Kazimierz Władysław Wójcicki
Z Wikipedii
 |
Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem Kazimierz Władysław Wóycicki. |
Kazimierz Władysław Wójcicki (ur. 3 marca 1807 w Warszawie, zm. 2 sierpnia 1879), polski literat i wydawca, historyk Warszawy.
Był synem Jana (1764-1840), lekarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego i Zofii z Zienkiewiczów. Pierwsze nauki pobierał u pijarów, w latach 1826-1827 studiował na wydziale chemicznym Szkoły Przygotowawczej do Instytutu Politechnicznego w Warszawie; uczęszczał także na wykłady z literatury. Nie ukończył formalnych studiów wyższych, już w 1827 rozpoczynając pracę dziennikarską (w "Dzienniku Warszawskim").
Wziął udział w konkursie ogłoszonym przez Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk na "rozprawę o zwyczajach, obyczajach, podaniach i pieśniach i przysłowiach ludowych" (1828); zgromadził bogaty materiał, ale ostatecznie konkurs anulowano - praca Wójcickiego była jedyną zgłoszoną. W 1830, wykorzystując swoje badania, ogłosił 3-tomowe Przysłowia narodowe.
Wziął udział w powstaniu listopadowym; wydał w tym czasie Pamiętnik Kilińskiego. Po upadku powstania schronił się w Prusach Wschodnich, potem osiadł w Galicji. W 1834 powrócił do Królestwa Polskiego, był krótko więziony, następnie pracował jako dzierżawca dóbr ziemskich. Po poniesieniu dużych strat w efekcie wylewu Wisły osiadł na stałe w Warszawie w 1845. Utrzymanie zapewniał sobie dochodami z posad rządowych - głównego archiwisty i bibliotekarza Senatu, następnie dyrektora Drukarni Komisji Rządowej Sprawiedliwości i redaktora "Dziennika Praw". Zajęcia te pozostawiały mu sporo czasu, który pożytkował na pracę wydawniczą i literacką.
Był członkiem redakcji (potem redaktorem naczelnym) "Biblioteki Warszawskiej", inicjatorem wydawania czasopisma "Kłosy", redaktorem i autorem wielu haseł w Encyklopedii powszechnej Orgelbranda. Wydawał znane pisma zbiorowe - Album warszawskie i Album literackie. Najbardziej znanymi dziełami Wójcickiego były:
- Kurpie, powieść historyczna
- Klechdy starożytne, podania i powieści ludu polskiego i Rusi
- Pamiętnik dziecka Warszawy
- Warszawa i jej społeczność w początku naszego stulecia
- Cmentarz Powązkowski pod Warszawą
Był - wraz z żoną Anną z Magnuszewskich - aktywnym uczestnikiem życia towarzyskiego Warszawy. Spotkał się z życzliwością warszawskiego środowiska literackiego, kiedy w 1861 po konflikcie z margrabią Wielopolskim utracił posady rządowe i źródła dochodu. Literaci ofiarowali Wójcickiemu Księgę zbiorową, wydaną bezpłatnie przez drukarzy i sprzedawaną przez księgarzy bez marży. Wkrótce pisarz odzyskał równowagę finansową dzięki stanowisku prezesa Komitetu Właścicieli Listów Zastawnych przy Towarzystwie Kredytowym Ziemskim.
W 1877 obchodził uroczyście 50-lecie pracy literackiej. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.
Źródła:
- Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1851-1890, Warszawa 1981
