Kriofile
Z Wikipedii
Zasugerowano, aby artykuł Chionobionty zintegrować z tym artykułem lub sekcją. (dyskusja) |
Zasugerowano, aby artykuł Chionofile zintegrować z tym artykułem lub sekcją. (dyskusja) |
Zasugerowano, aby artykuł Chionokseny zintegrować z tym artykułem lub sekcją. (dyskusja) |
Kriofile, psychrofile, chionofile - ekstremofilne organizmy żyjące w niskich temperaturach (poniżej 15°C). Zasiedlają powierzchnię lodu, śniegu itp.
Ze względu na zakres tolerancji, można wśród nich wyróżnić:
- kriobionty, psychrofile obligatoryjne - organizmy, które przechodzą cały cykl życiowy w temperaturze bliskiej 0°C, optimum poniżej 15°C, nie znoszą temperatury powyżej 20°C.
- kriofile, psychrofile fakultatywne - organizmy preferujące środowiska chłodne i zimne, jednak występujące także w wyższych temperaturach.
Organizmy występujące w takich środowiskach przypadkowo, nazywane są krioksenami.
Kriofilne glony (kriofity) mogą powodować zakwity śniegu latem w górach i na pustyniach lodowych. Zwykle są to jednokomórkowe glony zasiedlające błonkę wody pokrywającą nadtopiony śnieg, pobierając biogeny z nagromadzonego na nim kurzu. Czasem glony takie wtapiają się w głąb bryły lodu.
Są to głównie zielenice, eugleniny (w górach) i okrzemki (w regionach polarnych). Zakwity te mają kolor:
- czerwony - zawłotnia śnieżna (Chlamydomonas nivalis), skotiella śnieżna (Scottiella nivalis), najczęściej w miejscach nasłonecznionych, barwnik - astaksantyna
- zielony - zawłotnia Rostafińskich (Chlamydomonas rostafiński), Koliella tatrae, Raphidonema chodati, Raphidonema tatrae, w miejscach zacienionych
- żółtozielony - zawłotnia żółtozielona (Chlamydomonas flavo-virens)
- brązowy - Ancylonema nordenskiöldii, okrzemki
W przypadku naśnieżnych i zimnolubnych zwierząt, częściej spotyka się określenia z przedrostkiem chiono-: chionobionty, chionofile i chionokseny. Zespoły naśnieżnych owadów określa się jako krioentomofaunę.
W warunkach niekorzystnych (poniżej 0°C) organizmy kriofilne przechodzą w stan anabiozy, wytwarzają przetrwalniki itp.