Kutry projektu 183
Z Wikipedii
Kutry projektu 183 | |
Opis typu | |
---|---|
Producent | ZSRR |
Użytkownicy | Chiny, Egipt, Korea Północna, Polska, Pakistan, Syria, ZSRR |
Wprowadzenie do służby | 1952 |
Zbudowane okręty | ok 600 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność | ok 60 t |
Długość | 25,5 m |
Szerokość | 6,1 m |
Zanurzenie | 1,3 m |
Napęd | 4 silniki M-50 o mocy 1200 KM każdy |
Prędkość | ok 40 węzłów |
Załoga | od 14 do 27 |
Uzbrojenie | Pr. 183: 2 wyrzutnie torped kaliber 533 mm, 4 działka plot 25 mm (2xII) Pr. 183R: 2 pociski rakietowe P-15, 2 działka plot 25 mm (1xII) |
Kutry projektu 183 - radzieckie kutry torpedowe, następnie kutry rakietowe, opracowane na początku lat 50. XX wieku. Projekt kutrów torpedowych (183) otrzymał nazwę kodową Bolszewik, a w kodzie NATO: P-6. Kutry rakietowe znane były pod oznaczeniem projektu 183R, a w kodzie NATO: Komar. Łącznie zbudowano ponad 600 okrętów tego typu. Około 400 jednostek trafiło do Marynarki Wojennej ZSRR, pozostałe przekazano do marynarek wojennych krajów sojuszniczych wobec Związku Radzieckiego, w tym 19 kutrów torpedowych do Polski.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W 1946 w ZSRR rozpoczęły się prace nad nowym typem kutrów torpedowych, który miał by zastąpić jednostki używane podczas II wojny światowej. Nowe okręty miały charakteryzować się lepszą dzielnością morską, a przy ich projektowaniu wykorzystano doświadczenia zdobyte przy eksploatacji wcześniejszych typów kutrów torpedowych. Jednostkę prototypową zbudowaną w leningradzkiej stoczni przekazano do testów w listopadzie 1949. Po wprowadzeniu drobnych zmian projekt został zatwierdzony do produkcji seryjnej, która rozpoczęła się w 1952.
W 1957 rozpoczęła się produkcja seryjna wersji 183R przystosowanej do odpalania przeciwokrętowych pocisków rakietowych P-15.
[edytuj] Opis
Okręty posiadały kadłub o konstrukcji drewnianej z niewielką nadbudówką na śródokręciu. W wersji kutrów torpedowych przed nadbudówką i na rufie zamontowano podstawy pod zdwojone działka kaliber 25 mm. Po bokach nadbudówki zostały zamontowane pojedyncze wyrzutnie torped. W wersji kutrów rakietowych pozostawiono dziobowe działka. Kadłub tej wersji otrzymał zabezpieczenie chroniące przed działaniem gazów wylotowych startujących pocisków przeciwokrętowych.
[edytuj] Wersje
- 183 - podstawowa wersja produkcyjna kutrów torpedowych wyposażona w dwie wyrzutnie torped kaliber 533 mm, 2 działka 25 mm, napędzana 4 silnikami M-50
- 183TK - zmodernizowana wersja kutra torpedowego, w którym oprócz 4 silników wysokoprężnych zastosowano także turbinę gazową - zbudowano 25 jednostek
- 183R - kutry rakietowe wyposażone w 2 wyrzutnie pocisków przeciwokrętowych P-15. W latach 1959 - 1965 zbudowano 110 okrętów tego typu. Cztery miesiące po zakończeniu wojny sześciodniowej, 21 października 1967, egipskie kutry rakietowe tego typu zatopiły izraelski niszczyciel "Ejlat" czterema pociskami Styx (P-15) w wyniku czego zginęło 47 izraelskich marynarzy. Było to pierwsze w historii skuteczne użycie pocisku klasy woda - woda.
- 183C - kuter cel, zbudowano 60 jednostek tego typu
- 199 - wersja ZOP uzbrojona w bomby głębinowe, w latach 1956-1958 zbudowano 60 jednostek tego typu.
[edytuj] Użytkownicy
- NRD - 27 kutrów torpedowych od 1957 roku, wycofane pod koniec lat 60. Jeden zatonął w kolizji w 1968. Trzy sprzedano w połowie lat 70. do Tanzanii.[1]
[edytuj] Bibliografia
- Leszek Komuda, Mały okręt rakietowy, Typy Broni i Uzbrojenia nr 27, 1974
- Robert Rochowicz, Kutry projektu 183, Morza Statki i Okręty nr 2/1999, ISSN1426-529X
Przypisy
- ↑ Conway's All the World's Fighting Ships 1947-1995. Naval Institute Press, Annpolis