Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach

Z Wikipedii

Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach
Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach
Data budowy	1856-1858 rozbudowy: 1887, 1899-1902
Wyznanie	Kościół Ewangelicko-Augsburski
Wezwanie	Zmartwychwstania Pańskiego
Architekt	Richard Lucae
Budulec	piaskowiec
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Ewangelicki Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach – kościół diecezjalny diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP oraz parafialny Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Katowicach.

[edytuj] Budowa i rozbudowy

Kościół zbudowano według projektu Richarda Lucae, kamień węgielny pod budowę położono 17 lipca 1856 r., a poświęcenia dokonano 29 września 1858 r. Był to pierwszy murowany kościół w Katowicach.

Kościół został wybudowany w stylu neoromańskim, w odmianie tzw. stylu okrągło-łukowego (Rundbogenstil), zwanego także arkadowym, wywodzącym się z berlińskiego środowiska architektonicznego - jednego z najbardziej twórczych w Europie w XIX w. Łączył on elementy lombardzkiej architektury romańskiej z architekturą bizantyjską i wczesnym renesansem florenckim. Jego cechami charakterystycznymi są okrągło-łukowe okna, halowe wnętrza, wieże na rzucie kwadratu z ośmiobocznymi wieżyczkami, fasady z rozetą.

Kościół był nieduży, przeznaczony dla niewielu ponad 300 wiernych. Wobec szybkiego rozwoju parafii (jak i miasta Katowice) z końcem XIX w., w 1887 r. nastąpiła znaczna rozbudowa. Przedłużono wówczas nawę o 15 m (o połowę), dobudowano dwie wieżyczki od strony wejścia, powiększono organy.

Rozbudowa przyniosła jednak poprawę sytuacji na niedługi czas, zatem zdecydowano się na ponowną, którą przeprowadzono w latach 1899-1902. Dobudowano wówczas dwa skrzydła boczne, transept, zakrystię, wewnątrz zbudowano galerie (pawłacze), a przy organach miejsce dla chóru. Kościół otrzymał wówczas interesującą formę neobarokową, zawierającą elementy wczesnego renesansu i silne akcenty modernistyczne. W tej postaci kościół istnieje do dziś.

Wartościowe witraże w prezbiterium, przedstawiające sceny biblijne, ufundowała w 2. połowie XIX w. rodzina Tiele-Wincklerów. Witraże boczne pochodzą z 1901 r. Cennymi zabytkami w kościele są ponadto zachowana pierwotna ambona obłożona płaskorzeźbami i 41-głosowe organy firmy Sauer z 1922 r., na których odbywają się liczne koncerty. Ołtarz dłuta Artura Cieńciały z Wisły pochodzi z 1949 r. (pierwotny został rozebrany w okresie zarządu kościoła przez Kościół Rzymskokatolicki).

[edytuj] Po ostatniej wojnie

Po II wojnie światowej, w latach 1945-1947 kościół został przejęty przez Kościół Rzymskokatolicki. Starania parafii ewangelickiej o odzyskanie swego kościoła trwały dwa lata, i zakończyły się ostatecznie sukcesem, ale kosztem odstąpienia trzech innych kościołów ewangelickich: w Bytomiu, Siemianowicach Śląskich i Hołdunowie. W 1947 r. kościół, powrócił do ewangelików.

W 1997 r. wykonano zewnętrzną iluminację bryły kościoła. W latach 1997-2000 przeprowadzono jego kompleksowy remont, m.in. oczyszczono fasadę zewnętrzną oraz przywrócono pierwotne malowanie wnętrza.

[edytuj] Źródła

Parafia ewangelicka Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach, Wyd. "Głos Życia", Katowice 2002.
M. Szyszka, Kościół ewangelicko-augsburski w Katowicach – dzieje budowli, [w:] Wkład ewangelików w rozwój Katowic i Górnego Śląska. 150 lat parafii ewangelickiej w Katowicach (red. J. Szturc), Wyd. "Głos Życia", Katowice 2004.