Kōbō Abe

Z Wikipedii

Kōbō Abe (jap. 安部公房) właśc. Kimifusa Abe (ur. 7 marca 1924 w Tokio, zm. 22 stycznia 1993 w Tokio), japoński prozaik, dramaturg i autor scenariuszy.

[edytuj] Życie

Abe urodził się w Kita, okręgu Tokio. Dorastał w Mukdenie (obecnie Shen-yang) w Mandżurii, gdzie jego ojciec pracował jako lekarz nauczający w szkole medycznej. W 1941 wrócił do Japonii, a w 1943 rozpoczął studia medyczne w Tokijskim Uniwersytecie Cesarskim (obecnie Uniwersytet Tokijski). Dyplom zdobył w 1948, jednak nigdy nie podjął praktyki lekarskiej, poświęcając się wyłącznie karierze literackiej. W 1947 poślubił graficzkę Yamada Machiko (pseudonim Abe Machi), z którą miał córkę. W 1947 był współzałożycielem skupiającej pisarzy i dziennikarzy grupy Seiki (Stulecie). W latach 1951-62 był członkiem Japońskiej Partii Komunistycznej. Lata 50. to okres jego radykalizmu politycznego, który powstał na tle rozczarowania porządkiem społecznym powojennej Japonii i niechęci do starszego pokolenia pisarzy, preferującego styl realistyczny. Został wyrzucony z partii komunistycznej za sprzeciw wobec metod działania kierownictwa partii, które uznawał za niedemokratyczne. W latach 1955-61 był członkiem Japońskiej Akademii Literatury. W latach 1973-79 prowadził własną grupę teatralną, Abe Kōbō Studio. Zmarł na zawał serca.

[edytuj] Twórczość

Uważany jest za czołowego reprezentanta japońskiego modernizmu powojennego. W swoich utworach nawiązywał do twórczości Franza Kafki, w późniejszych powieściach można odnaleźć wpływy francuskiej nowej powieści. Jego twórczość porównuje się także z teatrem absurdu i iberoamerykańskim realizmem magicznym. Bohaterowie Kōbō Abego pozostają zagubieni we współczesnym świecie, nie potrafią się po nim poruszać, są bezbronni wobec otaczającej ich rzeczywistości - osaczają ich własne lęki i wątpliwości. W latach 50. interesował się surrealizmem, co wpłynęło na późniejsze zainteresowanie fantastyką naukową - powieść Daiyon kanpyōki (Czwarta epoka), w której komputer steruje procesem ewolucji, uznawana jest za pierwszą japońską powieść science-fiction.

Japoński pisarz sławę na Zachodzie zdobył zwłaszcza wydaną w 1962 roku powieścią Kobieta z wydm, za którą został nagrodzony nagrodą Yomiuri. Powieść została przetłumaczona na wiele języków i sfilmowana przez Hiroshi Teshigahara. Autorem scenariusza adaptacji był sam Kōbō Abe, który współpracował ze swym rodakiem także przy kilku innych filmach. Był wydawany także w krajach komunistycznych, ze względu na ideowe związki z komunizmem.

[edytuj] Wybrane dzieła

Zbiór wierszy bez tytułu (Mumei-Shishū, 1947)
Przy drogowskazie na końcu drogi (Owari-shi michi-no shirube-ni, 1948)
Dendrocacalia (Dendorokakariya, 1949)
Czerwony kokon (Akai mayu, 1949)
Ściana-zbrodnia p.S.Karuma (Kabe-S. Karuma-shi-no hanzai, 1951) - japońska nagroda literacka
Nieproszony gość (Chinnyūsha, 1952)
Liga głodnych (Giga dōmei, 1954)
Bilioner (Okuman choja, 1954, scenariusz filmowy)
Pokój o grubych ścianach (Kabe atsuki heya, 1954, scenariusz filmowy)
Zielone pończochy (Midoriiro-no suttokingu, 1954, sztuka teatralna)
Mundur (Seifuku 1954, sztuka teatralna)
Polowanie na niewolników (Doreigari, 1955, sztuka teatralna)
Zwierzęta podążają w strony rodzinne (Kemonotachi wa kokyō-o mezasu, 1957)
To ja jestem duchem (Yūrei wa koko-ni iru, 1958; wyd. pol. 1972, sztuka teatralna)
Czwarta epoka (Daiyon Kampyōki, 1959; wyd. pol. 1995, opowiadanie SF)
Kamienne oko (Ishi-no me, 1960)
Legenda o olbrzymach (Kyojin-densetsu, 1960, sztuka teatralna)
Jama-pułapka (Otoshiana 1961, scenariusz filmowy)
Kobieta z wydm (Suna-no onna, 1962; wyd. pol. 1968) - japońska nagroda literacka
Obca twarz (Tanin-no kao, 1964)
(Suichū-toshi, 1964, opowiadanie)
Nazwisko i imię (Enomoto takeaki, 1965)
Ty też jesteś winny (Omae-ni mo tsumi-ga aru, 1965, sztuka teatralna)
Spalona mapa (Moetsukita-chizu, 1966)
Przyjaciele (Tomodachi, 1967; wyd. pol. 1975, sztuka teatralna)
Niepewne intencje (Mihitsu-no koi, 1971, sztuka teatralna)
Guidebook (Gaidobukku, 1971, sztuka teatralna)
Mężczyzna w pudełku (Hakootoko, 1973)
Okulary miłości-kolorowe szkła (Ai-no megane-wa irogarasu, 1973, sztuka teatralna)
Schadzka (Mikkai, 1977)
Arka Sakura (Hakobune Sakura-maru, 1984)