José María Arguedas

Z Wikipedii

José María Arguedas (ur. 18 stycznia 1911 w Andahuaylas, zm. 2 grudnia 1969) - peruwiański pisarz tworzący w języku hiszpańskim i w keczua.

Arguedas urodził się w rodzinie białego adwokata, jednak wychowywał się w indiańskiej wiosce, co wywarło olbrzymi wpływ na jego życie i twórczość. Jego pierwszym językiem był keczua, hiszpańskiego nauczył się dopiero w wieku 14 lat. W 1931 wyjechał do Limy, gdzie studiował na Uniwersytecie San Marcos. Studia rozpoczął na wydziale literatury, wkrótce kontynuował je także na wydziale antropologicznym. Z czasem został doktorem antropologii oraz kierownikiem Wydziału Etnologii tejże uczelni. W 1937 za udział w demonstracji studenckiej został na 8 miesięcy osadzony w więzieniu.

Debiutował w 1935 tomem opowiadań Agua, pierwszą powieść (Yawar Fiesta) opublikował w 1941. Najważniejsze jego utwory - Głębokie rzeki i Lis z Gór i Lis z Nizin - zostały wydane, odpowiednio, w 1958 i 1971. W swoich dziełach ukazywał Peru z perspektywy Indian Keczua, w fabułę wplątywał indiański język i mity, ukazując świat, który przetrwał mimo wielowiekowej - nierzadko niezwykle brutalnej - ingerencji hiszpańskich konkwistadorów i ich potomków. Oprócz własnej twórczości zbierał oraz publikował także ustne przekazy literatury w keczua.

28 listopada 1969, wkrótce po zredagowaniu Lisów, Arguedas próbował popełnić samobójstwo (postrzelił się w głowę). Zmarł po pięciodniowej agonii.

[edytuj] Twórczość (wybór)

• Agua. Los escoleros. Warma kuyay (1935)
• Yawar Fiesta (1941)
• Głębokie rzeki (Los ríos profundos 1958)
• Ludzka miłość (Amor mundo y todos los cuentos 1967)
• Lis z Gór i Lis z Nizin (El zorro de arriba y el zorro de abajo 1971)