Kult jednostki

Z Wikipedii

Radziecki plakat propagandowy przedstawiający Stalina i Mao Zedonga z podpisem: "Niech żyją i rozkwitają niepodważalna przyjaźń i współpraca między narodami radzieckim i chińskim!"

Kult jednostki - kult przywódcy w imperialnym, autorytarnym lub totalitarnym systemie władzy. Przywódca otaczany takim kultem jest przedstawiany przez państwową propagandę jako osoba nieprzeciętnie utalentowana, nieomylna, której cały naród jest winien wdzięczność. Jego wizerunek jest powielany w niezliczonych pomnikach, obrazach itd., a przypisywane mu myśli i wypowiedzi są nieustannie cytowane w książkach i innych mediach. Jakakolwiek próba kwestionowania geniuszu osoby otaczanej kultem bądź dewastowania jej wizerunków w totalitarnym państwie jest karana surowymi represjami. Czasami kult przybiera formę parareligijną z "rytuałami" na część przywódcy, "modlitwami" do niego i "medytowaniem" jego wypowiedzi.

Termin kult jednostki pochodzi z rosyjskiego (культ личности) i został po raz pierwszy użyty przez Nikitę Chruszczowa na XX Zjeździe KPZR w 1956 r. W wygłoszonym tam referacie O kulcie jednostki i jego następstwach Chruszczow potępił Józefa Stalina za błędy w przywództwie, wypaczenie socjalizmu i otaczanie swojej osoby kultem.

W ZSRR kultem otaczano także Włodzimierza Lenina oraz Leonida Breżniewa. Za przykładem Stalina, kult wokół własnej osoby budowali także inni przywódcy komunistyczni: Mao Zedong, Kim Ir Sen oraz Nicolae Ceausescu. Do dziś cieszą się nim Fidel Castro i Kim Dzong Il, a próbowali i próbują się do niego odwoływać także przywódcy postkomunistyczni, m.in. Saparmurat Nijazow (1940-2006) oraz Aleksander Łukaszenka. W PRL kult jednostki próbowano budować wokół Bolesława Bieruta.