wzbudziło podejrzenia władcy. Jing Ke zdołał je oddalić, twierdząc, że jego towarzysz nie przywykł do splendorów królewskiego dworu. Uspokoiwszy władcę, przejął od towarzysza skrzynkę z mapą i dobył z niej sztylet, który ukrył w rękawie.

W odpowiednim momencie Jing Ke zadał cios i chybił. Jego rękaw się rozdarł, a Zheng zdołał uciec. Jing Ke gonił go po sali tronowej, a król próbował dobyć swego miecza, który był jednak bronią ceremonialną i miał wyjątkowo długie ostrze, które miało robić wrażenie na poddanych i gościach dworu. Jeden z przygladających się zamachowi dworskich urzędników pokazał mu, że powinen spróbować sięgnąć po ostrze za plecami, dzięki czemu ściganemu władcy udało się dobyć broni. Król ugodził Jing Ke osiem razy. Umierający skrytobójca wykorzystał ostatnią szansę i cisnął zatrutym sztyletem w króla, lecz ponowinie chybił.

Dopiero wówczas do sali tronowej wpadli strażnicy, którzy nie mieli do niej wstępu, bo król – który miał paranoję na punkcie zamachu – zakazywał się do siebie zbliżać uzbrojonym ludziom. Strażnicy dobili skrytobójcę.

[edytuj] Jing Ke w filmie

Na historii Jing Ke oparte są dwa słynne filmy współczesnego kina chińskiego – Cesarz i zabójca (1999) Chena Kaige oraz nagrodzony Oscarem film Zhanga Yimou - Bohater (w Polsce z niepodanych przez dystrybutora przyczyn wprowadzony pod angielskim tytułem Hero).

Ten drugi film odebrano jako kontrowersyjny, bo reżyser i scenarzysta Zhang Yimou podjął w nim polemikę z utartym w chińskiej historiografii krytycznym wizerunkiem cesarza, jako bezwzględnego tyrana. Bohater filmu Bezimienny, którego postać jest luźnym nazwiązaniem do Jing Ke, w finałowej scenie rezygnuje z próby zabicia przyszłego cesarza, wierząc, że zjednoczenie kraju przyniesie więcej korzyści, niż szkód. Film ten odebrano jako serwilistyczny wobec partii komunistycznej, m.in. dlatego, że do postaci króla Qinu lubił się porównywać Mao Zedong, który wierzył, że proklamowana przez niego Chińska Republika Ludowa będzie dziełem równie wiekopomnym, jak zjednoczenie Chin przez Qin Shi Huanga.