Kryminologia
Z Wikipedii
Termin kryminologia pochodzi od łacińskiego słowa crimen (przestępstwo) oraz greckiego logos (nauka). Kryminologia zajmuje się osobą sprawcy przestępstwa, przyczynami jego czynu i warunkami społecznymi, w jakich go dokonał.
Za twórcę kryminologii uważa się włoskiego lekarza, Cesare Lombroso (druga połowa XIX w.), który stworzył teorię antropologiczną zakładającą istnienie "przestępcy z urodzenia" . C. Lombroso zawzięcie odwiedzał znane więzienia, by wnikliwie obserwując twarze, sylwetki i dłonie aresztantów, stworzyć wykaz fizycznych cech wspólnych łączących kryminalistów. W wyniku prowadzonych badań doszedł on do wniosku, że na podstawie wyglądu można rozpoznać potencjalnego i rzeczywistego przestępcę. Stworzony przez niego wzorzec przestępcy stosowano ze zmiennym powodzeniem do początku lat dwudziestych XX w. Według Lombroso twarz przestępcy charakteryzują silnie zarysowane łuki brwiowe, kości policzkowe, brak delikatnych rysów nosa i ust, twarz brzydka, budząca odrazę, czoło cofnięte (jak u neandertalczyka), silna budowa kośćca itp.
Kryminologia – to nauka społeczna zajmująca się badaniem i gromadzeniem całościowej wiedzy na temat przestępstwa jako pewnej szczególnej formy zachowania dewiacyjnego, przestępczości jako pewnego zjawiska społecznego, a także osoby sprawcy przestępstwa jak również ofiary przestępstwa, a także instytucji i mechanizmów kontrolnych, jakie tworzą społeczeństwa w celu zapobiegania i zwalczania przestępczości (Błachut, Gaberle, Krajewski).
Współczesna kryminologia bazuje na naukach takich, jak psychologia, psychiatria, socjologia w badaniach nad sylwetką sprawcy i jej typowaniem oraz wyjaśnieniem przyczyn tkwiących u podłoża czynu przestępczego. Przyczyny takie można podzielić na wewnętrzne (choroba psychiczna, umiarkowana zdolność postrzegania rzeczywistości i nieodróżnianie dobra od zła i in.) oraz zewnętrzne (brak środków do życia, wyobcowanie ze środowiska i próba powrotu do niego z jakimś efektownym czynem - młodzież, frustracja sytuacją własną lub bliskich, społeczne przyzwolenie otoczenia na czyn zabroniony jakiejś subkulturowej grupy itp.).
W ustaleniu kryminologicznego obrazu sprawcy pomocna jest także kryminalistyka, technika śledcza. Znani kryminolodzy :
- Stanisław Batawia
- Janina Błachut
- Lech Falandysz
- Andrzej Gaberle
- Kacper Gradoń
- Brunon Hołyst
- Anna Kossowska
- Krzysztof Krajewski
- Zbigniew Lasocik
- Leif G.W. Persson
- Irena Rzeplińska
- Andrzej Rzepliński
- Andrzej Siemaszko
- Jan Świtka
- Gabriel Tarde
- Leon Warchholz
- Jan Widacki