Kołyma (obóz)
Z Wikipedii
Kołyma (od położenia w dorzeczu Kołymy) - nieformalne określenie największej grupy obozów pracy przymusowej na północnym wschodzie ZSRR (Jakucka ASSR, obwód magadański). Przez Rosjan ten obszar zwany jest Kontynentem, przez więźniów Przeklętą Wyspą. Teren podległy gułagom wynosił 2,6 mln km2.
Obozy wchodziły w skład Siewwostłagu (Północno-Wschodnie Poprawcze Obozy Pracy, Северо-Восточный ИТЛ, działające na rzecz "Dalstroju"), utworzonych w 1932 r. w wyniku odkrycia na bezludnych, niezagospodarowanych obszarach bogatych zasobów naturalnych: węgla, platyny, złota (w żyłach i piaskach złotonośnych), uranu, rudy cyny i ołowiu, molibdenu, ropy naftowej. W 1931 r. Edward Berzin na rozkaz Stalina zaczął organizować przedsiębiorstwo górnicze podległe NKWD. W lutym następnego roku przybyli pierwsi więźniowie. W pierwszych latach funkcjonowania obozów śmiertelność wynosiła ok. 80%.
Więźniowie obozów byli zatrudnieni głównie w górnictwie, eksploatacji lasów i budowie infrastruktury. Obozy były znane z wysokiej śmiertelności z powodu surowego klimatu oraz złych warunków bytowych - kierowani tam byli więźniowie "szczególnie niebezpieczni" dla władzy radzieckiej. Pracę przerywano dopiero przy -50 °C.
W drugiej połowie lat 40. zaczęto wydobywać złoża uranu.
"Pojemność" obozów kołymskich wynosiła w 1953 r. 200 tysięcy więźniów (całego Dalstroju ok. 2-3 mln). W obozach więźniowie polityczni i kryminalni byli przetrzymywani razem. Więźniowie kryminalni nie pracowali, ich normę wydobycia musieli wykonać więźniowie polityczni.
W tym roku rozpoczęła się stopniowa likwidacja obozu. Ostatecznie zamknięto go w 1957 r. Liczba ofiar śmiertelnych w okresie działania obozów na Kołymie jest szacowana różnie. Od 1 do 6 mln osób.
Jedne z gułagów, podczas jego funkcjonowania, wizytował w maju 1944 wiceprezydent USA Henry Wallace[1]
Przypisy
- ↑ Anne Applebaum Gułag, Warszawa 2005, ISBN 83-7391-304-1 s. 409 - 410.
[edytuj] Bibliografia ,linki
- Anne Applebaum "Gulag.A History", New York 2003, ISBN 0-7679-0056-1, wyd. polskie Gułag, Warszawa 2005, ISBN 83-7391-304-1
- Robert Conquest Kolyma: The Arctic Death Camps (1978), ISBN 0-670-41499-9
- Tomasz Kizny, GULAG. Life and Death Inside the Soviet Concentration Camps. Firefly Books, Buffalo, NY and Richmond Hill, ON, 2004 (original edition: Editions Balland, Paris 2003) ISBN 1-55297-964-4 (album 500 stron zdjeć dokumentalnych z Gułagu)[1]
- Anatol Krakowiecki Książka o Kołymie,wyd.2. London 1987 ,wyd.Veritas ISBN 0-948202-05-X wersja elektroniczna książki
- Warłam Szałamow Opowiadania kołymskie, wyd. polskie (krajowe)Wrocław 1999, ISBN 83-7023-705-3
