Kondakion
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Kondakion - (t. kontakion, z gr. "zwój" - od pierwotnej formy zapisu) rodzaj hymnu liturgicznego typowego dla cerkwi prawosławnej. Niektórzy badacze sądzą, że kondakia (l.mn.) stanowią ślad tradycji syryjskiej (aramejskiej) w Cerkwi. Ich rodowód jest w każdym razie bardzo dawny - były znane już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa.
Pierwotnie kondakion był długim hymnem, złożonym z krótkiej strofy początkowej (proiomion) i 18-24 strof zwanych ikosami (oikos - dosłownie gr. "mieszkanie"). Strofa początkowa zawiera napisany prozą poetycką, zwięzły pochwalny opis dokonań adresata kondakionu (Chrystusa, Matki Boskiej czy też danego świętego). Ikosy składają się z dwóch części: pierwsza zawiera opis historii adresata kondakionu, a druga stanowi serię obrazów i paralel przedstawiających jego znaczenie dla wiernych i świata. Każda linijka drugiej części ikosu zaczyna się od inkantacji "Bądź pozdrowiony" (gr. chaire). Pierwszy ikos nazywał się hirmos (etymologia niejasna, prawdopodobnie od gr. harmozo "nastrajać się"). Strofa początkowa i ikosy kończyły się identycznym refrenem (ethymion). Pierwsze litery ikosów często tworzą akrostych. Wczesny kondakion niejednokrotnie miał charakter dramatyczny - z dialogami itp. elementami.
W dzisiejszej formie kondakion składa się tylko ze strofy początkowej i jednego ikosu, a nawet - jeśli występuje jako składowa część większego utworu - z samej strofy początkowej (ikos traktuje się wówczas jako odrębną część). Kondakion jest śpiewany w toku nabożeństwa po innym krótkim hymnie, zwanym troparion. Na każdy dzień roku liturgicznego przewidziany jest inny kondakion.
