Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie
Z Wikipedii
| Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie | |
 Widok fasady kościoła |
|
| Data budowy | 1597-1619 |
| Data poświęcenia | 8 lipca 1635 |
| Wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Rodzaj | Bazylika mniejsza |
| Wezwanie | Świętych Apostołów Piotra i Pawła |
| Architekt | Józef Britius, |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Współrzędne: 50°03'25" N 19°56'20" E
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła – znany krakowski kościół położony przy ulicy Grodzkiej 54, we wschodniej części placu św. Marii Magdaleny, w pobliżu kościoła św. Andrzeja.
Od 1842 roku służy Parafii Wszystkich Świętych.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Jest to pierwsza budowla architektury barokowej w Krakowie. Ufundowana została dla Jezuitów przez króla Zygmunta III Wazę. Plan kościoła wykonał prawdopodobnie Giovanniego de Rossis, a realizowany był od 1597 roku - najpierw przez Józefa Britiusa, a następnie modyfikowany przez Giovanniego Marię Bernardoniego. Ostateczny kształt kościołowi nadał w latach 1605-1619 Giovanni Trevano i to on jest autorem fasady, kopuły i wystroju wnętrza.
Uroczystej konsekracji kościoła dokonano 8 lipca 1635 roku. W latach 1809-1815 świątynia służyła jako cerkiew prawosławna. Od 1842 roku służy Parafii Wszystkich Świętych. W roku 1960 kościół podniesiono do rangi bazyliki mniejszej.
[edytuj] Architektura
Kościół ma jednonawowy korpus z rzędami kaplic bocznych, transept z kopułą na skrzyżowaniu oraz prostokątne prezbiterium zamknięte półkolistą apsydą.
[edytuj] Fasada
Dwukondygnacyjna fasada z dolomitu przypomina rzymski kościół Santa Susana Carla Maderny, ale są w niej też echa fasady głównego kościoła jezuickiego Il Gesù w Rzymie.
W niszach znajdują się posągi świętych jezuickich: św. Ignacego Loyoli, św. Franciszka Ksawerego, św. Alojzego Gonzagi oraz św. Stanisława Kostki dłuta Dawida Heela, a nad portalem głównym godło zakonu jezuitów; w górnej kondygnacji św. Zygmunt i św. Władysław.
Ogrodzenie placu z rzeźbami apostołów zostało zaprojektowane przez Kacpra Bażankę, a wykonane w roku 1722 przez Dawida Heela z wapienia pińczowskiego. Dziś, na miejscu XVIII-wiecznych, bardzo zniszczonych oryginałów, znajdują się współczesne kopie (także z wapienia pińczowskiego), wykonane przez Kazimierza Jęczmyka. Przyczyną tego stanu są kwaśne deszcze wymywające twarze rzeźb.
[edytuj] Wnętrze
Stiukowa dekoracja, głównie na sklepieniach, jest autorstwa Giovanniego Battisty Falconiego: w apsydzie prezbiterium są to sceny z życia św. Piotra i Pawła oraz posągi patronów Polski - św. Wojciecha i św. Stanisława. W nawach bocznych dekoracja staje się bardziej swobodna - pojawiają się tam postacie puttów wplecionych w ornamentalne kompozycje i plafony.
Późnobarokowy ołtarz główny z roku 1735 z obrazem Józefa Brodowskiego "Wręczenie kluczy św. Piotrowi" zaprojektowany został przez Kacpra Bażankę.
Wśród elementów wyposażenia wnętrza wyróżnia się nagrobek biskupa Andrzeja Trzebickiego z końca XVII wiek, a także nagrobki rodzin Branickich i Brzechffów.
Oświetlenie wnętrza zostało podporządkowane teatralizacji sprawowania liturgii w baroku: światło miało skupiać się na księdzu odprawiającym mszę świętą, a boczne filary wspierające kopułę miały stwarzać wrażenie kulis teatralnych. W kościele znajduje się także wahadło Foucaulta.
W 1638 roku przy kościele Jezuici założyli kapelę - największą w ówczesnej Polsce. Śpiewało w niej od 80 do 100 osób.
[edytuj] Krypty
W podziemiach kościoła pochowany jest ks. Piotr Skarga.
