Wikipedia:Komitet Arbitrażowy/FAQ
Z Wikipedii
Na stronie tej zebrane są odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące Komitetu Arbitrażowego działającego na polskiej Wikipedii.
[edytuj] Czym jest Komitet Arbitrażowy?
Komitet Arbitrażowy jest instytucją mającą na celu rozwiązywanie sporów pomiędzy wikipedystami. Działa jako "organ ostatniej instancji", gdy sporu nie uda się załatwić innymi środkami, np. mediacją.
[edytuj] Jaki jest skład Komitetu Arbitrażowego?
Komitet Arbitrażowy liczy 9 członków (arbitrów), z których co najmniej 5 musi wziąć udział w rozstrzyganiu konkretnego sporu. Członkowie Komitetu wybierani są przez społeczność Wikipedii.
[edytuj] Jakie funkcje spełnia Komitet Arbitrażowy?
Podstawową funkcją Komitetu Arbitrażowego jest rozwiązywanie sporów. Komitet działa jako ostatnia instancja. Zanim zdecydujemy się składać wniosek do Komitetu o rozwiązanie sporu, powinniśmy spróbować załatwić go przy pomocy dwustronnego dialogu lub mediacji mediatorów-ochotników, którzy dobrowolnie zgłosili chęć pomocy mediacyjnej na stronie mediacji. Wniesienie wniosku o arbitraż powinno być ostatecznością, stosowaną tylko, jeśli zawiodły inne środki załagodzenia sporu.
Komitet Arbitrażowy może zostać poproszony o arbitraż wyłącznie w następujących sytuacjach:
- konfliktu personalnego między użytkownikami, np. w przypadku ataków osobistych, w tym zniesławienia, naruszenia wikietykiety, itp.
- sporów powstałych w związku z użyciem uprawnień administratorskich,
- nadużycia pacynek,
- powtarzającego się i umyślnego łamania zasad Wikipedii, np. forsowanie prywatnego punktu widzenia, wprowadzanie nieweryfikowalnych informacji lub mistyfikacji, przedstawianie własnej twórczości, naruszanie praw autorskich.
Komitet Arbitrażowy decyduje samodzielnie o przyjęciu lub odrzuceniu konkretnego wniosku o arbitraż. Komitet decyduje również o tym, czy przed rozpoczęciem procedury arbitrażowej należy uprzednio skorzystać z pomocy wyżej wspomnianych mediatorów-ochotników.
Spory dotyczące kwestii merytorycznych w hasłach (tzw. główna przestrzeń nazw) nie są rozstrzygane przez Komitet Arbitrażowy. Komitet może jednak powołać ekspertów, którzy się zajmą rozwiązaniem sporu dotyczącego treści i formy artykułu.
[edytuj] Jaki jest sposób pracy Komitetu Arbitrażowego?
Każdy użytkownik ma możliwość przedłożenia Komitetowi wniosku o arbitraż. Przedłożone sprawy są rozpatrywane zgodnie z trybem rozpatrywania wniosków. Każda ze stron sporu ma możliwość wypowiedzenia się na temat jego istoty i przebiegu. Inni użytkownicy mogą się również wypowiedzieć, o ile sami są uczestnikami sporu. Zostaną o to poproszeni przez jednego z członków Komitetu lub przez jedną ze stron biorącą udział w sporze. Tylko ci członkowie Komitetu Arbitrażowego, którzy nie są stroną sporu, mogą wziąć udział w jego rozpatrywaniu.
Obrady Komitetu najczęściej odbywają się niejawnie, jednak Komitet przedstawia publicznie szczegółowe uzasadnienie swoich decyzji. Decyzje Komitetu Arbitrażowego podejmowane są zwykłą większością głosów.
[edytuj] Na czym opierają się decyzje Komitetu?
Komitet bada stan faktyczny sporu i jego przebieg, zapoznaje się ze stanowiskiem stron oraz przeprowadza takie dowody, jakie uzna za potrzebne. Po zbadaniu stanu faktycznego, Komitet podejmuje decyzję o sposobie jego załatwienia, biorąc pod uwagę:
- ustalone zasady, zalecenia, zwyczaje i praktyki powszechnie przyjęte na Wikipedii, w tym zalecenia edycyjne i wikietykietę;
- reguły Wikipedii: dyrektywy i decyzje Fundacji Wikimedia, regulaminy, warunki licencji i reguły określające zrzeczenie się odpowiedzialności;
- obowiązujące normy prawne dotyczące projektu i jego uczestników.
Wyżej wymienione normy i reguły członkowie Komitetu stosują zgodnie ze zdrowym rozsądkiem, najlepszym rozeznaniem, oraz przy uwzględnieniu oczekiwań społeczności. Komitet Arbitrażowy nie pracuje w systemie precedensowym. Każdy wniosek jest rozpatrywany indywidualnie.
[edytuj] O czym może Komitet Arbitrażowy zadecydować?
Celem procedury arbitrażowej jest rozwiązanie konkretnego sporu. Priorytetem jest znalezienie takiego rozwiązania, które zadowalałoby wszystkie zaangażowane weń strony. Komitet Arbitrażowy ma wolną rękę w doborze środków służących załagodzeniu sporu, przy czym nie mogą one kolidować z głównymi zasadami Wikipedii. Środkami takimi mogą być:
- ostrzeżenie użytkownika,
- zablokowanie użytkownika (na określony czas lub na stałe),
- zablokowanie częściowe i nałożenie zakazu uczestnictwa w pewnych obszarach projektu (np. zakaz edytowania artykułów z określonej dziedziny, zakaz uczestnictwa w głosowaniach na Wikipedii, zakaz zgłaszania artykułów na SDU, itp.),
- odblokowanie użytkowników,
- pozbawienie uprawnień administratorskich,
- ograniczenie uprawnień administratorskich (np. zakaz blokowania użytkowników, zakaz kasowania stron, itp.),
- orzeczenie sankcji w zawieszeniu (np. dłuższe blokady użytkownika-recydywisty w wojnach edycyjnych lub atakach osobistych),
- powołanie ekspertów w celu rozstrzygnięcia sporu merytorycznego w głównej przestrzeni nazw,
- udzielenie użytkownikowi pochwały za zachowanie łagodzące spór.
Powyższa lista ma charakter przykładowy, Komitet może zastosować inne środki, jakie uzna za wskazane.
[edytuj] W jaki sposób dokonuje się wyboru członków Komitetu Arbitrażowego?
Członkowie Komitetu Arbitrażowego polskiej Wikipedii wybierani są przez jej społeczność. Kandydatury na arbitrów można zgłaszać na stronie Wikipedia:Komitet Arbitrażowy/Wybór członków Komitetu Arbitrażowego.
Dwa razu do roku, we wrześniu i w marcu, odbywają się wybory na członków Komitetu Arbitrażowego. Przeprowadzane są według następujących reguł:
- wybory arbitrów odbywają się od 8 do 21 dnia miesiąca,
- we wrześniu wybieranych jest pięciu członków, a w marcu czterech członków Komitetu,
- arbitrem może zostać każdy użytkownik, który dokonał przynajmniej 1000 edycji i zarejestrował się najpóźniej na 6 miesięcy przed głosowaniem,
- kandydat na arbitra nie musi posiadać uprawnień administratorskich, jednak w przypadku gdy zostanie wybrany na arbitra otrzyma na czas sprawowania funkcji uprawnienia administratorskie, by mógł czytać usunięte strony (nie może z tych uprawnień korzystać w pozostałym zakresie),
- głosować może każdy użytkownik, który dokonał przynajmniej 500 edycji i zarejestrował się najpóźniej na trzy miesiące przed rozpoczęciem głosowania,
- każdy głosujący może oddać po jednym głosie na jednego kandydata (za albo przeciw albo głos wstrzymujący),
- arbitrem zostaje w zależności od tego, czy wybór arbitrów odbywa się w miesiącu X czy też miesiącu Y, pięciu lub czterech kandydatów, którzy otrzymali najwięcej głosów netto, czyli głosów popierających minus głosy przeciwne,
- arbiter wybierany jest na okres jednego roku.
W razie gdy dwóch lub więcej kandydatów otrzyma taką samą liczbę głosów popierających netto, przechodzi kandydat o dłuższym stażu na Wikipedii.
Arbitrzy pełnią funkcję przez rok w systemie rotacyjnym tak, aby co sześć miesięcy społeczność wybierała pięciu (we wrześniu) lub czterech (w marcu) nowych członków Komitetu.
[edytuj] Kto może kandydować?
Arbitrem może zostać każdy użytkownik, który dokonał przynajmniej 1000 edycji i zarejestrował się najpóźniej na 6 miesiący przed głosowaniem.
Aby kandydat mógł otrzymać nominację do kandydowania na arbitra musi w pierwszych 7 dniach miesiąca, w którym odbywają się wybory członków Komitetu Arbitrażowego (od 1 do 7 dnia godziny 6:00 CET) otrzymać co najmniej 5 ważnych głosów popierających, przy czym przy zgłaszaniu kandydatów nie będą brane pod uwagę żadne głosy przeciw lub wstrzymujące się. Kandydata może zgłaszać każdy użytkownik uprawniony do głosowania. Można samemu zgłosić własną kandydaturę. Każdy użytkownik uprawniony do głosowania może poprzeć dowolną liczbę kandydatów.
