Dyskusja:Konstytucja 3 maja
Z Wikipedii
Chciałbym poruszyć cztery rzeczy:
Ad 1. W artykule dotyczącym K3M możemy przeczytać: "Konstytucja 3 maja miała wyprzeć istniejącą anarchię, popieraną przez część krajowych wstecznych magnatów, na rzecz egalitarnej i demokratycznej monarchii konstytucyjnej". Autor tego zdania jest niedouczony - nie zna treści K3M albo nie rozumie słów egalitarny i demokratyczny - albo umyślnie zafałszowuje historię.
Rzeczpospolita tak przed K3M jak i po niej nie była państwem demokratycznym. Przed 1791 Rzeczpospolita była republiką (sic!) w której król był królem tylko z nazwy. W istocie był on prezydentem wybieranym na dożywotnią kadencję! Władzę sprawowała szlachta, czyli ludzie "najlepsi". Można więc powiedzieć że władzę sprawowała arystokracja, która arystokrtacją była tylko z nazwy ponieważ jej większość stanowili zubożeni szlachcice nie posiadający ziemi. Stąd też wzieło sie określenie "demokracja szlachecka" podkreślające, że każdy szlachcic niezależnie od statusu jest sobie równy (szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie).
Do rzeczy! W miejsce republiki K3M wprowadzała królestwo. Ustanawiała dziedziczną monarchię konstytucyjną, parlamentarną, ale napewno niedemokratyczną. Co więcej, K3M ograniczała nawet tzw. "demokrację szlachecką" tym samym znosząc zasadę egalitaryzmu szlacheckiego ponieważ stanowiła, że prawo głosu będą mieli tylko posiadacze ziemscy.
Ad 2. Autor artykułu pozwolił sobie również na napisanie zdania brzmiącego następująco: "Pomimo tej klęski i późniejszego II rozbioru Polski, Konstytucja 3 maja wpłyneła na późniejsze ruchy demokratyczne w świecie". Proponuje wyjaśnić w jaki sposób K3M "wpłyneła na póżniejsze ruchy demokratyczne w świecie" albo usunąć to niedorzeczne stwierdzenie.
Mam nadzieje, że administratorzy dokonają niezbednych zmian jako, że możliwość edycji została zablokowana.
- Proponuję zalogować się i dokonać zmian samemu. --Xett Dyskusja 23:42, 7 maja 2007 (CEST)
............
Ale Jak to wyglądało??? Król podbijał jakąś pieczęć, czy coś?!
[edytuj] Archiwum
To ustwa rzadowa czy rządowa?
Spodziewałam się raczej artykułu na temat Konstytucji, a nie samego aktu. Czy jest pełny? Czy nie powinien być zamieszczony jako osobny artykuł pt. "Tekst Konstytucji 3 Maja" lub podobnie, gdy tymczasem artykuł "Konstytucja" traktowałby o okolicznościach związanych z uchwaleniem ustawy? C4
- Tekst zostal przeniesiony na Wikisource. Co prawda obecnie jest w dwoch miejscach [1], [2], ale zaraz sie jedna usunie :) --Piotrus 21:26, 20 wrz 2004 (CEST)
-
- Chyba nie trzeba usuwać, jeden jest na polskiej Wikisource a drugi na angielskiej (potem jest tłumaczenie). --slawojar 小山 22:43, 20 wrz 2004 (CEST)
Jak widać dodałem parę faktów jesli ktoś sie nie zgadza bedę wdzięczny za uwagi, poniewaz jestem początkujacym wikipedystą:) Nie odwazylem sie usunąć znacznika zalązka artykulu, bo uważam ze jest to wyczerpujący temat.Pjotrekr
Mam taką uwagę, że Rzeczpospolita stała się monarchią konstytucyjną a nie parlamentarną, monarchie parlamentarne występują obecnie, gdy królowie stali się tylko marionetkami i stracili całą władzę. Poza tym w I Rzeczpospolitej nie było marszałka sejmu tylko marszałek izby poselskiej (Sejm składał się z izby poselskiej, senatu i króla). Sejm Czteroletni był sejmem skonfederowanym, i miał tę specyfikę, że byli tam marszałkowie konfederacji koronnej i konfederacji litewskiej. Małachowski był marszałkiem sejmowej konfederacji koronnej, natomiest marszałkiem konfederacji litewskiej był Kazimierz Nestor Sapieha.
A jeszcze mój podpis: Marcin jestem :)
Chcialbym wyjasnic watpliwosci. Postanowienia konstytucji wypisalem na podstawie podrecznika historycznego do liceum autorstwa Mikołaja Gładysza I Łukasz Skupnego. Został ona pozytywnie zaopiniowany przez MENiS oraz prof. dr. hab. Urszule Augustyniak (z rekomendacji UW), Pana prof. SZuchty (z rekomendacji Polskiego Towarzystwa Historycznego). Wiec uznalem to za wiarygodne zrodło wiedzy. Prosze o podanie zrodlła, z którego zaczerpnal Pan te informacjie i ew. przeprawienie istniejących błędów. Dziękuje za zwrocenie uwagi. Pozdrawiam!:)--Pjotrekr 14:44, 13 paź 2004 (CEST)
[edytuj] Konstytucja Korsyki 1755
Taka uwaga : polska konstytucja była trzecią na świecie i drugą europejską spisaną konstytucją. Wcześniej, tj. w 1755, na Korsyce powstała konstytucja Pascala Paoliego, ustanawiająca władzę pochodzącą od suwerennego narodu, mosteskiuszowski trójpodział władz i inne podobne nowatorskie pomysły, była więc na pewno konstytucją nowoczesną (wcześniej, w 1733, powstała pierwsza korsykańska konstytucja, ale nie miałem okazji jej czytać, więc nie wiem na jakich zasadach funkcjonowała). Fakt, że niepodległość Korsyki przetrwała tylko do 1769 nie powinna nas zrażać: polska konstytucja żyła znacznie krócej.
Co do tamtej nieznanej mi konstytucji korsykańskiej, nie powstała ona w 1733 a w 1735 roku - mój błąd. Pozdrawiam.
-
- Brak wogole hitow w Googlu polskim, ale jest troche en wiki Pasquale_Paoli i poza: projekt Rousseau z 1765, o konstytycji z 1755. Co ciekawe, w czasie dyskusji o pierwszej konstytucji na en Wiki nikt o niej ani slowa nie powiedzial - sprawa warta zbadania, bo nie wiem czy ta konstytucja faktycznie klasyfikuje sie do miana pierwszej - za pierwsza przeciez powszechnie uznaje się amerykańską, więc sprawa korsykańskiej musiała być zbadana wcześniej... --Piotr Konieczny aka Prokonsul Piotrus Słucham? 13:24, 6 maj 2005 (CEST)
-
- W Internecie najlepsze co znalazłem, to opracowanie tej konstytucji po francusku Podstawowe_aspekty_prawne_konstytucji_Paskala_Paoliego, niestety jak ktoś nie zna francuskiego, to niewiele mogę dla nich znaleźć. Jeżeli chodzi o jej treść, to myślę, że jest pod wielona względami bardziej nowatorska niż polska konstytucja (na przykład jeżeli chodzi o powszechność praw wyborczych), choć oczywiście ciężko jest to porównać. Rzeczywiście, najczęściej pisze się o konstytucji amerykańskiej jako o pierwszej, ale chociażby na francuskiej stronie o Korsyce jest powiedziane, że "Korsyka była pierwszym demokratycznym państwem konstytucyjnym": Corse le21 10:56, 10 maj 2005 (CEST)
-
- Jednak coś po angielsku znalazłem, ale nie wiem na ile może być pomocne: Osiemnastowieczne_prawodawstwo_korsykańskie od strony 29 do 41, a interesującej nas konstytucji od strony 34 do 36. le21 11:26, 10 maj 2005 (CEST)
-
-
- Francuski nie jest problemem. Chociażby Google udostępnia translatory online. http://www.google.com/language_tools //Blade BMRQ 01:28, 11 maj 2005 (CEST)
-
-
-
-
- Niestety przy bardziej skomplikowanych tekstach, z fachową terminologią (prawczniczą, politologiczną...) - a ten taki jest - otrzymujemy cos niewiele lepszego od belkotu :( --Piotr Konieczny aka Prokonsul Piotrus Słucham? 12:38, 14 maj 2005 (CEST)
-
-
Ponieważ konstytucja korsykańska jest mało znana, i pomijana przez większość źródeł, a Wikipedia to nie miejsce na orginalne badania i stwierdzenia, proponuję utrzymać taką wersję wstępu: "Była pierwszą w Europie i drugą na świecie po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją (choć zazwyczaj pomija się konstytucję korsykańską). Według niektórych, uważająych konstytucję korsykańską z 1755 r. za pierwszą światową, Konstytucja 3 Maja jest trzecia, a amerkańska - druga." --Piotr Konieczny aka Prokonsul Piotrus Słucham? 12:37, 14 maj 2005 (CEST)
[edytuj] bzdura
bzdura z tą korsykańską konstytucją. nie jest ona w ogóle brana pod uwagę jako konstytucja
- Bzdurą jest pomijanie tego faktu. //Blade BMRQ 01:28, 11 maj 2005 (CEST)
[edytuj] En
Wersja en jest juz Featured Article. Kto chce,moze przetlumaczyc :> --Piotr Konieczny aka Prokonsul Piotrus Słucham? 13:24, 6 maj 2005 (CEST)
no właśnie, jak mnie dopływ patriotyzmu ogarnie to sam się tym zajmę ;) ale niczego nie obiecuje, się zobaczy...Mlepicki 23:37, 21 maj 2005 (CEST)
[edytuj] Co mówił 13 artykuł tej konstytucji?!?!?!
Artykul 13, jak dobrze licze, to podpisy :) --Piotr Konieczny aka Prokonsul Piotrus Słucham? 00:18, 6 lis 2005 (CET)
[edytuj] Konstytucja Szwecji 1772
na angielskiej wiki znalazlem kolejne takie dziwadelko: [3] a tu opcja dla znających szwedzki [4] tam tez tekst po szwedzku oczywiscie moze jkais skandynawista przetlumaczy. oj cos ciezki teamt z ta konstytucja mozemy nawet druga w europie nie byc.
[edytuj] słyszałam...
słyszałam że k3M odbyła się 4 maja
[edytuj] Bibliografia
- Konstytucja 3 Maja, wprowadzenie naukowe J. Bardach, Warszawa 2001;
- Konstytucja 3 Maja w tradycji i kulturze polskiej, pod red. A. Barszczewskiej-Krupy, Łódź 1991;
- Konstytucja 3 Maja. 200 lecie tradycji, pod red. B. Grochulskiej, Warszawa 1994;
- Konstytucja 3 Maja. Prawo, polityka, symbol, pod red. A. Grześkowiak-Krawicz, Warszawa 1992;
- Konstytucje polskie. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, pod red. M. Kallasa, Warszawa 1990;
- Leśnodorski B., Dzieło Sejmu Czteroletniego (1788-1792). Studium historyczno- prawne, Wrocław1951;
- Łojek J., Geneza i obalenie Konstytucji 3 Maja. Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej 1787-1792, Lublin 1986;
- Rostworowski E., Legendy i fakty XVIII w., Warszawa 1963;
- Rostworowski E., Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Maja, Warszawa 1966;
- Sejm Czteroletni i jego tradycje, pod red. J. Koweckiego, Warszawa 1991;
- Woźniakowa M., Konstytucja 3 Maja 1791 roku w dokumentach, Warszawa 1991.
[edytuj] błąd
Konstytucja amerykańska była w 4.07.1776 r, a nie tak jak pisano.. kompletna bzura
- 4 lipca 1776 to deklaracja Niepodległości. Picus viridis RSVP? 21:18, 25 wrz 2006 (CEST)
[edytuj] Średnio Neutralny artykuł :/
Ja, jak i wiekszosc historyków, nienazywałbym faktu ze wiekszosc posłów była na urlopie i nikt nie przedstawił im wczesniej projektu ustawy (wbrew prawu), sprzyjającym momentem, tylko zwyczajnym zamachem stanu.
Ponadto trzeba pamietac że konstytucja nigdy nie funkcjonowała w praktyce i nie była nigdy respektowana ani przez opozycyjna czesc szlachty, ani przez zaborców, ani (tu pewności nie mam) przez króla. Positive 18:47, 4 lut 2007 (CET)
Pierwsza, główna część artykułu mogłaby swietnie zostac napisana nprzez jakiegos czołowego propagandyste PRL-u; być może rzeczywiście jest po prostu przepisana. Potem jest lepiej - ale ta pierwsza częśc, na ktorej przeczytaniu kończy zapewne wiekszośc internautów, wymaga calkowitego przepracowania. I jedna uwaga rzeczowa: "konstytucja została przetłumaczona na język litewski". Czy nie jest to błąd? Moge się mylić, ale proponuję sprawdzić, czy rzeczywiście litewski, a nie SCS+, był urzędowym językiem WXLitewskiego?
Proponuje sprawdzić!
Janusz Korwin-Mikke
[edytuj] Uchwalona
Wszędzie się słyszy o 'uchwaleniu' konstytucji 3 maja, co sugeruje, jakby odbyło się sejmowe głosowanie i zastosowano całą ówczesną procedurę prawną. Faktem jest, że tego nie zrobiono. Może powinniśmy to zmienić na "ogłoszenie" konstytucji, co byloby chyba wierniejsze wobec prawdy historycznej.
[edytuj] Błąd
czy zamiast The king can do not wrong nie powinno być The king cannot wrong?
[edytuj] podpis ilustracji
Aktualnie podpis pod obrazkiem strony tytułowej Konstytucji brzmi: "Strona tytułowa Konstytucji wydania y 1791 Piotra Dufoura" zapewne powinno być coś w stylu "wydanej w 1791 u Piotra Dufoura", ale mogę się mylić, więc proszę kogoś rozumiejącego o co chodzi o poprawienie podpisu.--Mort Ywd 16:56, 17 lip 2007 (CEST)
[edytuj] Komisja czy Staż Praw
W tekście znajduje się taki fragment: "Władza wykonawcza spoczywała w rękach rady królewskiej, którą nosiła nazwę Straży Praw. Komisji przewodniczył król." Czy w drugim zdaniu nie chodzi o Straż Praw, a nie komisję? Jeśli tak to proszę kogoś kompetentnego o poprawienie, jeśli nie to o wyjaśnienie cóż to za komisja, której przewodził król. --Mort Ywd 17:06, 17 lip 2007 (CEST)
[edytuj] Wielkie kłamstwo
to nieprawda, że Konstytucja 3 maja była pierwszą w europie...w polsce nawet pierwszą nie była! A co z chociażby Nihil novi, ale i to nawet nic, historycy powinni bardziej dbać o prawdę! Hikaru Dyskusja 16:41, 11 paź 2007 (CEST)
- Definicja oraz znaczenie kontytucji się zmieniały. Nihil novi to de facto był przywilej szlachecki, a K3M to ustawa zasadnicza regulująca stosunki w państwie itd. Wyczuwasz różnicę? Yurek88 18:46, 14 lis 2007 (CET)
[edytuj] Konstytucje szwedzkie
Warto by w art. wspomniec o konstytycjach szwedzkich (szczegolnie tej z 1772 r.) [zreszta to bylo juz w dyskusji zaznaczone]. sam sie nie podejme z powodu braku zrodel, ale w wiekszosci czytanych kiedys przeze mnie opracowan (tytulow tez juz nie pamietam) podkreslano, ze konstytucja szwedzka byla pierwsza na swiecie. Bardziej to tez znaczacy fakt niz ustawa zasadnicza Korsyki. Mozna tez nadmienic o parakonstytucjach w postaci MCL z 1215 i Instrument of Government z 1653 w UK. Vuvar1 Dyskusja 05:02, 3 maj 2008 (CEST)
Masz rację, ale jeszcze wcześniej była Konstytucja Korsyki. Pozdrawiam.
[edytuj] Głosowanie z DA
[edytuj] Konstytucja 3 maja
| Data rozpoczęcia: 09:17, 9 maj 2008 | Data zakończenia: 09:17, 6 cze 2008 | Głosowanie zakończone |
Artykuł powstały w wyniku tłumaczenia miesiąca.Poprawiono już uwagi,które pojawiły się po jego zakończeniu.Według mnie spełnia wszystkie wymagania na DA Lancelot (dyskusja) 09:17, 9 maj 2008 (CEST)
- Głosy za:
- Głosy przeciw (podaj, co należy poprawić):
- Dyskusja:
Poprawić warto m.in. takie fragmenty:
- Niektórzy uznają jednak konstytucję korsykańską z 1755 r. za pierwszą na świecie, a tym samym amerykańską za drugą i polsko-litewską za trzecią. - jacy badacze, bo stanowisko sprawia wrażenie niszowego, więc przypis niezbędny (w przypadku braku przypisu zdanie out),
- nadużywanie prawa liberum veto, które od 1652 r. pozwalało każdemu szlachcicowi na zerwanie Sejmu i odrzucenie wszystkich przyjętych przez Sejm uchwał. - nie do końca tak, bo w 1652 nie zerwano sejmu, tylko poprzez liberum veto nie zgodzono się na przedłużenie sejmu; zerwano pierwszy sejm w 1669 roku, więc zdanie do poprawki.
- Zwolennicy Konstytucji, w obawie przed groźbą użycia siły przez Stronnictwo Moskiewskie, przyspieszyli termin obrad nad dokumentem o dwa dni (planowanym terminem był 5 maja 1791) korzystając z faktu, że główni oponenci nie powrócili jeszcze z Wielkanocnej przerwy świątecznej. - czy Stronnictwo Moskiewskie piszemy z dużej litery?
- za mało o dziedziczności tronu - jedno zdanie, tymczasem właśnie dziedziczność tronu była punktem, który bardzo (jeśli nie najbardziej) przykuł uwagę Rosji i Prus
- niekonsekwencja - raz cytaty kursywą, raz ujęte w cudzysłów (sam nie wiem którą wersję lepiej przyjąć, może warto spytać się Gythy albo wysłać mejla do Bena).
