Katedra ormiańska we Lwowie

Z Wikipedii

Wnętrze katedry ormiańskiej z malowidłami Jana Henryka Rosena.

Katedra ormiańska we Lwowie - jeden z najstarszych i najcenniejszych zabytkowych kościołów Lwowa, do 1945 katedra katolicka obrządku ormiańskiego pw. Wniebowzięcia NM Panny.

Spis treści

1 Powstanie katedry
2 Rozbudowa
3 Otoczenie
4 Powojenne losy katedry
5 Galeria
6 Zobacz
7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Powstanie katedry

Zbudował ją w XIV w. na terenie dzielnicy ormiańskiej Lwowa śląski budowniczy Doring, wzorując się na słynnej katedrze ormiańskiej w Ani na Zakaukaziu. Ówczesna budowla funkcjonuje dziś jako znacznie przebudowane prezbiterium z charakterystyczną absydą i kopułą. Fundatorami świątyni byli Ormianie spoza Lwowa: Jakub syn Szachinszacha, obywatel Kaffy i Panos, syn Abrahama.

[edytuj] Rozbudowa

Katedra składa się z trzech części:

najstarszej (prezbiterium) - średniowiecznej z XIV w. zbudowanej w stylu wschodnio-ormiańskim; w kopule mozaika projektu Józefa Mehoffera, wykonana w Wenecji.
środkowej (starsza część nawy głównej) - z XVII w. zbudowanej w stylu renesansowym z kasetonowym stropem na beczkowym sklepieniu, po renowacji w XIX w. w stylu barokowym
najnowszej (przedsionek, orm. dżamadun) - z XIX w. zbudowanej w stylu modernistycznym, z małą kopułą pokrytą dekoracją mozaikową o motywach wschodnich;
W końcu XIX w. rozpoczęto restaurację katedry, dobudowano drugą część nawy z nowym głównym wejściem od ulicy Krakowskiej. Ściany ozdobione są wykonanymi w latach 20. XX w. znakomitymi freskami Jana Henryka Rosena. Zmieniono też część wewnętrznego wystroju, a "stare" fragmenty ołtarzy oddano min. do kościoła garnizonowego w Rzeszowie

[edytuj] Otoczenie

Na dziedzińcu południowym, od strony ulicy Ormiańskiej tuż przy katedrze znajduje się dawny cmentarz wyłożony płytami grobowymi z częściowo zatartymi napisami ormiańskimi oraz drewniana rokokowa rzeźba Jezusa Ukrzyżowanego w kaplicy. Arkadowy krużganek od zewnętrznej, południowej strony, wsparty jest na niskich kolumnach. Wybudowano go na przełomie XV w. i XVI w. wzdłuż najstarszej części świątyni.
Dziedziniec wschodni (św. Krzysztofa) leży za bramą dziedzińca południowego, położoną pomiędzy południowym krużgankiem a wieżą i tworzy malowniczy zakątek na przejściu od ul. Skarbkowskiej do ul. Ormiańskiej. Znajduje się na nim wysoka kolumna z figura św. Krzysztofa z 1726.
Dziedziniec północny leży pomiędzy katedrą a klasztorem SS. Benedyktynek ormiańskich. Znajdują się na nim dwie stare rzeźby kamienne: Chrystusa ze św. Tomaszem oraz św. Zofii z trzema córkami.
Obok katedry stoi wieża z 1571 przebudowana w XIX w., pałac arcybiskupi, klasztor Benedyktynek Ormiańskich (1682).

[edytuj] Powojenne losy katedry

W latach 1945-2001 katedra, zamknięta przez funkcjonariuszy aparatu przemocy ZSRR, służyła jako magazyn dzieł sztuki zrabowanych z obiektów sakralnych ziemi lwowskiej. Przed wizytą we Lwowie papieża Jana Pawła II została przekazana na cele kultu religijnego wiernym Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego.

[edytuj] Galeria

Najstarsza część katedry	Wieża katedry i pałac arcybiskupów ormiańskich	Dziedziniec	Drewniana kaplica na dziedzińcu
Płyty nagrobne	Zaułek ormiański	Wnętrze katedry	Fresk Rosena Pogrzeb św. Odilona