Jodany
Z Wikipedii
Jodany - sole kwasów tlenowych jodu. Są substancjami krystalicznymi o właściwościach utleniających.
Spis treści |
[edytuj] Podział jodanów
[edytuj] Jodany(I) (podjodyny)
Są to sole kwasu jodowego(I) (HIO) o wzorze ogólnym XIO, gdzie X oznacza atom metalu jednowartościowego.
Jodany(I) są niestabilne zarówno w stanie czystym, jak i w roztworach wodnych. Ulegają dysproporcjonowaniu do jodków i jodanów(V). Są silnymi utleniaczami. Można je otrzymać w reakcji jodu z wodorotlenkami.
[edytuj] Jodany(III) (jodyny)
Są to sole kwasu jodowego(III) (HIO2) o wzorze ogólnym XIO2, gdzie X oznacza atom metalu jednowartościowego.
[edytuj] Jodany(V) (jodany)
Są to sole kwasu jodowego(V) (HIO3) o wzorze ogólnym XIO3, gdzie X oznacza atom metalu jednowartościowego.
Jodany(V) to substancje rozpuszczalne w wodzie. Mają silne właściwości utleniające. Powstają w wyniku dysproporcjonowania jodanów(I) lub w reakcjach jodu i gorących roztworów wodorotlenków.
[edytuj] Jodany(VII) (nadjodany)
Są to sole kwasu metajodowego(VII) (HIO4) oraz kwasu ortojodowego(VII) (H5IO6), o wzorach ogólnych: XIO4 oraz X5IO6, gdzie X oznacza atom metalu jednowartościowego.
Mają właściwości utleniające. Powstają w wyniku utleniania jodanów(V).
[edytuj] Zastosowanie jodanów
Jodany są stosowane jako środki utleniające oraz odczynniki w analizie chemicznej. Z jodanów można też otrzymać jod w reakcji:
2 NaIO3 + 5 NaHSO3 → 3 NaHSO4 + 2 Na2SO4 + H2O↑ + I2↑.