Pijarzy
Z Wikipedii
Pijarzy | |
Pełna nazwa | Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych |
Nazwa łacińska | Ordo Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum |
Skrót zakonny | SP lub używany równolegle: SchP |
Kościół | Kościół katolicki |
Dewiza | Pobożność i Nauka (Pietas et Litterae) |
Założyciel | św. Józef Kalasancjusz |
Data założenia | 1597 |
Liczba Polaków | 137 (2006) |
witryna zakonu |
Zakon pijarów – potoczna nazwa Zakonu Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych (Ordo Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum) czyli Zakonu Szkół Pobożnych – zakon ustanowiony przez papieża Grzegorza XV 18 listopada 1621 r. (regułę zatwierdzono rok później). Korzenie swe wywodzi jednak od roku 1597, kiedy to św. Józef Kalasancjusz otworzył pierwszą bezpłatną i powszechną szkołę podstawową w Europie. W roku 1642 pijarzy pojawili się w Polsce. Zakon pijarów wniósł wielki wkład w rozwój oświaty i szkolnictwa wyższego w I Rzeczypospolitej u progu oświecenia. Założone przez nich w 1740 w Warszawie Collegium Nobilium, wobec upadku Akademii Krakowskiej było jedną z najlepszych polskich szkół wyższych.
Nazwa pijarzy pochodzi od łacińskiego słowa "pius", co oznacza "pobożny" (r.ż. pia, l.mn. pii, piae), pojawiającego się w łacińskiej nazwie "Scholae Piae", co oznacza: "Szkoły Pobożne". Hasłem zakonu jest "Pietas et Litterae", czyli "Pobożność i Nauka".
Najbardziej znanym polskim pijarem był ksiądz Stanisław Konarski, inni to Onufry Kopczyński, Józef Herman Osiński, Stanisław Bonifacy Jundziłł czy Ignacy Zaborowski.
Obecnie głównymi ośrodkami pijarów są: Kraków (między innymi parafia na osiedlu Wieczysta i Rakowice), Warszawa, Rzeszów, Łowicz, Elbląg, Poznań.
Pijarzy prowadzą głównie działalność oświatową i wychowawczą wśród dzieci i młodzieży (szkoły podstawowe, gimnazja, licea ogólnokształcące, bursy), prowadzą także działalność naukową, edytorską i wydawniczą (m.in. wydają kwartalnik "eSPe").