Kra
Z Wikipedii
Kra jest określeniem zjawiska geologicznego, w którym wolnopłynące (dryfujące) po obszarach obniżonej lepkości powierzchniowe fragmenty (płyty) różnych kształtów i rozmiarów mogące przemieszczać się poziomo, tworzą się poprzez odłamywanie od pokrywy.
W zależności od wielkości sposobu powstania rozróżniamy kry powstałe z tafli pokrywy lodowej, które można podzielić na "małe" kry lodowe i "większe" kry lodowcowe oraz kry powstałe z pokrywy litosferycznej, które podzielono pod względem wielkości na kilka wielkich kier litosferycznych oraz kilkanaście małych zwanych mikropłytami.
- Kra lodowa – jest odłamkiem kruszejącej i cienkiej tafli lodu (będącej często w czasie mrozów lodowiskiem) na rzece wolnopłynącej lub jeziorze w okresie jej powstawania lub topnienia. Kry odłamują się pod wpływem nacisku lub temperatury (roztopy) i niesione prądem spływają wolno tarasując przy tym ruch rzeczny. Niektóre kry są na tyle duże i grube, że potrafią niszczyć mosty. Kry lodowe często mylone są ze śryżem.
- Kra lodowcowa jest wielkim, czasami nawet kilkukilometrowym odłamkiem kruszejącej pokrywy lodowej na lodowcach przenoszona prądami morskimi – w przeciwieństwie do góry lodowej płaska i powierzchniowa.
Kra lodowcowa to również wielki płat lub blok skalny wyrwany z podłoża i przeniesiony na znaczną odległość przez przesuwający się lądolód. W Polsce kry lodowe występują m.in. w okolicach Łukowa, gdzie wśród utworów plejstoceńskich znajdują się iły jurajskie (przywleczone prawdopodobnie z Litwy) z licznymi amonitami i bułami sferosyderytów. - Kra litosferyczna ograniczony rozłamami wgłębnymi wielki fragment litosfery (kontynentalnej, oceanicznej lub o składzie mieszanym), mogący przemieszczać się poziomo po strefach obniżonej lepkości występujących w górnej części płaszcza Ziemi. Krawędzie płyt, na skutek dryfu i tarć, odznaczają się dużą aktywnością tektoniczną, sejsmiczną i często wulkaniczną.
