Kultura oralna

Z Wikipedii

Kultura oralna jest to forma kultury, w której nieznane jest pismo, albo nawet jego możliwość; transmisji treści kulturowych dokonuje się w niej w drodze bezpośredniego przekazu ustnego (oralnego).

[edytuj] Charakterystyka ogólna

W takiej kulturze słowa nie istnieją w żadnej materialnej postaci, są więc zdarzeniami. Dlatego Bronisław Malinowski podkreślał, że w takich kulturach język jest bardziej sposobem działania, a nie odpowiednikiem myśli. Stąd powszechna w takich społeczeństwach wiara w stwórczą moc słowa.

Jedynym w takim systemie sposobem przechowywania treści kulturowych jest ich powtarzanie, z dążeniem do zachowania postaci możliwie nienaruszonej. Treści nie powtarzane ulegają zapomnieniu i tym samym przepadają, niemożliwe jest już ich odnalezienie.

W kulturze takiej struktura ludzkiego sposobu myślenia, podejścia do czasu, do rzeczywistości jest zupełnie inna niż w społeczeństwach, których kultura oparta jest na piśmie, a zwłaszcza tych opartych na druku.

Ogromny wkład w odkrycie i opisanie sposobu funkcjonowania kultur oralnych mieli tacy badacze jak Milman Parry i jego syn Adam. Ich badania wiążą się z próbami wyjaśnienia tzw. kwestii homeryckiej (problem autorstwa eposów Homera) a także z eposami ludowymi Bałkanów. Jednak na ich zrozumienie złożył się szereg badań prowadzonych przez antropologów w społeczeństwach "pierwotnych" na całym świecie, a także folklorów europejskich, które również były kulturami oralnymi.

[edytuj] Cechy kultur oralnych

Walter J. Ong, autor jednego z podstawowych opracowań specyfiki kultur oralnych w porównaniu do kultur pisma i druku, opierając się na innych szczegółowych badaniach antropologicznych, podaje następujące zasadnicze cechy kultur oralnych:

• Addytywność (zamiast podrzędności właściwej kulturom opartym na druku)
• Nagromadzenie (zamiast analizy)
• Redundancja (czyli obfitość)
• Zachowawczość (tradycjonalizm)
• Bliskość ludzkiego świata
• Zabarwienie agonistyczne
• Empatia i zaangażowanie
• Homeostaza
• Sytuacja (zamiast abstrakcji)

[edytuj] Wybrana literatura

• Walter J. Ong, Oralność i piśmienność: słowo poddane technologii, Lublin 1992.
  • fragment przedrukowany w: Antropologia słowa: zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, Warszawa 2004.
• P. Zumthor, Właściwości tekstu oralnego, "Literatura Ludowa" 1986 nr 1; przedruk w: Antropologia słowa, op. cit.
• B.W. Andrzejewski, Problemy literatury ustnej w Afryce, "Przegląd Orientalistyczny" 1978 nr 1.
• Claude Lévi-Strauss, Skuteczność symboliczna w: tegoż, Antropologia strukturalna, Warszawa 1970.
• Piotr Bogatyriew, Semiotyka kultury ludowej, Warszawa 1979.